Усевалад Нястайка - Тарэадоры з Васюкоўкі

І хлопцы замітусіліся, абкладваючы мяне кавунамі. Праз некалькі хвілін я адчуў, што на грудзі мае навальваецца страшэнны цяжар і мне ўжо няма чым дыхаць.

— Гэй! — крыкнуў я. — Давіце! Гэй! Так я праўда памру. Гэй!

— Цыц! — гаркнуў Сцёпа. — Не размаўляць. Мярцвяк, называецца! Забіваць трэба такіх мерцвякоў!

І паклаў мне кавун проста на рот. Я толькі хакнуў.

— Э не, хлопцы, так ён і сапраўды памрэ, — чую раптам голас Явы. — Так нельга.

І кавун з майго твару адкаціўся.

— А што ж? А як жа тады? Не атрымаецца ж піраміда, — пачуліся галасы.

— Як не атрымаецца? Атрымаецца! — закрычаў Сцёпа. — Я ж зусім забыў. Фараонаў хавалі седзячы або нават стоячы. Падымайся! Уставай, Гаменхатэп! Толькі маўчы — ты мёртвы.

Я падняўся на ногі, і работа зноў закіпела. Цяпер было лягчэй. Хоць і давіла ў бакі, але дыхаць было можна. Я стаяў з заплюшчанымі вачамі, а хлопцы абкладвалі мяне кавунамі. Неўзабаве навокал мяне ўжо была сапраўдная піраміда, з якой вытыркалася толькі мая галава, таксама падобная, як потым сказаў мне Ява, на кавун.

Сцёпа быў вельмі задаволены і весела напяваў пахавальны марш:

— Тра-та-та-ра-та-рай!

І раптам прагучаў пранізлівы крык Антосіка:

— Хлопцы! Уцякай! Дзед!

І ўсе кінуліся наўцёкі. Гэта было так неспадзявана, што я нават не адразу спалохаўся. І толькі калі за хлопцамі ажно пыл закурэў, я зніякавеў.

Я стаяў, абкладзены кавунамі, і не мог варухнуць ні нагой, ні рукой, і глядзеў, як да мяне, размахваючы кіем, бяжыць дзед Салівон.

— Хлопцы! — безнадзейна крыкнуў я. — Куды вы?! А я? Рабы! Гаменхатэпа кінулі! Антосік! Дружа!

Але яны ўжо і пачуць не маглі.

Ну, усё! Пагібель! Зараз дзед падбяжыць, убачыць, што мы нарабілі, размахнецца і — кіем мяне па кумпале. І будзе на адзін разбіты кавун больш. Будзе мне грабніца... Піраміда...

Я ўжо бачыў раз'юшанае аблічча дзеда і чуў, як ён сапе. Бліжэй, бліжэй...

І тут, як з-пад зямлі, з'явіўся Ява. Дзед быў ужо зусім блізка, ужо замахнуўся кіем. Ява падскочыў да мяне, схапіў кавун, што ляжаў каля самай маёй шчакі, і шпурнуў у дзеда. Дзед выпусціў з рук кіёк і ледзьве паспеў злавіць кавун. Ён жа не мог дапусціць, каб кавун упаў на зямлю і разбіўся. А Ява ўжо схапіў другі кавун і зноў кінуў. І зноў дзед злавіў. Гэта было, як у цырку, як у кіно. Ява кідаў, дзед лавіў і клаў на зямлю. Ява кідаў, дзед лавіў і клаў на зямлю.

Я паціху вызваляўся. Вось ужо і я схапіў кавун і кінуў. Цяпер мы з Явам кідалі ўдвух, а дзед Салівон лавіў. Лавіў, хекаючы і прыгаворваючы:

— Ах, бэйбусы!

— Ах, басурманы!

— Ах, басякі!

Праз некалькі хвілін мы з Явам ужо штосілы мільгалі пятамі па гародзе. Дагані цяпер, дзед! Шукай ветру ў полі.

Я бег нага ў нагу з Явам, нібыта мы былі адным механізмам. І мне здавалася, што сэрцы нашы таксама тахкаюць, як адно сэрца.

Мне было вельмі добра!

Вось так бег бы і бег на край свету. Няма нічога лепшага за дружбу!

На наступны дзень наша сяброўства з Явам было замацавана яшчэ больш. Так сказаць, крывёю. Бо дзед Салівон падзяліўся сваімі ўражаннямі пра фараонскую піраміду з нашымі бацькамі. А бацькі зрабілі нам чатырыста дваццаць восьмае папярэджанне на тым месцы, пра якое ўголас не гавораць. Папераджаючы вось так, бацькі прыгаворвалі:

— А вось Сцёпа! Сцёпа не такі! Сцёпа там не быў! Га? Не быў жа!

Мы сашчэплівалі зубы і маўчалі. Мы нікога не выдалі. Нікога. Няхай гавораць пра Сцёпу! Няхай! А я ўсё роўна ведаў, хто такі Сцепа, хто такі Антосік і хто такі — Ява!

Дык хіба ж пасля ўсяго гэтага мог я адзін паехаць у лагер да мора?! Ніколі ў жыцці!

Дружба! Вялікае гэта слова! Можа, самае большае з усіх чалавечых слоў.

Вы не падумайце, я татку вельмі люблю, але ён у нас такі ўпарты, або, як сам пра сябе кажа, «абсалютна прынцыповы» чалавек. Раз сказаў, дык няхай тут каменне з неба падае, а на сваім паставіць. Сказаў — як звязаў.

І калі ён паабяцаў мне, што гуляў не будзе, то не сумнявайся — не будзе як і ў неба глянуць.

З раніцы ён даў мне такую «нагрузачку» на дзень, што добры парабак не ўправіўся б. І я працаваў, аж дым курэў.

Маці мяне, вядома, шкадавала і, калі не было бацькі, заўсёды гаварыла: «Адпачні, сынок, пагуляй!» Але гордасць не дазваляла мне гэтага. Я ведаў, што калі б тата даведаўся, то ён бы толькі скрывіўся пагардліва і сказаў: «Мамін сынок няшчасны!»