Алесь Бадак - Незвычайнае падарожжа ў краіну ведзьмаў

— Вось, насі.

— Няўжо гэта мне? Сапраўдныя акуляры! — усклікнуў Заяц.

Раптам па яго твары прабег цень лёгкага суму.

— Ты сказала, разам з пажаданнямі? Як шкада, што ні Вавёрка, ні Ліса, ні Зубр, ні Бусел, ні Сарока пра гэта не ведалі. Ну, нічога, на наступны свой дзень нараджэння я іх абавязкова папярэджу перад тым, як яны пачнуць мяне віншаваць.

Чыта выйшла з доміка і ўселася на ганку. Выраз твару ў яе быў не раўнуючы як у старажытнага матэматыка Піфагора, калі той абдумваў сваю славутую тэарэму. Але Чыта ніколі не чула ні пра Піфагора, ні пра яго тэарэму, таму нават і не здагадвалася, каго ў гэты момант нагадвала.

Калі б Чыта пасядзела так яшчэ з паўгадзіны, магчыма, і яна зрабіла б якое-небудзь вялікае адкрыццё, і яно праславіла б Малпачку на ўвесь свет, але тут прыляцела Сарока. Сарока тым больш не чула ні пра Шфагора, ні пра яго тэарэму. Відаць, таму і твар Малпачкі ёй здаўся не так разумным, як проста сумным.

— Ты чаго галаву павесіла? — затрашчала яна.— Усе радуюцца, што неба распагодзілася, што хутка лета, адна ты як нежывая.

Чыта ўзняла вочы на Сароку і спытала:

— У вашым лесе растуць бананы?

— Чаго няма, таго няма, хоць лета, хоць зіма,— адказала Сарока.— Клёны ёсць, дубы ёсць, сосны ёсць, елкі ёсць,— стала яна пералічваць,— а вось бананаў няма.

— I апельсіны не растуць? — ужо без ніякай надзеі ў голасе спытала Чыта.

— Чаго няма, таго няма. Асіны ёсць, ясені ёсць, грабы ёсць, бярозы ёсць...

— Спрабавала я лісце вашых бяроз — ніякага смаку,— зморшчылася Малпачка.

— Вядома, бярозавай кашай сыты не будзеш,— пагадзілася Сарока.— А я гляджу, што ты зблажэлаўся. Трэба табе агарод свой пасадзіць, а то прападзеш. Зямлі тут хапае: бяры — не хачу...

— Агарод? Каб я цэлымі днямі, як Заяц, корпалася ў зямлі? Нізашто!

— Хм, прызнацца, я таксама ні разу не трымала ні матыкі, ні грабель. Але колькі мне, старой сароцы, трэба? Скарыначку хлеба на дзень, і ўвесь мой наедак. А калі да яе кубачак чаю — о, больш нічога і не пажадаю!

— Скарыначку хлеба! — усклікнула Чыта.— Калі я трапіла сюды, у мяне быў поўны халадзільнік бананаў, апельсінаў, яек, арэхаў! А цяпер ён пусты, хоць сама ў яго залазь!

— Ну, арэхаў ты і ў нашым лесе можаш назбіраць,— разважліва сказала Сарока.— А вось каб заўсёды мець свежыя яйкі, трэба, як Ліса, курэй разводзіць, а іх зернем трэба карміць.

А каб зернем карміць, трэба спачатку ячмень пасеяць. Значыць, без свайго агарод а ўсё роўна не абысціся.

— Толькі не гэта! — заматляла галавой Чыта.— З раніцы да вечара нешта садзі, сей, палівай, праполвай...

— I не кажы,— падхапіла Сарока.— Тут пакуль скарыначку хлеба знойдзеш, паўсвета аблётаеш, сем патоў сцячэ, а восьмы вочы залье. А колькі мне, старой сароцы...

— Паслухай,— перабіла Чыта,— а што, калі мне паспрабаваць мяняцца з Зайцам ці Лісою?

— Чым? — спытала Сарока.

— Ну, я Лісе, напрыклад, магу даць што-небудзь са свайго гардэробу, Зайцу што-небудзь з мэблі, а яны мне ўзамен яйкі, яблыкі, моркву, капусту...

— Так можна зусім застацца без гардэробу і мэблі. А то і без сваіх харомаў,— мудра заўважыла Сарока.— Чым тады будзеш мяняцца?

Чыта на гэта нічога не адказала, а яе твар зноў зрабіўся такі, як у Піфагора, калі той абдумваў сваю славутую тэарэму.

Вестка пра тое, што Чыта галадае, хутка разнеслася па ўсёй пушчы. У той жа дзень Зубр, Бусел, Заяц, Ліса, Вавёрка і Сарока сабраліся на палянцы, каб вырашыць, як дапамагчы Малпачцы.

— У мяне засталося крыху леташняй морквы,— сказаў Заяц.— Як-небудзь да новага ўраджаю датрываю.

— А ў мяне ёсць арэхі,— прызналася Вавёрка.— Я чула, яна любіць арэхі.

— А ў мяне куры нядаўна пачалі несціся,— паведаміла Ліса.

— У мяне быццам была скарыначка хлеба,— неахвотна прамовіла Сарока.— Не ведаю, праўда, дзе. Я сёння паўсюль яе шукала — ледзь крыло не зламала. Яна была такая маленькая, што не адразу і знойдзеш...

— Стойце, стойце,— перабіў Сароку Зубр.— Гэта не выйсце. Трэба думаць не толькі пра сённяшні, але і пра заўтрашні дзень.

— Правільна,— сказала Сарока.— Заўтра і ў нас саміх можа не быць і крошкі хлеба. Хто нам што дасць, хто нам дапаможа? Ва ўсялякім разе, не Чыта. У яе ў самой пустое карыта!

— Памаўчы! — раўнуў Зубр.— I пры чым тут карыта! Сама ты ніколі не прападзеш, бо нюхам чуеш, калі ў каго на другім канцы пушчы што-небудзь варыцца, парыцца ці пячэцца, і не ўпусціш, каб не сцягнуць чаго.

— Калі ў вас нічога не будзе варыцца, парыцца і пячыся, то і мне не будзе чаго сцягваць,— пакрыўджана прабубніла сабе пад нос Сарока.