Міхаіл Чарняўскі - З глыбінь тысячагоддзяў

Здесь есть возможность читать онлайн «Міхаіл Чарняўскі - З глыбінь тысячагоддзяў» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию без сокращений). В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Город: Мінск, Год выпуска: 1978, Издательство: Народная асвета, Жанр: История, Детская образовательная литература, на белорусском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

З глыбінь тысячагоддзяў: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «З глыбінь тысячагоддзяў»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

У кнізе ў папулярнай форме расказваецца пра жыццё першабытнага чалавека на тэрыторыі Беларусі ў каменным веку, пра яго заняткі, быт, вераванні, матэрыяльную культуру, творы старажытнейшага мастацтва. 

З глыбінь тысячагоддзяў — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «З глыбінь тысячагоддзяў», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

У археалагічнай калекцыі з Асаўца маецца яшчэ адно сведчанне таго, што вобраз чалавека ў старажытнейшым выяўленчым мастацтве нашай Зямлі займаў немалое месца. У тым жа 1972 годзе тут былі знойдзены абломкі добра прафіляванага глінянага гаршка, аздобленага на шыйцы гарызантальнымі адбіткамі перавітага шнура. Хоць гэтыя рысы i дазваляюць датаваць знаходку ўжо наступнай эпохай — бронзавым векам, але не ў ix асноўная цікавасць. Ніжэй арнаментаванай шыйкі на пукатым брушку кароткімі адбіткамі таго ж перавітага шнура былі выгравіраваныя дзве чалавечыя постаці. Адна з ix захавалася амаль поўнасцю, ад другой засталіся толькі галава i рука.

Гравіроўкі вельмі схематычныя, але нягледзячы на гэта, яны ўдала паказваюць формы чалавечага цела: галава, шырокія плечы, сагнутыя ў локцях рукі, торс перададзены адной лініяй. Мяркуючы па некаторых дэталях, старажытны выканаўца хацеў паказаць на гэтым гаршку фігуры мужчын.

Гаршчок з фігурамі, безумоўна, выходзіць за храналагічныя рамкі нашай кніжкі, але звесткі аб ім важна ведаць чытачу ў сувязі з іншым матэрыялам, a менавіта, ca знаходкай з Ліцвіна.

Пры раскопках неалітычнага паселішча Ліцвін ля мястэчкі Юравічы Калінкавіцкага раёна натрапілася некалькі даволі дробных чарапкоў ад верхняга краю глінянага гаршка. Чарапкі былі звычайныя, тут ix знаходзілі сотнямі — гафрыраваны брыж, шэраг глыбокіх круглых копачак. Але арнамент меў не строгі геаметрычны ўзор, а складаную кампазіцыю, утвораную неглыбокімі наколкамі.

Кавалкі склеілі i бязладныя на першы погляд лініі ўтварылі цэлы малюнак. З правага боку на ім выразна значыліся (чалавечая фігура была акрэслена толькі некалькімі лініямі) рукі, ногі, корпус, галава. Злева на малюнку i ўжо з дапамогай некалькіх ліній наколак віднелася птушка, хутчэй за ўсё традыцыйная ў неалітычных вераваннях i мастацтве качка.

Малюнак выключна лаканічны: ніводнай лішняй дэталі, разам з тым кожная лінія падкрэслівае характэрныя асаблівасці «дзеючых асоб».

Як вядома, у старажытным мастацтве не было партрэтнасці, яно звычайна не давала ілюстрацый да эмпірычных, выпадковых падзей, i таму індывідуальныя вобразы замяняліся абагульненымі, абстрагаванымі формамі, асабліва калі гэта датычыла міфалогіі.

Так, на знаходцы з Юравіч, бясспрэчна, раскрыты нейкі міфалагічны сюжэт, які, пэўна, перадаваўся з пакалення ў пакаленне, быў вядомы ўсім, таму i хапала тых дэталей, якімі карыстаўся мастак.

На першы погляд, для малюнка птушкі можна было скарыстаць i менш ліній. Але выканаўца, відаць, хацеў падкрэсліць раўназначнасць «персанажаў» міфа — чароўнай птушкі i нейкага легендарнага героя; акрамя таго, у такім выкананні малюнак набывае большую кампазіцыйную выразнасць.

Параўнанне знаходак з Асаўца i Ліцвіна паказвае здзіўляючае падабенства стылю ix выканання. Гэта яскрава сведчыць аб тым, што традыцыі неалітычнага выяўленчага мастацтва на тэрыторыі сучаснай Беларусі працягвалі развівацца i ў наступную эпоху.

Сярод матэрыялаў з неалітычных паселішчаў Беларусі сустракаюцца выявы звяроў i птушак. Напрыклад, з Асаўца вядома рагавая статуэтка лася. Жывёліна паказана ў напружанай позе, гатовая да скачка. Форма яе рэалістычная, праўда, галава пазначана толькі невялікім выступам. Але f гэта абумовілася характерам матэрыялу, з якога была змайстравана выява.

На Крывінскім тарфяніку знойдзена некалькі фігурак птушак, выразаных з расшчапаных вепруковых іклаў. Хоць абрысы выяў даволі прыблізныя, але ўважліва прыгледзішся — i вось быццам чапля, застыглая на балотнай купіне, а другая фігурка падобная на качку, што падрыхтавалася да ўзлёту. У асавецкай калекцыі маецца абломак галоўкі больш дасканалай статуэткі, выразанай з рога. Дарэчы, на неалітычных помніках сустракаюцца выявы звяроў i птушак, змайстраваныя з крэменю. Зразумела, крэмень не той матэрыял, з якога легка рабіць скульптуркі, таму яны вельмі прыблізныя.

Пад час раскопак Крывінскага паселішча натрапіўся абломак гаршка, на якім двайным шэрагам дробных наколак была выгравіравана качка. Улічваючы знаходку з Ліцвіна, пра якую гаварылася вышэй, гэта другая падобная гравіроўка, знойдзеная на тэрыторыі нашай рэспублікі. А вось на гаршку з усвяцкага неалітычнага паселішча бачна выгравіраваная складаная арнаментальная кампазіцыя са змеямі.

Сярод рэчаў, якія маюць мастацкую каштоўнасць, варта ўспомніць прыгожыя фігурныя накладкі, касцяныя плоскія кольцы i розныя пласткі з зубчастымі краямі.Усё гэта — знаходкі з Крывінскага тарфяніка.

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «З глыбінь тысячагоддзяў»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «З глыбінь тысячагоддзяў» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


Міхась Чарняўскі - Вогнепаклоннікі
Міхась Чарняўскі
Міхась Чарняўскі - Як пошуг маланкі
Міхась Чарняўскі
Міхась Чарняўскі - Страла Расамахі
Міхась Чарняўскі
Уладзімер Глыбінны - Вялікія дарогі [пра мінулае]
Уладзімер Глыбінны
Уладзімер Глыбінны - На сьвятой зямлі
Уладзімер Глыбінны
Міхась Чарняўскі - ДзесяцЬ Бітвау
Міхась Чарняўскі
Отзывы о книге «З глыбінь тысячагоддзяў»

Обсуждение, отзывы о книге «З глыбінь тысячагоддзяў» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x