Кәрим Тинчурин - Пьесалар / Пьесы

Әби. Алдан килгәне абзаң дип әйтте үзен. Соңынтын килгәннәре әллә нәрсәләр сораштырып башымны әйләндереп бетерделәр.

Мөршидә. Әйттем бит…

Мансур. Йә, йә?

Әби. Шул, гөмбә, диләр, каравыл, диләр, акча, диләр. Башымны катырып бетерделәр. Бүген дә сине сорап бер әфәнде белән бер бай кеше килгәннәр иде. Йорты теге зур бакча каршында, ди. Әй, аты коргыры, исеме хәтеремнән чыккан лабаса. Әй балакай, кәбестә алып кайттыңмыни?

Мансур. Әби, син безгә самавыр куй. Безне бик һәйбәтләп сыйла!

Мөршидә. Юк, юк, рәхмәт. Безнең вакытыбыз юк, әби.

Әби. Минем самавырым бик тиз кайный. Хәзер булыр, балалар. Кәбестәңне… (Ала башлый.)

Мансур. Кешенеке ул, әби.

Әби. Ярый, ярый. Хәзер самавырым кайнап чыгар, Алла боерса. (Чыга.)

Мөршидә. Син чәйләр эчеп әллә төрмәгә ябыласың киләме?

Мансур. Нигә?

Мөршидә. Юк, Мансур, бу шаяруларың урынсыз. Бел дә тор: килеп басарлар.

Мансур. Безнеме?

Мөршидә. Әйе.

Мансур. Әй, исең киткән икән. Без полициянең борын төбеннән кача алабыз. Әнә ул тәрәзәне күрәсеңме?

Мөршидә. Йә?

Мансур. Менә шул инде.

Мөршидә. Нәрсә шул инде?

Мансур. Менә шуннан бакчага, аннан тар тыкрык буйлап күлгә, күлдә көймәләр күп була. Берсенә утырабыз да выжт пристаньга. Анысы өчен син кайгырма… Шулай да җыенырга кирәк булыр, ахрысы.

Җыена башлыйлар.

Мөршидә (тәрәзәдән карап) . Аралыкка төшә икән.

Мансур. Синең чемоданың шактый авыр бит. Икегә бүлмибезме?

Мөршидә. Теләсәң ни эшлә. Бөтен приданым шунда инде.

Мансур. Син үзең придан. Хәер, артык авыр түгел лә. Ә минем приданым, менә шул юрган эченә сыеп бетәр. Байлар да үзебез тегеләй. Әнигә килен белән барып төшкәч, күзе дүрт булыр.

Мөршидә (икенче тәрәзәдән карап) . Мансур! Мансур! Садрый полицияләр белән монда таба килә. Харап булдык! Тотылдык!..

Мансур. Кая?.. Әһә, алай икән… (Ишекне бикли.) Әйдә, җаный, чәйне пароходта эчәрбез инде. (Җепне өстәлгә бәйләп, сул як тәрәзә катына китереп, чемоданны ташлап.) Әйдә, җаный!..

Төшәләр. Кәбестә өстәлдән идәнгә төшә. Шакирҗан тыпырчына.

Шакирҗан. Качмагыз! Рөхсәт юк!! Качмагыз! Качмагыз! Каравыл! Каравыл! Качтылар!! Каравыл!! (Кычкыра-кычкыра, тамагы карлыгып, тавышсыз кала.)

Ишек дөбердәтәләр.

Арттан. Именем закона, руки вверх!.. Ачыгыз! Ач!..

Тавышланалар. Ишекне ватып бик саклык белән керәләр.

V. Пристав, Сәйфетдинов, Фёдоров.

Пристав. Именем закона, руки вверх!.. Кая болар?! Әй Сәйфетдинов! Фёдоров! Эзләгез!..

Эзлиләр.

Сәйфетдинов. Ваш благороди! (Бармагы белән кәбестәгә күрсәтә.)

Пристав. Нәрсә?

Сәйфетдинов. Кәбестә!

Пристав (сискәнеп китеп) . Ә?! Минемчә, ул – «бомба»!

Сәйфетдинов. Дөрес, ваш благороди, ул – «бомба»!..

Әйләнеп карыйлар.

Пристав. Әйе, «бомба»!.. Ах, канальялар. Нинди оста эшләгәннәр. Тыштан караганда кәбестә дип уйларсың үзен. Ә эчендә… брр…

Куркынып чигенәләр.

Сәйфетдинов. Ваш благороди, нәкъ кәбестә!

Пристав. Күчәне дә бар. Нинди эшләгәннәр!

Сәйфетдинов. Ваш благороди, губернаторның шулпасына салыр өчен эшләмәгәннәрме икән?

Пристав. Моннан шулпа пешерсәң, тозлы булыр. Ах, канальялар! Нинди оста эшләгәннәр бит. Нәкъ кәбестә. Әй Сәйфетдинов, кара әле, филтәсе янмыймы?!

Сәйфетдинов. Юк, ваш благороди, филтәсе күренми. Бәлки, эчтәдер.

Пристав (сискәнеп) . Ә?.. Конечно, эчтәдер. Әй Сәйфетдинов, шартламасмы ул?

Сәйфетдинов. Белә алмыйм, ваш благороди!

Пристав. Барыгыз. Бөтен бүлмәләрне тентегез! Кулга эләккәннәрен ычкындырмагыз!

Сәйфетдинов. Слушаюсь, ваш благороди!

Чыгалар.

Пристав (бүлмә буйлап эзләнеп, капчыкны тотып, сискәнеп китә) . Әй Сәйфетдинов!

Сәйфетдинов (кереп) . Нәрсә, ваш благороди!

Пристав бармагы белән капчыкка төртеп күрсәтә.

Сәйфетдинов белән Фёдоров капчыкка атылалар.

Пристав. Смирно! Әй Сәйфетдинов! (Бармагы белән тагын капчыкка күрсәтә.)

Сәйфетдинов (Фёдоров белән капчыкны капшап карыйлар да, килеп) . Ваш благороди, капчыкка кеше үтереп салганнар!..

Шакирҗан тыпырчына.

Һәммәсе. Тере, тере, тере!..

Куркышалар.

Пристав. Ә минемчә, разбойникларның берсе анда юри качкан.

Сәйфетдинов. Сезнеке дөрес, ваш благороди!

Пристав. Әй Сәйфетдинов!.. (Бармагы белән капчыкка төртеп күрсәтә. Тегеләр ташланалар.) Стой! (Кире кайталар.) Кирәген бирегез!

Фёдоров белән Сәйфетдинов капчыкны, өстерәп чыгарып, бер күтәреп, бер төшереп, идәнгә бик каты, бик озак бәрәләр.

Сәйфетдинов. Менә сиңа! Менә сиңа! Капчыкка яшерендеңмени! Таба алмаслар дип белдеңмени?