Адам Глёбус: Рарк

Дзе жыў за плотам хрусткi зжоўклы сад,
Пад лёдам стыў асфальт дарогi ў горад,
Што мкнула ў незваротны далягляд
Праз вiльгаць у туман i ў холад.

Сцямнела. Ноч, нiбыта сiнi сум,
Ляцiць, лунае, крылы разгарнуўшы...
Сабака, знiкшы ў будцы, змоўк, заснуў,
Прыцiснуўшы да цёплай шыi вушы.

І я тут быў, калi той час
Ператвараўся ў гэты сказ.

Праз мароз i слязу,
У туман i вясну,
На крывую сасну,
На сiвую расу Прыляцела i села варона.
На вароне гарэла карона.
Пахiснулася раптам варона,-
Паляцела i знiкла карона У сiвую расу,
Пад крывую сасну,
За туман, за вясну,
За мароз i слязу.

З тых часоў i гукае варона,
І крычыць:
— Дзе кар-р-рона, кар-р-рона?!

Дужыя рогi быка
Цяжкае сонца трымаюць.
Шчыльную чырвань рака
Коцiць. Каменнi спяваюць

Хорам глухiх галасоў.
Вецер гарачы хiстае
Поле рудых каласоў.

Стомлены дзень памiрае.
Прысак згарэлага дню,
Шарай гадзiнай названы.
Вiльгаць расы ў цiшыню
Сыпле. Прыродай абраны

Бык павярнуў галаву -
Падае сонца ў траву.

Камень — валун чырвоны,
Цёплы, зацяты, чуйны -
Слухае крык вароны...
— Камень, паўстань! — крычу я.

Спудзiлiся вароны.
Ветры валун паднялi.
Сонцам безабаронным
Камень паўстаў з зямлi.

Крохкiх маланак блiцы,
Ляскат i трэск перуна
Падаюць у навальнiцы.
Чырвань гарыць валуна.

Як на вiльготнай глебе,
Камень стаiць у небе.

Я спяваю i слухаю песню,
Выдумляю, складаю казкi,
І надзею на лепшае пешчу,
І чакаю любовi i ласкi.

Хмары белыя, песнi волi
Праплываюць над галавою;
Я iду па бязмежным полi
І шукаю адно — спакою.

Сонца дымна-халодным шарам
Млява плавiцца на даляглядзе -
Чырванеюць, рудзеюць хмары,
І знiкае надзея ў паглядзе.

Я пад зорамi засынаю;
Толькi ў снах усё роўна спяваю.

Варушыцца, крэкчучы, цемра.
Цярушыцца шолах i шэпт.
Бязмерным зрабiлася цела
І страцiла пошукi мэт.

Навобмацак слухаю сцены,
Іх стогны ў бязмежнай iмжы.
З'явiлiся хiсткiя ценi,
Кранулi за крылы душы

Пытаннем: — Ты хто? І што страцiў?
Чаму не крычыш, а маўчыш?
Першай з'явiлася мацi,
Кiнула ў цемру крыж -

Бурыцца цемра маны...
Грукнула сэрца сцяны.

Цар-лясун залатымi вачыма
На чырвоную кветку глядзiць,
І хiстаецца кветка няспынна,
Пад сасною крывёю гарыць.

Гэта папараць нарадзiла
У цёмным шэпце вiльготных дуброў
На Купалле чароўнае дзiва
Мiж аголеных каранёў.

Той, хто знойдзе чырвоную кветку,
Будзе шчасце трымаць у руках,
І таму на Купалле спрадвеку
Пачынаюць малойцы шукаць;

А знаходзяць малойцы красунь,
І рагоча, рагоча лясун.

Зарыпела, запела падлога.
Дзверы грукнулi. Бразнуў замок,
І панесла мяне дарога
Нi назад, нi наперад, а ўбок.

У тым баку нават поле з гора
Валунамi даўно зарасло,
І шырока-глыбокае мора
Жорсткiм жвiрам-пяском заплыло.

Там не сыплюцца ветры дажджамi
І не падае цiхi снег.
Там варушацца пад грудамi
Ненароджаны плач i смех.

І знайшоў я там стрэльбу i штык.
І зрабiў я з iх скрыпку i смык.

І розум перальецца з мовы ў мовы,
І ператворыцца ў траву ралля,
І перавернецца са дня на ноч Зямля,
І я крану чырвоны лоб каровы.

А можа, захад цёплы i барвовы,
А можа, чорны аксамiт чмяля,
А можа, колкi востры дрот галля,
А можа, дух ледзь чутны, палыновы.

І раптам ноччу загудзе гадзiннiк
І пераломiць вецер сiнi быльнiк,
А дождж збудуе краявiд з вады,
А снег накрые лес, мой дом i дрэвы,

І стануць шэра-белымi груды,
І зменiць вечнасць пацалунак Евы.

Давай не будзем гаварыць
Нi добрага i нi благога,
Каб не пазбавiцца святога,
Давай маўчаць i доўга жыць.

А наша слова не згарыць
Памiж руiнамi старога.
На плiтах новага парога
Яго нiкому не скарыць.

Калi перамаўчым зацьменне,
За дымна-папяловым днём
Надыдзе зорнае iмгненне.
Здарожаных мы памянём
За рысай лепшага iснення,
А здраднiка мы праклянём.