Янка Юхнавец - Урачыстасьць у садзе[Драматычныя начыркі]

А племя людзістае, пераменка зьвельнавечанае,

патокам зла абмытае і радасьцяй ухваляванае весялосьцяў

твой час ня сяньня, а заўтра скончыцца.

Хрысьціся ў імя Сьмерці, (яна была і ёсьць),

і сына яе, прычасніка, у імя Нядуха, амін.

(усьмешна)

А мне?

(атрахвае вопратку)

Калі глядзеў на дзяўчат кадзе,

перад пытаньням апынуўся я,

маўляў, як сенажаць вось гэтая,

сьцеліцца ніца, так ёй надаралася,

пасьля дажджу зелявай прыціскаць аблонь

і духату вадрыць духмяную,

задаволена спытаўся розум мой:

усё-такі някрохкае ў імя Бога

ці абжявіцца?..

(адыходзіць ад куста)

У імя створанага жыцьця — Бог над ім уладца,

і сына Яго, Хрыста, ці накшае імя прыдумаць,

і дух сьвяты — пасланьняў перабор, да слоў маіх

падобен…

асьцеражы мяне. Жыцьця падпраўца я.

Здарэньні для прычын зьявіліся,

найперш паразмаўляць пра іх язлвіста,

а тады: ці горш, разлічана пазмагацца

кулаком, ды Бог ня дай да зброі.

(да неба)

Божа, хто я? На тваіх дарогах

мой сьлед утоптаны штосьці значыць,

і крыніцы, скуль прагна пжю, ня высахаюць.

Амін! Амін!

Вецер — перамена, ты-ж праз краты можаш

усьлед падзьмуць маіх спадзеваў.

(асаблівіста)

Зноў уторуся:

у будане пустэльніка ў лесе

ляжма бяспынку Біблію чытаючы,

зразумеў, як людзі часта да журбна смутнага

зьвяртаюцца бязглуздым спачываньнем —

шлахцівая недарэчнасьць слоў:

благасьць яўную ўявай прыпыніць.

(скрыкі дзяцейь бягуць насустрач)

Як закапаць мне іх

бяз шораху пляшчын?

Жасьць маіх жаданьняў, Божа,

не праталела шчэ

перамяніцца крыламі няпэўнасьці.

(Дзеці ўжо каля ягоь хрысьціць)

1-шы Слапчук (адважна)

Маліцца Богу тата прызвычаіў.

(перахрысьціўся)

2-гі Хлапчук (трысянуў кішэньь дае грош)

Вазьмі сьвяты —

тата грошаў мае шмат.

Пустэльнік (бярэ грош)

Мой розум шустры!.. Я ня глупец,

што губляе выйгрышы, здаецца, выйграныя:

спраўся адалець спатканую нямоц.

Бо-ж прад мною дзеці… дзеці.

(вынімае пучкі травы з кайстрыь спрабуе

даць дзецямь яны ў цікавасьці)

Вазьмеце ад сьвятога чалавека.

Бацькі адвараць — ім скажэце: выпіце

і будзеце тады разумныя і вялікія.

1-шы Хлапчук

Ня трэба нам сухія краскі,

самі назьбіраем, на лузе квяцістыя.

(усе вясёла, падпрыгна бягуць прэч)

Пустэльнік (самь малебна)

Няўжо ты, Бог, мяне ня чуеш, і ня бачыш, -

трава твая наўмысна ўзрашчоная,

ня вабіць іх?

Няўжо ў снох у летняй ночы, там у лесе,

Ты не зяўляўся??? да мяне ў вобліку сваім

плажмой дарованай ціхаты?

Было. Вочы на зару глядзелі потым

зарыстай прыйсьцяй маіх наўмер.

Няўжо калісьці там

мой гоман з ручаём у лесе

не заясьніўся позіркам Тваім

і мрояй не крануў Цябе?

Я-ж маліўся шчыра!

Агнямі сэрца мальба мая ўся

была ўнятая,

у іх прыгожай ісьцінай перад Табой гарэў.

(пазірае на дол)

Я зьбянтэжаны. Ці, можа, не?

Мой дзень пераканальны — надысь гэткі пэўны,

сяньня раптам завінаецца

разходным кругам неабходжаным.

Але мацуюся, мацуюся ўгледзінай справеднай:

анёлам быць найлепшым на зямлі.

(ідучы, прыгладжвае вяршкі высокае травы)

О, шапат майго імкненьня!

Жыцьцё маё ахвярнае — зутулы човен

бязь вёслаў кінуты на ўзьбярэжжа,

постацяй нямотнай імчэю ля яго,

бы сьцень зь вякоў, бо той Люцыпар,

гутарка насычаны з таёмнасьцяй.

Ці што? Мальба мая, дзе твой здабытак?

Расшчэпленым клінам ганіся ты

ў ствол выяўнага жыцьця і сьмерці,

ён разам зрошчаны дабром і злом.

Цноты??? пераінакшаныя розумам маім і сэрцам

знайдзеце сьціплы злад у сваім сьвязку.

(крыху ўцвелена)

Да вёскі не пайду. Хай моўкне негаворкай

слоў маіх натхнёных сьвятога чалавека.

(сурова)

А з??? вы праклёныя — падстарнакі дзеці,

куды вы зсунулі мяне цяпер?

(зноў узіраецца на воддаль вёскі)

Хадзіў і зноў пайду ў вёскі, да людзей.

Загон будынкаў пэўны для людскога стстка,

і помнікам яны па мне пакінуцца,

як вежа Бабліёнская

ўся ўвысь паказаная, -

так біблія ўпамінае.

—---------------

Пустэльнік вяртаецца да сваіх мясьцінаўь дзень сонечны, на небакраі шарэюць вежы замкуь па дарозе чуе гукі сякер і пілаванньня — просьціць туды.

Пустэльнік (сам сабе)

Часіну не ўтрачу каб ня думаць

пра ўсе стаўленьні дня.

Улада правадыра канчаецца

калі зацішныя куткі палацу

шукаюцца ўтульна, клапатліва

забясьпечыць вельмі цела жарасьцяй,

і ён тады тапельца —