Андрэй Хадановіч - Парыж-Дыснэйлэнд

Вершы з аптымістычным фіналам

1.

Француская рэвалюцыя —
на апошнім паверсе музэю Карнавале,
маўляў, найвышэйшая кропка
парыскай гісторыі,
што абудзіць і самых сонных наведнікаў.

Дзьве статуі — Свабода і Роўнасьць.
Грудкі Роўнасьці
прыкрытыя тканінай аднолькава.

Карціна з руінамі Бастыліі.
У наступнай залі — падрабязны макет Бастыліі.
(Рукамі не чапаць — глядзі папярэдні экспанат.)

Рэспубліканскі тэрмомэтр
у фрыгійскім каўпаку.

Патрыёт з адарванай правай рукой
робіць эфэктны жэст левай.
На іншай карціне іншыя патрыёты
сьпяваюць патрыятычную песьню.
Словаў не чуваць.

Шарлота Кардэ, з кінжалам.
Жан-Поль Марат, з ваннай.
Максыміліян Рабэсп’ер, з Дантонам.

Людовік XVI, з Марыяй-Антуанэтай.
Марыя-Антуанэта, у жалобе па мужы.
Галава Марыі-Антуанэты.

Цацачная гільятына.
Можна ўжываць замест мышалоўкі.
Шмат рэвалюцыйных лёзунгаў.
Можна ўжываць замест бясплатнага сыру.

Дэклярацыя правоў чалавека і грамадзяніна.
«Людзі нараджаюцца і застаюцца
свабоднымі і роўнымі ў правах».
Я памылкова прачытаў па-француску:
«нараджаюцца і паміраюць».

У музэйнай крамцы — пазл з Марыяй-Антуанэтай.
54 кавалкі.
Можна прыстаўляць і адстаўляць
ня толькі галаву.

Рэвалюцыйны посуд. Фаянс.
Набор талерак з дэвізам: «Свабода або сьмерць!»
Смачна есьці!

2.

У садку насупраць музэю
трахаюцца два сабачкі,
гаспадары ўсё ніяк ня могуць
расьцягнуць у розныя бакі.

Нічога цікавейшага ў музэі
я ня бачыў.

КАЗКІ ВЭНСЭНСКАГА ЛЕСУ

1. Брыдкае качаня

Жыло сабе брыдкае качаня,
добра сябе паводзіла,
слухалася старэйшых
і, галоўнае, выдатна харчавалася,
бо вельмі хацела хутчэй вырасьці.

Ела яно, ела,
але так і не зрабілася
прыўкрасным лебедзем,
бо аднойчы памерла,
ушчэнт закормленае турыстамі.

«Калі вы любіце птушак,
не карміце іх», —
напісана ва ўсіх парыскіх парках.

2. Кот у ботах

На мастах паміж астравамі
аднаго з азёраў Вэнсэнскага лесу
катэгарычна забараняецца
праход з сабакамі.
Шкада, што ні слова пра катоў.

Што робіць кот у ботах
даверлівых турыстаў,
якія разуваюцца,
расьцягнуўшыся на газоне, —
лепш у мяне не пытайце!

3. Папялушка

Часам кот
пасьпявае нагадзіць
толькі ў адзін туфлік.

4. Дзюймовачка

Знакаміты галяндзкі батанік
аднойчы наведаў Parc Floral
і доўга-доўга вывучаў
усе чырвоныя, белыя, жоўтыя,
аранжавыя, блакітныя, фіялетавыя,
ружовыя, барвовыя, ліловыя
туліпаны, але не знайшоў у іх
ніводнай дзюймовачкі.

Стаміўшыся, ён прысеў на лавачку
і разарваў упакоўку з чыпсамі,
а там — маленечкая дзяўчынка,
усьміхаецца яму
і нешта шчабеча на ягонай мове.

Істотна, што бульба,
зь якой зрабілі чыпсы,
была зь яго роднай Галяндыі.

Трава таксама.

АДЫСЕЯ

Вось яна, Пэнэлёпа, хто б сумняваўся!
У мармуры, хоць ёсьць і пару бронзавых вэрсіяў.
Глядзіць удалеч, падпірае рукой падбародзьдзе,
палову твару зьлізалі марскія вятры,
уся — увасобленае чаканьне.
Справа памірае кентаўр — туды яму і дарога,
зьлева абапіраецца на кій патасны Адам Міцкевіч
(французы кажуць — «Адам Мікев і к»),
а яна глядзіць не на іх, вызірае кагосьці трэцяга.

Але найцікавейшае — побач. У фатэлі,
у чырвоным пінжаку супрацоўніцы музэю —
цемнаскурая цётачка з трыма тэлефонамі:
мабільнік — у правай руцэ,
рацыя — у левай,
яшчэ адзін тэлефон, стацыянарны,
вісіць на сьценцы над самым ейным вухам,
а яна пераводзіць вочы з апарата на апарат,
гатовая ў тую ж сэкунду
адказаць на званок па кожным.

Я думаю, сапраўдная Пэнэлёпа —
гэта яна.

РАСТВО