Уладзімір Някляеў - Паэмы

Ён думкі мае чытае,
Ён знае, што мне прысніцца.
Ды нечага ён чакае
I некага ён баіцца,
Хоць голас яго — жалезны,
Пагляд ягоны — сталёвы,
Касцюмчык — замежны,
Гадзіннік — фірмовы...
...Хоць ён прада мной —
непазбежны,
А я перад ім — выпадковы.

— Пра што мы з табой талкуем? —
Надкусвае бог пепін. —
Пра якую такую
Зорку Палын?

6

А ў бабулі кіёк жабрачы...
Дзе захоча, там заначуе...
Глядзіць яна — як не бачыць,
Вяшчуе — ніхто не чуе:

"Яна ўзыдзе аднойчы,
Промні ў небе раскіне,
Спапяляючы вочы
Чалавечай гардыні.
Сярод дня, сярод ночы,
Сярод енку людскога
Яна ўспыхне аднойчы —
Пылам стане дарога.
Стане каменю горка,
Мёртвы ўсцешыць жывога,
Калі выспее зорка
Палыновага бога".

Бабуля кажа:
— Пайду
Па свеце шукаць сям'ю.
Тут браць не даюць ваду.
Хаваюць зямлю ў Зямлю.
У вёсках здзічэлі куры,
Спусцелі ўсе чыста хаты...

Я бога пытаю: "Пакурым?.."
Ён кажа: "Не я вінаваты".

"А хто?" — запыталі Вада і Зямля.
"Не я!.." — адгукнулася рэха здаля.
I вартай ля бога, бы ў зале суда,
Усталі
Зямля і Вада.
Яны
прад небам валошкавым
Перад адным —
адны...

...Зорным агнём валодаем.
Намі валодаюць сны.

Што высніў ты, род чалавечы?
Агонь распаліў у печы —
Жар выграбаеш з прыпечка
У высненай гэтай пустэчы
Пры беразе Прыпяці,
Дзе стала ніва зялёная
Палыноваю зонаю —
Спіць...

...Далёка ад зоны
галодных мільёны
Просяць есці і піць.

7

Я снедаю з богам зон.
Ён кажа: "Не я вінаваты.
Вялікіх лічбаў закон
Не ўлічвае дробныя страты".

Ён высніў сябе ўладаром
I думае за мяне...

...А ў зоне пасеены гром,
Што будучыню скалане.

Будучыні пара!
Нібы ў канцы свету клічнік,
Твая залатая гара
З кратэрам вулканічным.

Гукай у гары дабра —
Чакай пад гарой расплаты!..

Гасподзь, ты з чыйго рабра
Вырабіў тэхнакрата,
На лобе якога таблічка прыбіта:
Э л і т а?

Калі галасы — жалезныя,
Калі пагляды — сталёвыя,
Тады непазбежным
Становіцца выпадковае:

У акне
да галінкі сухога вазона
Паштоўка прышпілена:
З д н ё м н а р а д ж э н н я !
26.04.86 г.

…Нарадзілася Зона
Адчужэння.

8

"Мы такой і не чулі бяды...
Як адчужаюць?.. Чаму?..
Куды?..
Каб чума, ці патоп, ці голад..."

На ўсе кіламетры зямлі і вады
Толькі бабулін голас.

— Як сказалі ўжо, што радыяцыя,
Як вывозілі — плакалі многія,
Што не справілі радуніцу,
Не развіталіся з могілкамі.
З тым і пайшлі, што ўзялі пад паху.
Нашто чалавеку болей?..

Гэты голас — за межамі страху.
Гэты голас — за межамі болю.

"Мы чакалі ліха на лета —
Надта ж людзі злюцелі...
Нейкія, кажуць, каметы
Блізка зусім праляцелі".

Я бога бяру загрудкі: "Скажы,
Для гэтага краю
Ты свой Бог — ці бог чужы?!"
Ён кажа: "Не знаю.
Пакуль што зона лакальная..."

Каменным стаў твар ягоны —
I на ім праступілі
Малюнкі наскальныя
Зоны.

Атрутнай зямлі тэрыконы.
Нібы на дзяржаўнай граніцы,
Пасты —
і закрэслена зона
Зламанаю бліскавіцай...

9

...У Бога ўсяго многа —
Толькі прасіць дарма.
"Ты ёсць?" — я пытаю бога.
Бабуля кажа: "Нікога.
Нідзе і нічога няма".
9 касмічна
8 сігналіў
7 гадзіннік
6 фірмовы,
5 зваротны
4 адлічваў
3 час...
2... з вока Бога прамень ружовы
1 бліснуў тоненька — і пагас.
0

Над быстрыцай быцця
Кладкі
тоненькія да звону.
З аблачыны
на зону
Бог глядзіць, як дзіця.

1986

1

Віноўнай быць душа
хіба павінна,
Не цямячы, у чым яе віна?
Ды звадамі змучоная да дна,
Нібы святкуе — так баліць яна.
Прыйшла пара спраўляць саракавіны.

На дно душы
не ў час і неўпапад
Кідаў я нерат, каб пазбыцца звад,
Але віна вірамі рвала нерат
I вінавата я глядзеў назад,
I вінавата пазіраў наперад.

Віна мне вочы рэзала, як шкло;
Не ўбачыўшы нічога, што 6 магло
Віну суняць, суцішыць, супакоіць,
Пазваў я тых, каго ўжо не было,
Да тых, хто будзе — у маё жытло,
I цені іх напоўнілі пакоі.