Montagu Butler - Step by Step in Esperanto

(c) Lernolibro, text-book; librolerno, book-learning . Trinkmono, a tip. Ink makulo( blot , spot ), skribotablo, kandelbrilo, legolibro, ludotempo, vivlaboro, labortago, flugmaŝino, skribmasino, amkonfeso. Sunbrilo sur la maro.

(d) Dorm- (klas- labor- leg- manĝ- skrib‑)ĉambro. Matenmanĝo, breakfast. Tagmanĝo, dinner. Temanĝo. Vespermanĝo.

126. Words describing nouns are called “adjectives” (adjektivoj). ‑Ais the Adjective -ending. We have already met it in the words la, Angla, nigra.( -A= qu Ality; -O= Object ).

arĝenta, silver; blanka, white; blua, blue; bruna, brown; flava, yellow; griza, gray; ora, golden; ruĝa, red; verda, green .

Neĝo estas blanka, Snow is white. Blanka neĝo(or neĝo blanka), white snow.

128. Vary in the same way: La kruĉo estas arĝenta. La ĉielo … blua. Mustardo… flava. La urso( bear) … griza. Karbo … nigra. La ringo… ora. Sango( blood) … ruĝa. La herbo … verda.

129. (a) Sukero estas bruna aŭ blanka. Pomo estas verda aŭ bruna aŭ flava aŭ ruĝa. La maro estas verda kaj blua. La alumeto( match ) estas blanka, sed la kapo de la alumeto estas ruĝa aŭ bruna aŭ nigra.

(b) Ĉutiu libro estas blua? la tabulo … blanka? kanario … nigra birdo? banano … griza floro? peonio … verda frukto?

(c) Ĉuneĝo estas blanka aŭnigra? la ĉielo … ruĝa aŭ blua? herbo … verda aŭ blua? limono … nigra aŭ flava? karbo … arĝenta aŭ nigra?

(d) Kio estasarĝenta? blanka? blua? bruna? flava? griza? nigra? ora? ruĝa? verda?

(e) Ĉu tio estasruĝa libro? (Jes, … Ne …). flava floro? blua krajono? verda rubando( ribbon)?

alta, [22] high; bona, good; dika, thick, stout; dolĉa, sweet; feliĉa, happy; forta, strong; granda, great, big; grava, important; juna, young; kontenta, satisfied; nova, new; plena, full; profunda, deep; proksima, near; pura, clean; saĝa, wise; sana, well, healthy; varma, warm .

130. Bela floro ( or , floro bela), a beautiful flower. La floro estas (ne estas) bela. Ĉu la floro estas bela? Tiu floro estas bela, ĉu ne? Tiu floro ne estas bela, ĉu?

131. (a) Vary, taking 130 as a model: eleganta kostumo, eminentapastro, inteligentalernanto, interesahistorio, longavojo, modernalibro, perfektalaboro, riĉasinjorino, samasento.

(b) (A) clean face, dear mother, deep river, full cup, happy time, high cloud, important letter, large garden, near-by town, stout man, strong arm, sweet honey (mielo), young girl.

132. Nova reĝo, nova leĝo. Saĝa filo, kontenta patro. Bona por vi estas bona por mi. Kiu estas kontenta, estas riĉa. Tio estas ia pura vero. Ne ĉio griza estas lupo. De sama koloro, de sama valoro. Neniu estas perfekta. Mielo estas dolĉa, sed la abelo pikas( pricks, stings ). Proksima (estas la) kubuto( elbow ), sed ne por la buŝo. Menso( mind ) sana en korpo sana. Sama gento( kin, family ), sama sento. Bela paropor altaro. Ekzistasnenio nova sub la suno.

133. Enigmo( riddle ). Kiu estas la floro kun eminenta nepo? La papavo( poppy ) (pap-avo: papo= pope ). Tio estas “vortludo” ( a play on words, a pun ).

134. (a) Inteligenta dialogo. “Vi estas freneza” ( mad ), diras mi ( says I ). “Freneza?” diras li. “Jes” diras mi. “Kiu?” diras li. “Vi!” diras mi. “Mi?” diras li. “Jes” diras mi. “Ne!” diras li.

(b) Kompreneble, se la kafo estas forta, ĝi ne estas bona por vi. La maro ne estas profunda ĉie. Efektive, tio ne estas afero grava. “Kipps” estas interesa libro.

135. In Esperanto, as in English, the suffix -ISTmeans person habitually occupied with (engaged or employed in, concerned or connected with) the subject denoted by the root (usually, though not necessarily, by profession): an -er, ‑ian, ‑ist, ‑man, ‑or (in this sense) . Thus, from floro, instruas,we get floristo, florist; instruisto, teacher; from afero, affair, business, we get aferisto, man of affairs, business man; from dento, tooth , dentisto, dentist; from maro, maristo, sailor.

136. (a) Aŭt(omobil)isto, gitaristo, harpisto. Similarly: ideal- (literatur- okul- orgen- skrib- telefon‑)isto. Art- (bilard- futbal- golf- kriket- sport- tenis‑)isto.

(b) Bee-keeper, cooper (barel), flautist, fruiterer, gardener, historian, hedger, hosier, instrumentalist, jeweller, linguist, milkman, musician, pianist, politician. A man who deals with bottles (candles, furniture, machines, shoes).

(c) Futbalo (golfo, kriketo, teniso) estas ludo.Lando (urbo, strato, insulo, kriketkampo) estas loko( place ). Planode loko estas mapo.Stel-(lun- strat- urb‑)mapo. Mapo de la mondo. Mar-akv-(best- bild- bird- kant- map- skolt‑)o.

137. Unu Esperantisto: propagando.Du Esperantistoj: gazeto( magazine ). Tri Esperantistoj: du gazetoj!

“Adolfo estas pianisto. Samuelo estas flutisto, Mateo violonisto, Haroldo trumpetisto, kaj Arturo tamburisto ( drummer ). Do muziko estas en la familio.” “Nu, vi — kio vi estas?” “Mi? Ho, mi estas pesimisto!”

138. When several suffixes come together, get the meaning by working backwards from right to left. Thus: akompan-ist‑ino (in ist akompan)= a lady who habitually accompanies, a lady accompanist . Bov-in-isto (ist in bov),one occupied with female oxen, a cow-keeper. Kokinistino, a hen-keeper-ess; ( kok‑ino, kokin-isto, kokinist‑ino).