Гіём Апалінэр: Зямны акіян

Мае настойлівыя мары сплятуцца з грываю тваёй,
Фурманам добрым лёс мой будзе на калясніцы залатой;
Нацягне лейцы зухавата верш-кур’ер
I з месца — ўся паээія ў кар’ер.

Тыбецкая шэрсць і руно залатое
Язону скруцілі жыццё маладое.
I ўсё гэта золата я не зраўняю
З касою дзяўчыны, якую кахаю.

Я дому свайму пажадаць гатоў
Разважную жонку — без лішніх слоў,
Котку, што ціха на кніжках ляжыць,
На ўсе поры года — адданых сяброў,
Бо не магу без сяброў я жыць.

Няшчаснае стварэнне, леў!
Як каралі, ты змізарнеў.
I сёння толькі ў Гамбургу, здаецца,
Ты раскашэльваешся ў клетцы.

Не будзь, як эаяц той, юрлівы,
Ці палюбоўнік палахлівы.
Хай мозг працуе з сэрцам згодны
I, як зайчыха, будзе плодны.

Я з ім пазнаёміўся ўчора
I ўзяў бы, жывога, з ахвотай,
Але ён жыве ля чабору
У даліне Краіны Пяшчоты.

Сваіх вярблюдаў чатырох
Наўючыўшы, дзівак дон Педра
Аб’ехаў свет і ў суш не спетраў.
I я б, дальбог, такое змог,
Каб меў вярблюдаў чатырох.

Вы — мышы часу, дні мае прыгожыя,
Згрызаеце жыццё — і дзе ўсё дзелася…
Пражыў я дваццаць восем год, о божа мой!
На жаль, не так пражыў, як бы хацелася.

Мой скарб — маё слова. Калі захачу,
Яно ў мяне — бівень слана з Малаі.
За тленны пурпур славы плачу
Мелодыяй слова — цана не малая!

Праца — і багацце, і Парнас.
Дык працуйце ж, бедныя паэты!
Вусень тчэ і стане ў пэўны час
Матыльком — шыкоўным франтам лета.

Нашы мухі песенькам паўночным
Навучыліся ў нарвежскіх шхерах
I зюэюкаць дзень і ноч ахвочы
Аб прынцэсах снежных і хімерах.

Блохі, сябры, як і ўсе палюбоўніцы,
Кроў нашу п’юць прагавіта, напоўніцу.
Ты не адолеў кахання спакусу —
Будзь жа гатовы да свербу і ўкусу.

Чуеце? Стракоча звонкі конік,
Кліча на абед святога Жана.
Хай мая паэзія ўжо сёння
Будзе пірам для людзей жаданым!

Дэльфін гуляе ў цёплым моры,
Ды хвалі горкія, як гора.
Ці мне ўсміхнецца шчасце новае?
Ды не! Жыццё пакуль суровае!

Медузы, вы — няшчасныя галовы
З шавялюрамі ліловымі!
Вам падабаюцца штормы-буры,
І я ў захапленні ад вашай натуры.

Без радасці жыццё, без асалоды,
Няўпэўненасць ва ўсім — хто ж будзе рад?
Як ракі-небаракі, мы заўсёды
Усё ў пяту, усё — назад, назад.

У брудпых сажалках між асакі
Вы размнажаецеся два вякі —
Ідылія балотная, буколіка…
О, здыхата б на вас, на меланхолікаў!

Голуб, ты мудрым каханнем вядомы,
Зачацце даў Хрысту самому.
I я закаханы ў Марыю адну,
Дапамажы мне жаніцца,
ану!

Ідзе паўлін праз двор і сад,
I хвост дзівосны ззяе над дарогай:
Здаваўся б прыгажэйшым ён намнога,
Калі б закрыў свой голы зад.

Ведаю, кану я ў вечнасць адразу,
Мне не пазбегнуць магілы…
Навошта ж лацінская, мёртвая назва
Драчыку-птушцы з далёкага Ніла?

О Эйфель, наш пастыр — стальны чалавеча,
Нарэшце ад свету старога стаміўся і ты.
Раніцай гэтай гуртамі авечак
Бляюць над ракою масты.
Табе надакучыла жыць сярод рымлян
і грэкаў антычных,
Аўтамабіль тут здаецца істотай адсталай, апалітычнай.
Толькі рэлігія — гэта яшчэ ў навіну, яшчэ не за бортам,
Як і ангары нядаўна адкрытага аэрапорта.
Спее ў Еўропе пасеў хрысціяпства — ніяк пе даспее.
Вы, папа Пій, хоць дзесяты,
а самы сучасны з усіх еўрапеец.

Ты ж, на каго пазірае праз вокны ўвесь горад,
угнуў галаву —
Сорам ці грэх цябе мучыць? Ты не зайшоў у царкву.
Стаў каля тумбы, чытаеш афішы крыклівага свету.
Вось вам паэзія раніцы гэтай, а проза — ў газетах.
За дваццаць сантымаў — паўтома забойства, крымвышуку
і паліцэйскіх аблаў,
Здымкаў персон знакамітых і тысяча розных аб’яў.
Раніцай я тую вуліцу бачыў,
вось назву забыў у хадзьбе,
Сонца на ёй трапятала, быццам на меднай трубе.
Чуў, як сірэна правыла тры разы — пара на работу!
І запрагалася цяглае быдла у ярмо па суботу:
Людзі фабрычныя, тэхперсанал
і красуні кантор — сакратаршы
У будні чатыры разы прабягаюць і кросы і маршы,
То на работу трушком, то спяшаць па сігналу «канчай!»
Полудзень з’есці ў кафэ — бутэрброд свой і чай —
I — цераз вуліцу зноў у ярмо, аж пакуль не дахаты.
Іх па дарозе са сцен атакуюць афішы, плакаты —
Клічуць, крычаць, спакушаюць і лаюцца ўслед,
Як папугаі.
I ўсё-такі, гэта — мой свет.
Я люблю тую вуліцу абаяльную, індустрыяльную,
Дзесьці паміж Омап-Т’евілем і авеню дэ Тэрна.
У Парыжы яна
Шуміць ад відна да відна.
Вось яна, маладая,
ты ж толькі ва ўзросце дзіцяці,
У блакітнае з белым прыбрала цябе твая маці.
Ты — набожны, пачуццяў душа твая поўная,
Разам з сябрам Далізам Рэнэ
захапляешся помпай царкоўнаю.
Вечар. Дзевяць гадзін. Ледзь сінее газніца.
З дартуара пабеглі крадном
да світання ў капліцы маліцца,
I тады глыбінёй аметыста — адвечнай, яскравай,
Загарыцца ў тваім уяўленні хрыстова слава.