Пітэр Джойс - Цікі

— Далей ад нас, чым узгорак.

Цікі ўздыхнуў з палёгкай.

Яны паспешліва рушылі на ўсход. Крокаў сто ішлі, крокаў сто беглі трушком, потым зноў ішлі і зноў беглі — толькі так можна адолець, калі вельмі спяшаешся, непралазны афрыканскі буш — густое драбналессе і хмыз.

Паўз іх імкліва прабягала безліч перапалоханых жыхароў лесу. Як маланка, мільганулі два плямістыя леапарды. Цесным гуртам праскакалі сізавата-гнядыя антылопы і маленькія казулі. Прамчаліся трусы, прашмыгнулі мышы. Сотні малпаў імкліва пераскаквалі з дрэва на дрэва, спрытна перабіраючы голле доўгімі рукамі, — не параўнаць з тым, як яны ходзяць па зямлі на сваіх кароткіх і крывых нагах.

Цікі пачуў, як недзе далёка затрубіў хобатам слон Нсофу, а крыху бліжэй сярдзіта зарыкаў леў Нкалама.

Звяры, здавалася, не заўважалі людзей. Не звярталі ўвагі яны і адзін на аднаго. У іх быў адзін клопат — уцячы ад небяспекі.

Аднак некаторых прырода не надарыла хуткасцю і спрытам, і таму лясны пажар быў для іх смяротнай пагрозай. На зямлі Цікі ўбачыў чарапаху — яна таропка паўзла наперад. Хлопчык нахіліўся, узяў яе ў рукі і панёс з сабой.

Раптам Мафута пранізліва закрычаў ад болю і заскакаў на адной назе.

— Што з табой, Мафута? — занепакоіўся Цікі, бо любая затрымка пагражала жыццю.

— Наступіў на вожыка! — прастагнаў Мафута.

Цікі паспеў заўважыць, як пад кустом схаваўся маленькі скрутачак калючак. Хлопчык таксама падняў вожыка з зямлі і паклаў у мучны мяшок Мафуты.

— Не скажу, каб мне за яго вельмі душа балела, — прабурчаў Мафута, усё яшчэ заняты сваёй нагой.

За іх спіной быў ужо чуваць злавесны трэск — гэта вецер даносіў да іх далёкі рогат Вогненнага духа.

— Хутчэй, Мафута, — гукнуў Цікі. — Трэба спяшацца.

— Рабіць усё трэба спакойна і з розумам, — павучаў Мафута. — Нельга, як дурні, выбівацца з сілы — дарога яшчэ няблізкая.

Нарэшце мясцовасць пачала крута ўзнімацца ўгору. Дрэвы пачалі радзець, і неўзабаве гушчар драбналесся змяніўся голай скалістай пародай, дзе толькі ў некаторых мясцінах густа расла высокая трава.

Ногі ў Цікі нылі. Падымаючыся па схіле ўзгорка, хлопчык няроўна і цяжка дыхаў.

Разам з Мафутам яны падняліся на самую вяршыню і там знайшлі невялікую роўную пляцоўку, на якой можна было адпачыць.

Цікі ляжаў, заплюшчыўшы вочы, і адчуваў, як паступова да яго вяртаюцца сілы.

Раптам высокая трава зашамацела, і з яе выскачылі тры трусы. Маленечкія грудкі іх калаціліся ад няроўнага дыхання. Потым трава зноў закалыхалася, і адтуль выбеглі дзве казулькі-чарацянкі, ростам не большыя за кошку.

Звяроў усё прыбывала, і неўзабаве Цікі з Мафутам апынуліся ў коле незвычайных лясных стварэнняў, якіх раней яны ніколі не бачылі.

Дзівоснае было відовішча!

Побач з трусамі і чарацянкамі маўкліва і таямніча сядзеў леапард. Чатыры вастравухія дзікія сабакі шалёна круціліся і злосна гыркалі. З дзесятак малпаў паселі на шырокай пляскатай каменнай глыбе і ўзрушана лапаталі.

З травы асцярожна выйшаў гепард і стаіўся за вялікім валуном. Вочы яго паблісквалі, хвост нервова круціўся.

Уверх па камяні поўз хамелеон. Абодва яго лупатыя вочкі паволі паварочваліся ў розныя бакі.

Дзік-бародавачнік разлёгся на пяску. Тлустыя бакі яго высока ўздымаліся ад задышкі.

І нарэшце Цікі ўбачыў вялізнага Эланда — антылопу-кану, — які пагардліва пазіраў на ўсё зборышча.

Хлопчык на момант амаль забыўся пра пажар. Яго незвычайна ўзрушыў і здзівіў малюнак, што паўстаў перад ім.

Вось, зусім блізка адзін ад аднаго, так блізка, што ледзь не дакранаюцца, сядзяць, нібыта добрыя старыя сябры, адвечныя лясныя ворагі!

— Зірні, Мафута! — прашаптаў Цікі. — Глянь!

Мафута патрос галавой, сам не даючы веры вачам.

Але забыць пра пажар было нельга. Усё неба на захадзе пачарнела ад густога смалістага дыму — аж да самага паднябесся.

Цікі пазіраў то на полымя, што імкліва бегла далёка ўнізе па зямлі, то на жахлівую чорную хмару, якая завалакла ўсё неба, і яму зрабілася страшна.

Звяры таксама ўтаропіліся на агонь нерухомымі, круглымі ад жаху вачыма.

Моцны вецер падганяў агонь, і той падбіраўся ўсё бліжэй і бліжэй да іхняга прытулку. І перш чым Цікі зразумеў, што адбываецца, агонь дабраўся да ўзгорка і пачаў імкліва ўзнімацца па схіле.

«Напэўна, — падумаў Цікі, — агонь спыніцца там, дзе канчаюцца дрэвы, — на паўдарозе да вяршыні».

Хлопчык моцна сціснуў у руцэ талісман з леапардавага зуба.

— Мафута, — спытаў ён, — а трава не загарыцца? Агонь не дабярэцца да нас? Зірні: трава расце аж да самай вяршыні!