Шәйтан.
Ходай!
Коткы, җасуслык [35] Җасуслык – шымчылык.
Минем иманым.
Мал төсле сатлык
Кара вөҗданым.
Җиһанда золым
Өстен булгачтын,
Бәйрәм итәрмен
Биеп шул чакта.
Мәэҗүҗ.
Ходай!
Бакчалар, гөлләр
Утымда гөрләр.
Дәрья, диңгезләр
Көчемнән кибәр.
Кылыч, ук, гөрзи,
Зәһәрле төтен
Бөтен җиһанда
Йөртер хөкемен!..
Бәдбәхет.
Ходай!
Кыргый козгыннар –
Хәбәрчеләрем,
Тын хәрабәләр –
Сөенчеләрем.
Бәла-казалар –
Эшләгән эшем;
Хәсрәт-михнәтләр –
Салыр карашым.
Яэҗүҗ.
Алтын, җәүһәрләр –
Иманым минем,
Хуҗалык, байлык –
Теләгем минем.
Җитмеш җиде мең
Галәмнең көчен
Үз бәхетем өчен
Фида итәрмен.
Дәббәтеларз.
Ходай!
Әлмисактан ук
Казып нык җирне,
Шәфкатьсез юклык
Җәзалый мине.
Тын да алмыйча
Казып нык җирне,
Эзлим талмыйча
Чын тигезлекне!..
Мәхәббәт.
Моңлы йөрәктә
Нур уйнаганда,
Куе тирәктә
Кошлар кунганда, –
Чәчәк бөресе,
Нурлар чаткысы,
Җиһанның күрке –
Ярларым минем.
Ирек.
Ходай!
Нурлар шәгъләсе
Очып торганда;
Рәхәт шәүләсе
Тонык торганда;
Ачылыр гөлем –
Кызыл якуттай,
Очар теләгем –
Һавада коштай.
Газазил.
Әй син!..
Җиһанда иркен
Ак көн күрергә
Янган пакь дәртем!
Янсын гомергә
Чын дуслык, ирек!
Һәм саф матурлык
Яшәгән чакта,
Яшәмәс коллык.
Соңгы монологларны һәммәсе бергә, бер үлчәү белән беравыздан сөйләп тәкрар итәләр. Шулвакыт Исрафил сигез морҗалы быргыдан кычкырта.
Җәбраил (килеп, Газазилгә ихтирам күрсәтеп) .
Күрекле оҗмахны, якты нурларны,
Һава, туфракны, кәүсәр суларны
Юктан бар иткән, бөек Тәңремнең
Әмере белән хәбәр китердем!..
Барысы.
Сәмган вә таган, сәмган вә таган! [36] Сәмган вә таган – баш өсте, ләббәйкә.
Газазилдән башкалар сәҗдәгә китәләр.
Җәбраил.
Уттан, нурдан безне яраткан
Кодрәт иясе, кодрәте белән
Судан, балчыктан яратты бер җан!
Аңар баш ияр җитмеш җиде мең
Галәмдә булган керсез һәрбер җан!
Газазил.
Ләүхелмәхфүздә мин аны күрдем.
Исрафил быргы кычкырта.
Җәбраил.
Төпсез тәмуглар, уттан болытлар
Аның каршында тетрәп торырлар.
Асыл сөяге – аксыл мәрҗәннән,
Якты күзләре – кара нурлардан,
Атылып торган йолдызлар төсле,
Тизгер киң гаклын күрәчәк аның
Җитмеш җиде мең киң, серле җиһан.
Барысы (Газазилдән башка) .
Кем соң ул җан? Кем соң ул җан?
Җәбраил.
Барысы.
Дәҗҗал.
Кемнәргә каршы яратты икән
Гаҗәп бу җанны гали ля мәкян!.. [37] Ля мәкян – урыны билгесез нәрсә. Бу очракта Алла күздә тотыла.
Барысы (Газазилдән башка).
Мәрхәба-я-я! Адәм! Мәрхәба-я-я! Адәм!..
Исрафил быргы кычкырта.
Җәбраил.
Җитмеш җиде мең серле галәмгә
Баш итеп аны яраткан Тәңре.
Судан, балчыктан туган Адәмгә
Сәҗдә кылыгыз!.. Бу аның әмере!..
Барысы сәҗдә кылмакчы булганда, Газазил туктата.
Газазил.
Буйсынмагыз!..
Җирдән яраткан түбән Адәмгә
Сәҗдә кылырга кем мәҗбүр итә?
Кем безне болай тарта түбәнгә?
Кем безне болай көчләп хур итә?!
Дәҗҗал.
Безне яраткан көчле Тәңребез!..
Барысы (ятып сәҗдә кылалар).
Боерыгына без баш орамыз!..
Газазил.
Кара балчыктан, буталчык судан,
Тик бер сулыштан яралган җанга
Буйсынырмы соң нурдан яралган?
Лаекмы соң ул мондый зур данга?!
Җәбраил.
Киң ихтыяры шулай хак тапкан.
Газазил.
Дәҗҗал.
Барысы.
Исрафил быргы кычкырта.
Шәйтан.
Кара болытлар көчәйгән саен,
Кара күкрәгем яктыра бара.
Газазил.
Нурдан яралган, бар гөнаһлардан
Пакь булган җаннар һич буйсынмыйлар.
Мәңге якларлар изге хакларын,
Үз намусларын һич таптамаслар.
Җирдән, түбәннән яралган ул җан
Кимсенеп табыныр алтын-ташка да.
Тар-мар килсә дә бөтен бер җиһан,
Баш ормамын мин «мин» нән башкага!..
Нурдан яралган, рухи нурланган
Чын фәрештәләр түбән төшмәсләр,
Каһәрлек белән даннар чыгарган
Мөстәбидләргә кол һәм булмаслар!
Читать дальше