Henrik Ibsen - La Tronpretendantoj

HÅKON

(al tiuj, kiuj staras plej proksime al li) La plej peza restas; ŝi estas kara filino; – aŭskultu, – eĉ ne vorto al ŝi pri la danĝero, kiu minacas la infanon. Promesu al mi, ĉiuj kiel unu, defendi la filon de via reĝo; sed ne lasu ŝin ion scii.

LA VIROJ

(mallaŭte) Ni promesas!

MARGRETE

(venas kun sinjorinoj kaj sekvantaro de dekstre) Håkon, mia edzo! La ĉielo ŝirmis vin; vi venkis kaj estas nevundita.

HÅKON

Jes, mi venkis. Kie estas la infano?

MARGRETE

Sur la reĝa ŝipo, inter la manoj de fidindaj viroj.

HÅKON

Pluraj iru tien. (kelkaj el la viroj iras.)

MARGRETE

Håkon, kie estas – duko Skule?

HÅKON

Li prenis la vojon supren al la Opplandoj.

MARGRETE

Do li vivas! – Mia edzo, ĉu mi rajtas danki Dion ĉar li vivas?

HÅKON

(en doloriga lukto kun si mem) Aŭskultu min, Margrete; vi estis por mi fidela edzino, sekvis min en bono kaj malbono, vi estis nedireble riĉa pri amo; – nun mi devas kaŭzi al vi pezan doloron; mi nevolonte farus; sed mi estas reĝo, tial mi devas -

MARGRETE

(streĉe) Ĉu rilatas al – la duko?

HÅKON

Jes. Ne povas fali sur min pli doloriga sorto, ol vivi mian vivon tre fore de vi; sed se vi trovas ke tiel devas esti post tio, kion mi nun diros al vi, – se ŝajnas al vi, ke vi ne plu eltenas sidi ĉe mia flanko, ne plu povas vidi min sen fariĝi pala, – nu, do ni devas disiĝi – vivi aparte ni ambaŭ, – kaj mi ne mallaŭdos vin pro tio.

MARGRETE

Disiĝi de vi! Kiel vi povas pensi tian penson! Donu al mi vian manon -!

HÅKON

Ne tuŝu ĝin! – Ĝi ĵus leviĝis por ĵuro -

MARGRETE

Por ĵuro?

HÅKON

Por ĵuro, kiu nerompeble sigelis juĝon al morto.

MARGRETE

(kun krio) Mia patro! Ho, mia patro! (Ŝancelas; kelkaj virinoj alrapidas kaj subtenas ŝin.)

HÅKON

Jes, Margrete, – kiel reĝo mi kondamnis vian patron al morto.

MARGRETE

Do li certe faris pli gravan krimon, ol kiam li prenis reĝan nomon.

HÅKON

Li faris; – kaj se vi nun trovas, ke ni devas disiĝi, do tio okazu.

MARGRETE

(pli proksime kaj kun forto) Neniam ni povas disiĝi! Mi estas via edzino, nenio alia en la mondo ol via edzino!

HÅKON

Ĉu vi estas sufiĉe forta? Ĉu vi komprenis ĉion? Mi kondamnis vian patron.

MARGRETE

Mi aŭdis kaj komprenis ĉion. Vi kondamnis mian patron.

HÅKON

Kaj vi ne postulas scii, kia estas lia peko?

MARGRETE

Sufiĉas ja ke vi konas ĝin.

HÅKON

Sed estas al la morto , ke mi kondamnis lin!

MARGRETE

(genuas antaŭ la reĝo kaj kisas lian manon) Mia edzo kaj alta sinjoro, vi juĝas juste!

Kurteno

(Ĉambro en la reĝa korto en Nidaros. La enirpordo estas dekstre; antaŭe sur la sama flanko estas fenestro. Maldekstre pli malgranda pordo. Estas sombriĝo; Pål Flida, Bård Brattekaj pluraj aliaj el la plej altstaraj viroj staras ĉe la fenestro rigardante supren.)

HIRDANO

Kiel ruĝe ĝi lumas!

IU ALIA

Ĝi streĉas sin trans la duonan ĉielon, kiel ardantan glavon.

BÅRD BRATTE

Sankta reĝo Olaf, kion aŭguras tia terura signo?

MALJUNA VÅRBELGO

Certe ĝi antaŭdiras la morton de granda estro.

PÅL FLIDA

La morton de Håkon, Vi bonaj Vårbelgoj. Li kuŝas ekstere en la fjordo kun la ŝiparo; ni povas atendi lin en la urbo ĉi-vespere; – ĉi tiun fojon ni estas en la vico por venki!

BÅRD BRATTE

Ne fidu tion; ne estas granda kuraĝo en la armeo nun.

LA MALJUNA VÅRBELGO

Estas ja kompreneble; ekde la fuĝo de Oslo reĝo Skule enfermis sin, kaj volas nek vidi nek paroli kun siaj viroj.

UNUA HIRDANO

En la urbo estas homoj, kiuj ne scias ĉu li vivas aŭ estas morta.

PÅL FLIDA

La reĝo devas elveni, kiel ajn kiel malsana li estas. Parolu al li, Bård Bratte, – estas pri la savo de ĉiuj.

BÅRD BRATTE

Ne utilas; mi parolis al li antaŭe.

PÅL FLIDA

Do mi mem provu. (iras al la pordo maldekstre kaj frapas) Sinjoro reĝo, Vi devas preni la estradon en propraj manoj; ne taŭgas kiel nun estas.

REĜO SKULE

(interne) Mi estas malsana, Pål Flida!

PÅL FLIDA

Ĉu Vi povas aliaĵon atendi? Vi ja ne manĝis dum du tagoj; Vi devas fortigi kaj flegi Vin -

REĜO SKULE

Mi estas malsana.

PÅL FLIDA

Je la ĉiopova, ne troviĝas ekskuzo. Reĝo Håkon alvelas ekstere sur la fjordo, kaj estas atendinda ĉi tie en Nidaros kiam ajn.

REĜO SKULE

Frapu lin por mi! Mortigu lin kaj la reĝan infanon.

PÅL FLIDA

Vi devas mem kunesti, sinjoro!

REĜO SKULE

Ne, ne, ne, – Vi estas pli certaj pri la venko, kiam mi ne kunestas.

PETER

(venas de dekstre; li estas armile vestita) Estas maltrankvilo inter la urbanoj; ili ariĝas grandnombre antaŭ la reĝa korto.

BÅRD BRATTE

Se la reĝo ne parolos al ili, ili perfidos lin, kiam pleje gravas.

PETER

Do li devas paroli al ili. (ĉe la pordo maldekstre) Patro! La Trondhejmanoj, viaj plej fidelaj viroj, retiras sin de vi, se vi ne donas al ili kuraĝon!

REĜO SKULE

Kion diris la skaldo?

PETER

La skaldo?

REĜO SKULE

La skaldo, kiu mortis por mia tasko en Oslo. Oni ne povas doni, kion oni ne mem posedas, li diris.

PETER

Do vi eĉ ne povas fordoni la regnon; ĉar ĝi estas la mia post vi!

REĜO SKULE

Nun mi venos!

PÅL FLIDA

Dio estu laŭdata!

REĜO SKULE

(elvenas ĉe la pordo; li estas pala kaj kaviĝinta, liaj haroj forte griziĝis) Ne rigardu min! Mi ne ŝatas, ke vi rigardu min, nun kiam mi estas malsana! (iras antaŭen al Peter) Forpreni de vi la regnon, vi diras? Granda Dio de la ĉielo, kion mi estis faronta!

PETER

Ho, pardonu al mi; – mi ja scias, ke tio, kion vi faras, estas la plej ĝusta.

REĜO SKULE

Ne, ne, ne ĝis nun; – sed mi volas esti forta kaj sana nun, – mi volas agi.

LAŬTAJ KRIOJ

(ekstere dekstre) Reĝo Skule! Reĝo Skule!

REĜO SKULE

Kio estas?

BÅRD BRATTE

(ĉe la fenestro) La urbanoj ariĝas; la tuta reĝa korto estas plena de homoj; – Vi devas paroli al ili.

REĜO SKULE

Ĉu mi aspektas kiel reĝo; ĉu mi povas nun paroli!

PETER

Vi devas, mia alta patro!

REĜO SKULE

Bone, tiel okazu. (iras al la fenestro kaj flankentiras la kurtenon, sed malkaptas ĝin rapide, kaj ekretiras sin pro timo) Jen denove streĉas sin la ardanta glavo super mi!

PETER

Ĝi antaŭdiras, ke la glavo de venko estas tirita por vi.

REĜO SKULE

Jes, se tiel nur estus. (iras al la fenestro, kaj ekparolas:) Trondhejmanoj, kion vi volas; – staras ĉi tie via reĝo.

URBANO

(ekstere) Foriru el la urbo! La Birkibejnoj volas mortigi kaj bruligi, se ili trovos Vin ĉi tie.

REĜO SKULE

Ni ĉiuj devas kunteni. Mi estis por vi milda reĝo; mi ne multe postulis militan imposton -

VIRA VOĈO

(malsupre inter la amaso) Kion vi do nomas tiun sangon, kiu fluis ĉe Låka kaj en Oslo?

VIRINO

Redonu al mi mian fianĉon!

KNABO

Redonu al mi mian patron kaj mian fraton!

ALIA VIRINO

Redonu al mi miajn tri filojn, reĝo Skule!

VIRO

Li ne estas reĝo; ĉar li ne honoriĝis kiel reĝo sur la ĉerko de Sankta Olaf!

MULTAJ VOĈOJ

Ne, ne. – li ne honoriĝis sur la ĉerko de Sankta Olaf!

REĜO SKULE

(retiras sin malantaŭen de la kurteno) Ne honoriĝis -! Ne reĝo!

PÅL FLIDA

Malfeliĉe estis, ke la sankta ĉerko ne fariĝis elportata, kiam Vi elektiĝis.

BÅRD BRATTE

Se la urbanoj perfidas, ni ne povos teni nin en Nidaros, se la Birkibejnoj venos.