Альгерд Бахарэвіч - Тэатр шчасьлівых дзяцей

У пакоі так моцна засьмярдзела дымам, што ў мяне з вачэй паліліся сьлёзы.

«У акно! – крыкнула Юля, заплаканая, быццам толькі што ўшчэнт прайгралася ў уна. – Гэта адзіны шлях!»

Я ўзьляцеў на стол, як птушка, без разьбегу. Бачыў бы мяне наш настаўнік фізкультуры! Я разнасьцежыў акно і з асалодай удыхнуў халоднае паветра. Зірнуў уніз і адчуў здрадніцкае трымценьне недзе ў жываце і ў пятках.

Высока, занадта высока! А Юля ўжо зьбірала з ложка падушкі, сьцягвала з раскладушкі ўсё, што там ляжала.

«Што стаіце? Цягніце? Футра з шафы, матрас, усё!»

Мы з Анцікам стаялі, як здранцьвелыя, і глядзелі на тое, як спрытна яна рухаецца. Нібы ў яе было дзесяць рук і восем ног. Што ні кажы, а ў жанчын нейкі прыродны талент упраўляцца з такімі рэчамі.

«Кідайце ўсё ў акно! – скамандавала Юля. – Ну!»

Мы сталі дапамагаць ёй, натыкаючыся ў цемры адзін на аднаго.

«А зараз скачам проста ўніз! – сказала Юля. – Я першая, вы за мной!»

І яна глыбока ўдыхнула і скочыла проста ў дождж.

«Я баюся!» – закрычаў Анцік, не выпускаючы з рук пакет з цукеркамі.

«І я», – прашаптаў я, схапіў яго за плечы і падштурхнуў да краю падваконьня. Гэтаксама некалі ў школе штурхалі мяне, калі мы скакалі з вышкі ў басэйне.

«Давай, Анцік!»

Ён азірнуўся, пасьлізнуўся на мокрым падваконьні і ўпаў у цемнату.

«Усё ў парадку, я яго злавіла ў футра», – пачуў я Юлін голас.

Я азірнуўся на спальню маіх бацькоў. Дым насоўваўся на мяне, але я ўжо не задыхаўся. Вогкае восеньскае паветра напаўняла мае лёгкія, нібы ветразі. А дзьверы спальні ўжо дрыжалі ад удараў – я бачыў, як скаланаецца ключ у замку. Я павярнуўся тварам да вуліцы. Ліхтар сьвяціў гэтаксама, як раней, быццам за апошнія паўгадзіны нічога не адбылося – цьмяна, загадкава і па-свойму прыцягальна. Нібы клікаў мяне, нібы падміргваў. Нібы дражніўся: ты ня зможаш, ты ня зможаш. Хіба табе не цікава, хто палюе на цябе ў тваёй уласнай кватэры? Хіба ты ня хочаш паглядзець ім у вочы? Хіба ня хочаш даведацца, як выглядаюць ПАЧВАРЫ?

Юля і Анцік бегалі ўнізе і махалі рукамі.

Я заплюшчыў вочы.

І скочыў.

Мне здавалася, я буду ляцець уніз вечна.

Але не прайшло і сэкунды, як я бухнуўся на цэлую гару падушак і коўдраў. Праўда, у калене нешта шчоўкнула, але я адразу ж ускочыў на ногі.

«Бяжым!» – крыкнула Юля і кінулася праз пустую вуліцу. Мы за ёй.

«Асьцярожна, там аўтобус!» – залямантаваў я.

Ён і праўда паволі выехаў з-за павароту, утульна асьветлены знутры, нібы плывучы дом, што блукае ў тумане, шукаючы гаспадароў. Але гэта быў ня дом, гэта быў звычайны гарадзкі аўтобус – і мне на імгненьне здалося, што Юля трапіць проста яму пад колы. Аднак яна скочыла на прыпынак перад самай аўтобуснай пысай і пляснулася абедзьвюма нагамі ў лужыну.

Аўтобус спыніўся і адчыніў дзьверы.

«Едзем!» – крыкнуў я, заскокваючы ўсярэдзіну. Юля і Анцік заскочылі ўсьлед за мной. Дзьверы зачыніліся, і аўтобус паплыў наперад па нашай вуліцы, разганяючы фарамі туман і цемру.

«Я ведаю, як ён едзе, – сказаў я, задыхаючыся. – Мы выйдзем праз пару прыпынкаў і перасядзем на трамвай, які едзе да маёй бабулі. Бабуля прыдумае, што рабіць!»

«Але мы зь Юляй маглі б зараз проста пабегчы дамоў! – сказаў Анцік. – І ўсё б скончылася. І ў мяне зуб баліць».

«Ты, Анцік, можаш выйсьці на наступным прыпынку, – сказала Юля. – І пайсьці да мамачкі. Але я застануся зь Лявонам. Сяброў не кідаюць у пустым аўтобусе, бяз курткі і ў тапачках. Невядома, ці ходзяць яшчэ трамваі. Ужо позна! А грошай на таксі ў нас няма».

«Ды я проста так сказаў, – зьбянтэжыўся Анцік. – Вядома, я з вамі».

Аўтобус між тым разганяўся ўсё хутчэй.

У гэтым аўтобусе мы былі адзіныя пасажыры, таму маглі сесьці, дзе нам захочацца. Пасьля ўсяго, што мы перажылі падчас уцёкаў, мне любое сядзеньне падавалася зручным. Цемра, таямніцы, званок, голас на пляцоўцы, шафа, дым, пажар… Я вельмі спадзяваўся, што ў кватэры спрацуе апавяшчальнік і пажарнікі прыедуць хутчэй, чым наш дом ператворыцца ў кучу попелу.

Ці мог я ўявіць, калі мама цалавала мяне ў лоб на парозе нашай кватэры, што гэты восеньскі вечар будзе поўны такіх прыгодаў?

Аўтобус выехаў на шырокую вуліцу, тут наш раён канчаўся. Я адчуў стому, таму ўладкаваўся каля акна, выцягнуў ногі і прыплюшчыў вочы. Юля села сьпераду каля мяне, а вось Анцік усё бегаў па салёне, як ненармальны, і ніяк ня мог супакоіцца. Ён прысаджваўся то тут, то там, і зноў ускокваў, нібы ўпершыню ехаў у грамадзкім транспарце.