Мацей Канановіч - Мой гай дубовы

Адгэтуль вёска відаць —
Платы, цэркаўка, хаты
I нізка схілены крыж —
Плён жыцця небагаты.

Ясна — калі б не дуб,
Вятры узгорак разнеслі б
I збяднеў краявід
Вёскі, што просіцца ў песню.

Вёскі гэтай маёй
З хатаю, кузняй, ставам,
З крыжам на стыку дарог,
З рэчкай, з мостам дзіравым.

Не было б і гнязда,
Дзе абжываецца бусел,
I найперш не было б
Радкоў гэтых самых, мусіць.

Сцежак не плануюць,
Не пракладаюць.
Сцежак няма на карце.
Але яны існуюць.
Злучаюць вёску з вёскай,
Хату з хатай суседа,
З крамай і з школай,
З карчмой і з касцёлам,
З кузняй і з млынам,
Лес — з ракой,
Хлопца — з дзяўчынай.
Іх пясведама людзі пракладваюць —
За годам год,
Кожны дзень, кожную ноч,
Басанож, у лапцях, у ботах,
Па мурагу, пяску, сумётах,
У маршы і ў бегу —
Мудра і лагічна звязваючы
У супольнасць і залежнасць,
Сяброўства і міласць.

Гляджу ў далячынь я вачамі цыганкі
На сцежкі, дарожкі,
Нібы на барозны далоні,
Раскрытай для варажбы.
Колькі сцежак вядзе да цябе?
Колькі сцежак вядзе ад цябе?
Я пагляджу. I скажу табе,
Хто ты.

Каб яшчэ раз
прывітаць шчэбет
і сонцаўсход
на лясной дарозе.
Каб яшчэ раз
заснуць на хаду
у страі
ці ў духмяным стозе.

Каб яшчэ раз
з месца ў галоп
і ў Нёмане выкупаць коней.
Каб яшчэ раз
ноч згубіць,
заўтрашні дзень дагнаць
на перагоне.

Каб яшчэ раз
паскакаць цыганачку
на вяселлі ў вясковай хаце...
Каб яшчэ раз...
мой трыццаць гадоў
як прыяцель.

Калі набліжаецца восень
Дубы адлятаюць у вырай
Пакідаючы гнёзды з карэння
З пісклянятамі жалудоў
I тады
Грэюць косці свае
Пад каменным скляпеннем каміна
Тады
У пакоях пульсуюць цяплом пазалотай
Ажываючы твары партрэтаў
Гасячы свечак агонь
Тады
Быццам конікі іскры трашчаць
I ўзлятаюць як зоры
Якія ў палёце згасаюць
Тады сінімі стужкамі дыму
Сон варожаць з вачэй
Дубы больш ужо не вяртаюцца
У гай свой
На месца дзе іх пассякалі
А калі і вяртаюцца
Дык толькі на крылах вятроў
Дымам з коміна ці жменей попелу

Але гэта было ўсё даўно
Калі блочных дамоў
Мы не зналі.

Крысо пяску,
Адкінутае хваляй на расісты луг,
Замацоўвае негатывы
Капытоў.
Бярозы, што нясуць свой цень,
Спіхваюць яго з адхону
Ў вадапой.

Конь праз шкло вады
Цалуе сваю пысу
I з дна азёрнага глядзіць
На стэп нябёс,
На бледна-серабрыстую падкову,
Згубленую пегасам
У галопе.

Крывавае вока сонца,
Прыплюшчанае пагоркам,
Пазірае на распранутых дзяўчат,
Што ў золаце царкоўным
Сыходзяць
У цішыню вады,
У насцярожанасць аеру.

А я
З высокага акна гляджу
На ўсход неонаў гарадскіх,
Мо яны мяне
Да вадапою вернуць,
Каб мог я прагу наталіць
Тым золатам царкоўным.

Выбачаецца
З вялікадушнасці;
Выбачаецца
З пагарды;
Выбачаецца
З неабходнасці;
Выбачаецца
З розных меркаванняў;
Выбачаецца
Са страху;
Выбачаецца
З надзеі на ўзаемнасць;
З надзеі на ўдзячнасць —
Найцяжэй і вельмі рэдка
Выбачаецца
З любві.

Пад салодкім наркозам
I аеру і сена
Западае сяло ў цішыню.
У ставах чутна музыка жаб.
Асіна, якую цікавасць
Завяла на пагорак,
Атрасае з сябе
Залатыя дукаты.
Востраць ластаўкі крылы свае
На асялку залочаным хмары.

Ажно цяжка паверыць,
Што гэта я ў памяці змог захаваць,
Трымаючы далонь маткі,
Пахіленай нада мной.

Я маю ўласны свой гай дубовы,
Нёмана серпам абняты —
пад скрыжавальным агнём блакіту,
зорак, чаек, рэха.

Мая дуброва —
месца таемных спатканняў
маладзіка і сонца
у дні зацьмення —
і месца маіх спатканняў
з цішай,
з сабою самім
у маіх жа ўспамінах.

Раскінуўся гай мой дубовы
на мураве сакавітай,
дзе няма мурашнікаў,
павуціны,
імглы камароў —
на чыстай траве,
перамытай расой і дажджом,
грэбенем ветру часанай
і ценем імклівых аблокаў.

У дуброве маёй
імянныя дубы, гербавыя —
як калоны карынфскія,
вытачаныя перунамі, пяскамі,
дах лістоты ўздымаюць
з камінамі буслянак.