Вера Смирнова - Героi Элады (З мiфаў старажытнай Грэцыi) (на белорусском языке)

Але стары слуга з дакорам пакiваў галавой i сказаў:

- Нядобра смяяцца i пiць, калi ў доме гора.

- Гора? - здзiвiўся Геракл. - А што здарылася ў гэтым шчаслiвым доме?

I пачуў у адказ, што жонка Адмета памерла i якраз цяпер яе хаваюць.

Загарэлася сэрца Геракла, i ён адважыўся на небывалы подзвiг.

Хутка накiнуў ён на плечы свой плашч i заспяшаўся на магiлу царыцы. Там ён спынiўся воддаль i пачаў чакаць.

Калi родныя, сябры i землякi беднай Алкесты разышлiся ў жалобе, Геракл падышоў да магiлы i схаваўся за дрэвам каля ўвахода. I як толькi Смерць з'явiлася на магiлу, каб аднесцi ў падземнае царства бледны цень нябожчыцы, Геракл выйшаў з засады i рынуўся ў бой са Смерцю. З такой сiлай напаў ён на яе, што Смерць разгубiлася i ўпусцiла свой меч на зямлю. Геракл схапiў Смерць за плечы сваiмi магутнымi рукамi i не адпускаў да таго часу, пакуль яна не згадзiлася аддаць яму Алкесту.

Адзiнока сядзеў Адмет у сваiм апусцелым доме. Раптам шумна i весела ўвайшоў Геракл, ведучы за сабою жанчыну пад доўгiм пакрывалам.

- Годзе, Адмет, - сказаў Геракл цару, - чаго табе сумаваць? Суцешся! Паглядзi, я прывёў табе гэту жанчыну. Я адваяваў яе для цябе ў баi. Яна суцешыць цябе. Развесялiся ж i будзь шчаслiвы, як i раней.

Адмет адказаў Гераклу:

- Я абяцаў сваёй каханай, што нiколi не вазьму сабе другую жонку. Выведзi гэту жанчыну з майго дома. Я не хачу глядзець на яе.

Тады Геракл зняў з жанчыны пакрывала, i Адмет убачыў Алкесту. Ён кiнуўся да яе i спынiўся, бо страшна спалохаўся: яна ж памерла, ён сам пахаваў яе!

- Не бойся, - супакоiў яго Геракл. - Яна жывая, Смерць аддала яе мне, i я вяртаю табе тваю сяброўку. Жывiце i будзьце шчаслiвыя доўгiя гады!

Радасныя, цар i царыца абнялiся.

Дзiвосная чутка iмгненна разнеслася па палацы i па ўсiм горадзе. Весялосць змянiла жалобу, жыхары Фер надзелi на свае астрыжаныя галовы ўборы, прыгожа аздобiлi сваiх коней i наладзiлi вясёлы баль.

А Геракл ужо крочыў далей, задаволены, што яму ўдалося прынесцi радасць людзям.

Ён дайшоў да мора, сеў на карабель i паплыў у Фракiю. Маракi, якiя вандруюць па ўсiм свеце i ведаюць больш за iншых людзей, расказалi Гераклу ўсё, што ведалi пра фракiйскага цара Дыямеда i яго коней.

Гэты цар быў жорсткi i люты i не любiў чужаземцаў. Ён пабудаваў каля мора крэпасць з высокiмi мураванымi сценамi i глыбокiм ровам вакол яе i жыў там сярод воiнаў, якiя ахоўвалi яго.

Калi незнаёмы карабель паказваўся каля берага, Дыямед пасылаў сваiх слуг, каб яны запрасiлi прыезджых у госцi. Ён частаваў iх у сваiм палацы i выхваляўся сваiмi коньмi.

Чацвёра дзiкiх коней меў цар Дыямед. Нiхто не мог нi ўтаймаваць iх, нi запрэгчы ў каляснiцу. Жалезнымi ланцугамi яны былi прыкуты да стойлаў. Агонь i дым выляталi з iх пашчаў. Кармiлi iх не травою, не збажыной, а свежай чалавечынай. Але пра гэта Дыямед не гаварыў гасцям. Калi ж госцi выказвалi жаданне паглядзець на дзiвосных коней, цар заводзiў чужаземцаў у канюшню i аддаваў iх на з'ядзенне сваiм любiмцам.

Вось што расказалi маракi Гераклу.

Цяпер Геракл больш не вагаўся: пазбавiць свет ад страшыдлаў коней i ад жорсткага цара Дыямеда было справай, вартай героя.

Калi Геракл падплываў да Фракiйскай зямлi, ён сабраў самых смелых маракоў i, сышоўшы на бераг, загадаў цару Дыямеду аддаць яму коней. Цар паслаў супраць, Геракла войска, але Геракл з таварышамi перамог яго, забiў Дыямеда i кiнуў цела лiхога цара яго коням-людаедам.

Потым ён пагрузiў коней на карабель i завёз цару Еўрысфею. Еўрысфей загадаў адвесцi коней у Аркадзiю, у Лiкейскiя горы, i выпусцiць у лесе. Там iх разарвалi дзiкiя звяры.

Дзевяты подзвiг

Геракл заваёўвае пояс Iпалiты

У цара Еўрысфея была юная дачка Адмета. Аднойчы яна прыйшла да бацькi i сказала:

- Кажуць, далёка на ўсходзе ёсць царства, дзе пануюць жанчыны. Там жанчына - галава i апора сям'i i гаспадыня ў доме. Жанчыны там кiруюць гарадамi, гандлююць i судзяць, прыносяць у храмах ахвяры багам i вырашаюць дзяржаўныя справы. Узброеныя, iмчацца яны на баявых конях i храбра ваююць з ворагам. Яны называюць сябе амазонкамi, пагарджаюць мужчынамi i выхваляюцца, што яны непераможныя. Мая заступнiца Гера, жонка вялiкага Зеўса, адкрыла мне, што ўся сiла ваяўнiчых амазонак у скураным поясе, якi бог вайны Арэс падарыў царыцы Iпалiце. Пакуль яна носiць гэты пояс, нiхто не можа перамагчы яе, а з ёю i ўсiх амазонак. Бацька! Я хачу быць непераможнай, як гэта жанчына, i цараваць, нi з кiм не дзелячы ўлады. Я хачу мець пояс Iпалiты!

Цар загадаў Гераклу выпраўляцца ў краiну амазонак i здабыць пояс царыцы Iпалiты.