Аркадзь Куляшоў - Маналог

А што, як Зямлю нашу выпусцяць з рук
Сасна i бяроза?

1968 г.

* * *

Я хаце абавязаны прапіскаю —
Калыскаю, падвешанай пад столь.
Я маці абавязан кожнай рыскаю,
Драўлянай лыжкаю, глінянай міскаю —
Усім, чым працы абавязан стол.

Я — матчын спеў, я — матчыны трывогі,
Я — матчын гнеў, які ўставаў на ногі,
Гнаў смерць на Захад — у нару з нары —
Тратылаваю пугай перамогі.
Дыміліся сямі франтоў дарогі
За мной, як дынамітныя шнуры.

Пазбавіўшы ад грознага відовішча
Свет, не дазволю я, каб дым i пыл
Зямлю ператварылі ў бамбасховішча,
Мільярд прапісак — у маўклівы прысак,
Мільярд калысак — у мільярд магіл.

1963 г.

ЦУНАМІ

Паэма

1
Гатова самаробная пірога —
Дзіця іх мар, таемны дар зямлі.
Ён i яна нарэшце адплылі
Ад кантынента люднага парога.

Яму — за трыццаць,
ёй — за дваццаць год.
Ды хіба ў гэтым рэч?..
Для раўнавагі
Яны ўзнялі два ветразі, як сцягі
Адзінства перад тварам перашкод.

Услед пірозе пазіраў сурова
Лясісты бераг з-пад густых брывей
I, стаўшы рыскай, знік адначасова
З бінокляў ix. Яны — з яго вачэй.

Які прастор!
Іх лодкі незалежнай
Цяпер ніхто не будзе ўладаром.
Наперадзе —
далечыні бязмежнай
Нязнаны край.
Былое — за бартом.

2
Так пачалося не падсумаванне
Дзён множаных на колькасць міль марскіх,
Не вандраванне — а выпрабаванне
Кахання, волі i адвагі ix.
Выпрабаванне — быць усюды разам,
Пакінуўшы шумлівы свет людскі,
Не шкадаваць аб ім.
На маякі
Не спадзявацца.
Не лічыцца з часам.
Аддаць пірогу прыхамаці хваль
Па прыхамаці сэрцаў закаханых,
Паласаваць не акіяна даль —
Абшары небяспек неспадзяваных.

Прыйшла, прыйшла мяцежная пара!
Прачнулася жаданне сіл нядрэмных
Прайсці самім адлегласць ад таемных
Пячорных знакаў да лемантара.

3
Які спакой!.. Дарэмна нейкі цынік,
Каб папярэдзіць здзейснены намер,
Прапанаваў ім Гейгера лічыльнік
Узяць з сабой.
Як смешна ім цяпер!

Ён гаварыў ім:
«Ваша падарожжа
Такое — для Зямлі не навіна.
Яна вярнуць вас нечакана можа
На той жа бераг — круглая яна.

Вам хочацца быць вольнымі, як рыба
Між акіянскіх хваль,—
смяяўся ён.—
Вы ў гэтым шчасце бачыцё, a хіба
Дасягнутае шчасце — не палон?

Няўжо не так? Няўжо вам неахвота
Прыслухацца да ісціны старой,
Што неспакой не лечыць адзінота,
Што адзіноту лечыць неспакой?

4
Вы не адны,— іх папярэджваў цынік,—
Няўжо не будзе вас палохаць час?
Вы на Зямлі пакінулі гадзіннік,
Але гадзіннік не пакінуў вас.

Ён свой няўмольны лік вядзе вясне
I летнім дням — па сонечных гадзінах,
Дням восені глыбокай — па маршчынах,
Зімы суровым дням — па сівізне.

Яшчэ ніхто з яго дакладных рук
Хвіліны лішняе для вандраванняў
He атрымаў. He толькі для спатканняў
Ён існуе, але i для разлук.

Гадзіннік той нячутнаю хадою
Час адлічае ўсім, хто на зямлі.
Каго ж вы ашукалі —
што з сабою
Гадзінніка ў дарогу не ўзялі?

5
Адкіньце неразумныя намерыі
Як можна жыць разцу без разьбяра,
Нявыказаным думкам — без паперы,
Паперы — без чарніла i пяра?

Хто ў людным свеце жыў ад нараджэння,
Без страт няўхільных не пакіне свет,—
Яму ад кніжак фільмаў i газет,
Як трэсцы ад агню, няма збавення.

Дум не заменіць вам пасцель з травы,
Якой вы ўсё жытло сваё заслалі.
Калі яе салонай зробяць хвалі.
Аб чым тады падумаеце вы?

Свет пад пагрозай. Гейгера лічыльнік
Я прапаную вам узяць з сабой...»
Пакінута Зямля. Забыты цынік.
Як добра ім адным!..
Які спакой!

6
На даляглядзе —
вечная дарога,
Бясконцых хваль расплаўленае гикло.
Яны і далеч.
Іншага нічога
Няма, не можа быць і не было.

На невядомым ім мерыдыяне,
На нейкай непрадбачанай вярсце,
Сустрэць ім давялося ў акіяне
Адкрытым —
чалавека на плыце.
Хто ён такі —
патомак ix ці продак?..
Ён за вады крынічнае глыток
Прыёмнік аддаваў — надзейны сродак,
Каб дапамогу выклікаць здалёк,
Альбо, калі таго жадаюць самі,
Стаць радыёгадзіннікам для ix,
Альбо ад пільных служб берагавых
Прыняць паведамленне аб цунамі.