Райнэр Рыльке - Санеты Арфею

Аддай сваю нам прыгажосць,
не разважаючы, што будзе.
Маўчы. Яна адкажа: «Усё, што ёсць
вялікае ўва мне, у кроў і ў плоць
няхай ульецца людзям».

I зноў жыццё маё шуміць; глыбока
у берагі паток яго адзеты.
Зноў роднымі мне робяцца прадметы,
зноў бачыць свет мяне сваім прарокам.
Бязмоўнае ўспрымаю я шырока:
калі ў святло завоблачнага краю
у мроях птушкаю сягаю,
калі прынадаю ў раку ныраю
і, рыбкай схоплены, жыву.

Хто галосіць цяпер недзе ў свеце,
без прычыны галосіць у свеце,—
галосіць па мне.
Хто смяецца цяпер недзе ў свеце,
без прычыны смяецца ў свеце,—
смяецца з мяне.
Хто вандруе цяпер недзе ў свеце,
без прычыны вандруе ў свеце,—
ідзе да мяне.
Хто канае цяпер недзе ў свеце,
без прычыны канае ў свеце,—
той бачыць мяне.

У звялым лесе крык, птушыны крык,
бяздумным ён здаецца ў звялым лесе.
I ўсё ж угрунтаваны круглы крык
у мігу тым, з якога ўзнік,
шырокі, нібы неба ў звялым лесе.
Усё ўвабралася ў птушыны крык:
увесь абсяг зямлі і ветру ўзмах,
спакой бязгучнасці ў паветры,
кароткі міг, што сам — працяг,
што сам — прыціх і спрах, нібыта знае,
чаму жывое памірае,
прайшоўшы крыку нетры.

Чуеш, каханая, ўскрыліў я рукі...
Чуеш ты шолахі іх...
Можа, прадметы падслухалі рухі
скрухі ў самотных сэрцах людскіх?
Чуеш, каханая, веек шолах,
у шэлесце іх — ты сама,
чуеш, каханая, чуйны іх сполах...
...толькі цябе тут няма...

Кожнага руху адлюстраванне
ў цішы шаўковай відно; застыў
несакрушальна, навек, на экране
далечы немай — мой кожны парыў.
Подых мой кожны ўздымае, калыша
зоркі.
Водар я п’ю, што прыйшоў з цішынёю.
Бачу я вобраз далёкі —
анёлкі.
Думаю я пра цябе. Толькі
ты не са мною.

Па дрэвах бачу, іх вятры
сякуць без жалю. Завіруха
брынчыць у шыбы: нешта глуха
вяшчае з далечы мне скруха.
А што? — не зразумець без друга,
не палюбіць мне без сястры.

Ператваральная навала
праз бор і час ідзе здаўна,
нібы прыродзе веку мала,
нібы, як слова ў псалме, стала
жыццём і вечнасцю яна.

Мы скрышым дробныя няшчасці,
вялікія — пакрышаць нас!
Калі б у сэрца буру ўкласці,
мы сталі б волатамі страсці,
Нічым і Ўсім у гэты час!

Перамагаючы малое,
драбнееш сам — нікчэмны плён.
А Вечнае, а Небылое
не йдзе самохаць у палон.
Вось так анёл, біблейскі волат,
з праціўнікам вёў гожы бой:
ён сціснуў ворага штосілы
і, нібы струны арфы, жылы,
іх металічны востры холад,
іх тонкі спеў адчуў рукой.

Каго анёл адольваў, той
выходзіў прасвятлелы з бою,
удасканалены душой,
магутны, ўсцешаны сабою.
Ён не абражаны зусім,
бо ён навучаны змагацца
і моцы мужнага скарацца —
і ў гэтым рост ягоных сіл.

Паспела лета, ўпёкся хлеб. Пара,
мой бог, укрыць ад сквару дар прыроды
і даць разгону восеньскім вятрам.

Дай трошкі сонца на даспеў; яно —
каб пырскаў сокам кожны плод румяны,
яно — каб слодыччу быў кожны п’яны,
каб цяжка-цягкае было віно.

Бяздомны не агорае жытла,
разлучаны не выб’ецца з самоты,
пісаць пачне ці будзе без ахвоты
бадзяцца між прысадаў ля святла
па залацістых россыпах лістоты.

Без цябе мне так тужліва, слёзна —
я плыву, як з рук жывы пясок,
мне працівіцца ўжо стала позна
звабнасці, што ўладна і сур’ёзна
падхапіла ў свой мяне паток...

...час маўклівасці. Усё ў ім строга —
ён не здраджваў мне і не крычаў;
мой спакой, нібы спакой парога,
па якім струменіцца ручай.

А цяпер прадвесне ўзварушыла
зноў мяне, ад часу адкрышыла,
ад таго, што ўжо — здабытак тла.
Цёплую душу маю на мукі
нехта выдасць у чыесьці рукі —
знаць душа не будзе, што жыла.

Як дождж, як мроіва, як слота,
назойлівая наша адзінота.
Ўстае з раўніны, з мора і з балота,
згушчаецца ў нябёсах і тады
ліецца з хмар, імжыць на гарады,

на золку сочыцца яна, цярусіць
на вуліцы маўклівыя, на целы
расчаравана-млявыя, што, мусіць,
знайсці не здолелі, чаго хацелі,
бо ўжо, абняўшыся ў адной пасцелі,
нянавісцю расплачваюцца ўпотай...