Аркадзь Куляшоў - Хуткасць

С т а р ж ы ц к і

Я не набіваўся.

Н а в е д в а л ь н і к

Знаю.
Прыкіньце, я не парушаю меж
Магчымага. Барыш дзялю законна,
Не ганьбячы прафесію сваю:
Не крыўджу ні сябе, ні кампаньёна,
Зямлю купляю, волю прадаю.
Яна не тысяч вартая. Мільёна!

С т а р ж ы ц к і

Хто ён, нябачны цень ваш — кампаньён?

Н а в е д в а л ь н і к
Не трэба турбавацца, граф: не ён,
А я, гаворачы на вашай мове,
Ягоны цень.

С т а р ж ы ц к i

А ён?

Н а в е д в а л ь н і к

Пры Мураўёве,
Як я — пры ім... Рашайцеся хутчэй.

С т а р ж ы ц к і

На волі пагаворым.

Н а в е д в а л ь н і к

Тут зручней.

С т а р ж ы ц к i

Не для мяне.

Н а в е д в а л ь н і к

Баюся, каб размовы,
Што вы з Аскеркам, з Гейштарам вялі,
У выніку разваг, не набылі
Характар пратакольны, папяровы.
Сягоння канчатковае рашэнне
Па справе графа прыме Мураўёў.
То як?

С т а р ж ы ц к і

Я — вязень.

Н а в е д в а л ь н і к

Пойдзеце дамоў
Сягоння.

С т а р ж ы ц к і

Калі так, то пагадненне,
Хоць з ведзьмаром, я падпісаць гатоў.

Н а в е д в а л ь н і к

Усё яшчэ не верыце? Паверце,
Такім, як вы, дзяцей калышуць чэрці.
Есць ром?

С т а р ж ы ц к і

Няма.

Н а в е д в а л ь н і к

Шкада! Абмылі б справу.
У друк мясцовы неадкладна я
Аб продажы маёнтка дам аб'яву...—
Вядома, граф, ад вашага імя.

С т а р ж ы ц к і

Як хочаце.

Н а в е д в а л ь н і к

Сем тысяч. Мой задатак —
Для пэўнасці. Парадак ёсць парадак.
Кладзе на стол пачак грошай. Выходзіць.
Старжыцкі хавае грошы ў тумбачку.
Дастае адтуль бутэльку рому i дзве чаркі.
На парозе з'яўляецца н а г л я д ч ы к .

С т а р ж ы ц к i

Прашу на чарку!

Н а г л я д ч ы к
(Нерашуча.)
Граф, я пры пістолі.

С т а р ж ы ц к і

Не першы раз!.. Што новага на волі?
Старжыцкі налівае чарку наглядчыку i сабе.
Чокаюцца. П'юць.

Н а г л я д ч ы к

У горадзе аблавы. Ноччу, днём.

С т а р ж ы ц к і

Злавілі ваяводу?

Н а г л я д ч ы к

На свабодзе.
Цяпер яго іначай у народзе
Завуць.

С т а р ж ы ц к і

Ну, ну!..

Н а г л я д ч ы к

(пераходзячы на шэпт)
Мяцежным каралём!
Дыктатарам Літвы i Белай Pyci.

С т а р ж ы ц к і

За што такая чэсць?
Н а г л я д ч ы к
Не дабяруся
Паняція...

С т а р ж ы ц к i

(наліваючы чаркі)
Яшчэ?

Н а г л я д ч ы к

Магу.

С т а р ж ы ц к і

A ўсё ж?
(Чокаюцца. Выпіваюць.)

Н а г л я д ч ы к

Закон дыктуе свой: за здраду — нож,
Кінжалы ў ход пусціў...

С т а р ж ы д к і

(хмялеючы)
Кароль, Дыктатар
Яшчэ?

Н а г л я д ч ы к

Магу... З ног збіўся губернатар,
Злуецца... Калі гэтая напасць,—
Гаворыць,— пакрасуецца з паўгода,
То дар абвесціць роўнасць для народа...
Усе маёнткі мужыкам раздасць.

С т а р ж ы ц к i

(П'е.)
Як імя караля?

Н а г л я д ч ы к

Цішэй. (П'е.) Хто знае?

С т а р ж ы ц к і

A прозвішча?

Н а г л я д ч ы к

Бог ведае адзін.

С т а р ж ы ц к i

Відаць, часцей, чым падышах жанчын,
Імёны ён i прозвішчы мяняе.
Н а г л я д ч ы к

То я пайду.

С т а р ж ы ц к і

Чакай.

К а п i т а н

(Уваходзячы.)
Прынёс загад!

С т а р ж ы ц к i

Свабода?

К а п i т а н

Так!

С т а р ж ы ц к i