Уладзіслаў Ахроменка - Музы і свінні

Дый «дагнацца» вельмі і вельмі хочацца.

– Не сци, батько, – супакойвае Мыкола. – Я швидко. Якщо ці підори до світанку гуляти будуть, то нам тут тверезими сидіти?

Мажны парубак, надзьмуты самагоннымі парамі, падымаецца па-над сталом цяжкім дырыжаблем і ўпэўнена плыве праз сенцы на ганак. Спыняецца і бачыць абсалютна жахлівую карціну: проста па градах, прыгінаючыся да тыну, крадзецца нейкі дзіўны ўрод: яйкападобны шалом, бронекамізэлька, рацыя, і ўвесь ад галавы да ног абвешаны фантастычнага выгляду зброяй. Ці то іншапланетнік, ці то міжнародны тэрарыст… Маладзён імгненна згадвае, як у войску афіцэр-выхавацель вучыў бараніць рідну неньку Україну ад размаітых прыхадняў. А гэты, ці то марсіянін, ці то натавец, ці то якісь маскаль, на ўсе сто адсоткаў вораг: а то нашто ён грады топча, на каторых родная матка ад рана да рана рачкі стаіць?

Мыкола нядобра мружыцца, і тут ягоны позірк фіксуе доўгую жалязяку, вельмі прыдатную для абароны рідной ненькі. Жалязяка гэтая называецца «рысора ад трактара «Беларус». Першы ўдар бязлітасна збівае прыхадня з ног. Другі ўшчэнт разбівае яму шалом. Але ж урод у нейкі цуд падымаецца і, губляючы падчас уцёкаў рацыю, пісталеты, аўтаматы ды іншы тэрарыстычны рыштунак, хаваецца ў дашчанай прыбіральні-«шпакоўні» і панічна зачыняецца з сярэдзіны. Азвярэлы маладзён з усяе моцы лупцуе ўласную прыбіральню важкай рысорай, і ягоныя ябукі мацярам усіх гэтых акупантаў гучаць брутальна, як бураковы самагон, і няўмольна, бы гетманскі прысуд.

Праз хвіліну на Мыколавым падворку ўжо былі аўтаматчыкі, гранатамётчыкі, дактары, сапёры, чорт, д’ябл і імгненна працверазелыя кіраўнікі СБУ. Што, тэрарыста злавілі? Дзе? У сарціры зачыніўся? Выходзь, урод, зараз Пуціну пакажам, ён у нас па сарцірах найвялікшы спецыяліст!

Дзверы прыбіральні з пранізлівым рыпеннем адчыняецца, і адтуль выходзіць урод. Скрываўлены лоб, шалёныя вочы, запэцканая лайном бронікамізэлька… І чырвона-зялёны шэўрон на рукаве.

Гэта беларускія спецслужбоўцы літаральна за хвіліну да прэзідэнцкага праменаду вырашылі падстрахавацца і запусціць уздоўж маршрута ўзброенага кантралёра. Але ж чамусь так яго і не папярэдзілі, што бывае ва Украіне за непавагу да чужога майна.

Чым і спрычыніліся да псіхічнае траўмы адразу трох прэзідэнтаў.

Ці не кожны праўдзівы творца – наступная ступень эвалюцыі курыцы, якая толькі што знесла яйка. Мэта курыцы – квахтаць пра сваё дасягненне на ўвесь куратнік, каб давесці, што плён ёйнай дупы – самы пукаты, прыгожы і вялікі ў цэлым белсвеце. Мэта пісьменніка, мастака і кампазітара – давесці цэламу свету, што плён ягонага генія самы таленавіты, крэатыўны і бліскучы, асабліва, у параўнанні з плёнам шэрых і бяздарных калегаў.

Дзмітрый Дзмітрыевіч Шастаковіч быў праўдзівым творцам, але пра свае творы гаварыць не любіў. У «геніі», у адрозненне ад шматлікіх калегаў з Саюза Кампазітараў, не запісваўся. На высокія трыбуны без дай патрэбы не пнуўся. Былі ў Дзмітрыя Дзмітрыевіча дзве тэмы, на якія ён мог размаўляць бясконца. Па-першае, які скончаны мудзіла старшыня Саюза Кампазітараў СССР Ціхан Хрэннікаў – сталінскі халуй і «сын гандлёвага работніка», як яго сам Шастаковіч называў. Па-другое – якая баявітая, бескампраміслівая і прыгожая каманда «Зеніт» Ленінград, які змястоўны футбол яна штораз дэманструе, і як прыемна глядзець на гэты футбол з трыбунаў.

Менавіта на любові да футболу Шастаковіч і пагарэў падчас сваёй творчае камандоўкі ў Мінск…

Трынаццатая сімфонія Шастаковіча «Бабін Яр» ці не адразу патрапіла ў шэраг падазроных і напаўзабароненых. Згадваць пра генацыд савецкіх грамадзянаў яўрэйскай нацыянальнасці ў шасцідзесятыя гады ўжо не рэкамендавалася; «праявы сусветнага сіянізму». Немаскоўская прэм’ера Трынаццатай сімфоніі першапачаткова мелася адбыцца ў Кіеве, што было б слушна, але ж тагачасны першы сакратар ЦК КПУ таварыш Падгорны адмовіўся катэгарычна: маўляў, нам гэтых жыдоўскіх енкаў у сталіцы савецкай Украіны не трэба! А вось тагачасны першы сакратар ЦК КПБ таварыш Мазураў чамусьці паставіўся да мажлівай прэм’еры ў Мінску паблажліва. Можа, не зусім разумеў, што такое сімфонія, і чым яна адрозніваецца ад оперы. Можа, прыгадаў сваё гомельскае юнацтва і шматлікіх сяброў-яўрэяў. А можа, проста нападпітку быў. Карацей, праявіў тыповую палітычную блізарукасць. І вось у сакавіку 1963 года Дзмітрый Дзмітрыевіч прыязджае ў Мінск. Сустракаюць яго, як і мае быць, на чорнае «Волзе». І вязуць у цэкоўскі гатэль «Беларусь», які на той час месціўся акурат насупраць стадыёна «Дынама». Шастаковіч паспешліва раскладае транты, прымае душ і неадкладна выпраўляецца на рэпетыцыю.