Aleksandra Konarzewska - Stanisław Brzozowski

Kasprzak, Krystof: „The Social Myth and Human Domination of Nature in Georg Sorel and Stanisław Brzozowski”. Studies in East European Thought, 2021 [online seit: 31.03.2021].

Kennedy, Michael D.: „The Alternative in Eastern Europe at Century’s Start: Brzozowski and Machajski on Intellectuals and Socialism“. Theory and Society 21 (5), 1992.

Kołakowski, Leszek: „Stanisław Brzozowski – der Marxismus als historischer Subjektivismus”. In: Kołakowski, Leszek: Die Hauptströmungen des Marxismus. Enstehung – Entwicklung – Zerfall . Piper: München/Zürich: 1978 (Bd. 2: Entwicklung ).

Konarzewska, Aleksandra: Der Ausgang aus der Unmündigkeit. Sexualität, Kultivierung und Entzauberung der Welt in der Prosa von Stanisław Brzozowski und Witold Gombrowicz . Peter Lang: Berlin/Bern/Wien 2020 (Eastern European Culture, Politics and Societies Bd. 16).

Kozicka, Dorota: „Stanisław Brzozowski’s Performative Criticism”. Studies in East European Thought 63(4), 2011.

Markiewicz, Henryk: „Der Romantikbegriff bei Stanisław Brzozowski”. In: Setschkareff, Vsevolod et al. (Hrsg.): Ars Philologica Slavica: Festschrift für Heinrich Kunstmann . Otto Sagner: München 1988 (Sagner Slavistische Sammlung Bd. 15).

Politt, Holger: Stanisław Brzozowski. Hoffnung wider die dunkle Zeit . Harrassowitz: Wiesbaden 1996.

Steila, Daniela: „A Philosophy of Labour: Comparing A. V. Lunačarskij and S. Brzozowski”. Studies in East European Thought 63 (4), 2011.

Suchodolski, Bogdan: „Stanisław Brzozowskis Geltung in der Gegenwart“. Slavische Rundschau (4) 1934.

Swiderski, Edward M.: „Was Brzozowski a ‘Constructionist’? A Contemporary Reading of Brzozowski’s ‘Philosophy of Labour’”. Studies in East European Thought 63 (4), 2011.

Syska-Lamparska, Rena Anna: Stanisław Brzozowski. A Polish Vichian . Le Lettere: Firenze 1987.

Urbanowski, Maciej: „Stanisław Brzozowski and Fascism“. Studies in East European Thought 63 (4), 2011.

Walicki, Andrzej: Stanislaw Brzozowski and the Polish Beginnings of “Western Marxism”. Clarendon Press: Oxford 1989.

Walicki, Andrzej: “Stanislaw Brzozowski and the Russian ‘Neo-marxists’ at the Beginning of the Twentieth Century”. Canadian-American Slavic Studies 7 (1), 1973.

Zieliński, Jan: „Miłosz and Wat Read Brzozowski”. Studies in East European Thought 63 (4), 2011.

1.:Stanisław Brzozowski (1900)

2.:Rosa Luxemburg (1918)

1Sierakowski, Sławomir: „Powrót zbawionego heretyka“. In: Płomienie. Z papierów po Michale Kaniowskim. Wydawnictwo Krytyki Politycznej: Warszawa 2011.

2In: Brzozowski, Stanisław: Idee. Wstęp do filozofii dojrzałości dziejowej. Księgarnia Polska B. Połonieckiego: Lwów 1910.

3Žižek, Slavoj: Das fragile Absolute. Warum es sich lohnt, das christliche Erbe zu verteidigen. Verlag Volk & Welt: Berlin 2000, S. 6.

4Fiołek, Krzysztof: „Kłopotliwa obecność Stanisława Brzozowskiego w kilku przygodach ideologicznych inteligencji polskiej“. Ruch Literacki 46(4-5) 2005, S. 383– 392.

5Löw, Ryszard: „Brzozowski wśród lektur syjonistycznych. Pamięci Michała M. Borwicza, ‚Brzozowszczyka‘“. Teksty drugie (5–6) 2003, S. 157–166.

6Fiołek 2005.

7Kołakowski, Leszek: Die Hauptströmungen des Marxismus. Enstehung – Entwicklung – Zerfall . (2: Entwicklung). Piper: München/Zürich 1978, S. 269.

8Urbanowski, Maciej: „Brzozowski i powojenna krytyka literacka. (uwagi wstępne)“. Dekada Literacka 230(4) 2008, S. 24–37; Miłosz, Czesław: Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim. Instytut Literacki: Paryż 1962.

9Brzozowski, Stanisław: Flamen. Loyt di papirn fun Mihal Kaniovski. Sh. Yatshkovski: Varshe 1925; Brzozowski, Stanisław: Flamen. H. Bzshoza: Varshe 1928; Brzozowski, Stanisław: Lehavot. Hotsaʼat ha-ḳibuts ha-artsi ha-shomer ha-tsaʻir: Tel Aviv 1939.

10Siehe den Brief von Brzozowski und die Fußnoten von Mieczysław Sroka: Brzozowski, Stanisław: „Do Rafała Bubera. Ossol., 6133a/II, S. 353–354. Na kartce pocztowej“. In: Sroka, Mieczysław (Hrsg.): Listy. Wydawnictwo Literackie: Kraków 1970, S. 155–157.

11Brzozowski, Stanisław: „Do Salomei Perlmutter. Ossol., 6135 II, S. 125-130“. In: Sroka, Mieczysław (Hrsg.): Listy. Wydawnictwo Literackie: Kraków 1970, S. 289–302.

12Brzozowski, Stanisław: Flammen. Aus den hinterlassenen Aufzeichnungen des Michael Kaniowski. R. Bong: Berlin/Leipzig 1920, S. 307.

13Übersetzung von mir – AK. Im Original: Kto by zatem chciał wywoływać czy tylko umacniać uczucia patriotyzmu, byłby podobny do człowieka, który usiłował by dopełnić oceanu wodą ze studni. […] Słowem – według mojego osobistego przekonania – wyraz „Polak” oznacza gatunek, jak wyrazy: sosna, wierzba, wróbel, pszczoła itd. Pracować nad sosną, żeby była sosną, albo nad wróblem, ażeby pozostał wróblem, jest to taka sama niedorzeczność jak np. chcieć ze sosny zrobić jodłę albo wróbla przemienić na szczygła. Lecz zupełnie inny sens ma pracą nad sosną i nad wróblem, żeby każdy z nich w swoim gatunku dosięgło najwyższej doskonałości. Tym jednak nie zajmuje się patriotyzm, lecz cywilizacja… Dopiero pod wpływem ogólnie ludzkiej i wysokiej kultury wszelki patriotyzm nie tylko pozbywa się cech ostrych, a nawet dzikich, ale jeszcze na tle powszechnego życia staje się oryginalnością piękną i użyteczną. – Prus, Bolesław: „Kronika tygodniowa. Patriotyzm – cywilizacja“. In: Fita, Stanisław (Hrsg.): Publicystyka okresu pozytywizmu 1860–1900. Antologia. Instytut Badań Literackich PAN: Warszawa 2002, S. 202.

14Darauf wies u. a. der wichtigste Theoretiker der PPS, der marxistische Soziologe Kazimierz Kelles-Krauz (1872-1905) hin: Luśnia, Michał [Kelles-Krauz, Kazimierz]: „Niepodległość Polski a materialistyczne pojmowanie dziejów“. Krytyka 7(1) 1905, S. 269–282; 400–412. Siehe auch: Politt, Holger: Stanisław Brzozowski. Hoffnung wider die dunkle Zeit. Harrassowitz: Wiesbaden 1996, S. 68–77; Snyder, Timothy: Nationalism, Marxism, and Modern Central Europe. A Biography of Kazimierz Kelles-Krauz, 1872 – 1905. Oxford University Press: [s.l.] 2018.

15Siehe zum Beispiel: Brzozowski, Stanisław: „Opętane zegary“. In: Sutowski, Michał/Mencwel, Andrzej (Hrsg.): Pisma polityczne. Wybór. Wydawnictwo Krytyki Politycznej: Warszawa 2011, S. 251–252. Luxemburg, so Andrzej Mencwel, diskreditierte Brzozowski später unter den deutschsprachigen Sozialist:innen, und zwar sehr effektiv: Zeit seines Lebens erschienen nur zwei seiner Aufsätze auf Deutsch. Mencwel, Andrzej: Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX. Wydawnictwo Krytyki Politycznej: Warszawa 2014, S. 521–522.

16Brzozowski, Stanisław: Teodor Dostojewski. Z mroków duszy rosyjskiej. H. Altenberg: Lwów 1906.

17Dies verrät schon der Untertitel von Brzozowskis Roman, Aus den hinterlassenen Aufzeichnungen des Michael Kaniowski, der auf das bekannteste Werk Goszczyńskis Zamek kaniowski (Der Schloss in Kaniów, 1828) anspielt.