David Brin: Wojna wspomaganych

Dla Jane Goodall, Samh Hardy i wszystkich pozostałych, którzy pomagają nam nauczyć się wreszcie rozumieć. I dla Dian Fossey, która zginęła w walce o to, by piękno i potencjał mogły żyć.

Anglic— Język najczęściej używany przez Terragenów — tych, którzy wywodzą się od ziemskich ludzi, szympansów i delfinów.

Athaclena— Córka tymbrimskiego ambasadora Uthacalthinga. Dowódca Nieregularnej Armii Garthu.

Biblioteka— Starożytna, pełna odsyłaczy skarbnica wiedzy. Jedna z najważniejszych podstaw społeczeństwa Pięciu Galaktyk.

Fiben Bolger— Neoszympans — ekolog i porucznik milicji kolonialnej.

Bururalli— Ostatni gatunek, któremu uprzednio pozwolono na dzierżawę Garthu. Świeżo wspomożona rasa, która cofnęła planetę na bardziej prymitywne stadium rozwoju i omal jej nie zniszczyła.

„Człowiek”— Termin używany w anglicu na określenie istot ludzkich obojga płci.

Dzikusy— Członkowie gatunku, który osiągnął status gwiezdnych wędrowców bez pomocy opiekuna.

„Fem”— Termin używany w anglicu na określenie człowieka płci żeńskiej.

Galaktowie— Starsze gatunki gwiezdnych wędrowców, które przewodzą społeczeństwu Pięciu Galaktyk. Wiele z nich stało się „opiekunami”, uczestnicząc w starożytnej tradycji Wspomagania.

Garthianin— Legendarne, wywodzące się z Garthu stworzenie — wielkie zwierzę ocalałe z Bururalskiej Masakry.

Gubru— Pseudoptasi gatunek Galaktów wrogo nastawiony do Ziemian.

Infi— „Nieskończoność” albo Pani Szczęścia.

Gailet Jones— Szymka — ekspert od socjologii galaktycznej. Posiadaczka nieograniczonego prawa rozrodu („białej karty”). Dowódca miejskiego powstania.

Kault— Thennański ambasador na Garthu.

Mathicluanna— Nieżyjąca matka Athacleny.

Lydia McCue— Oficer w Terrageńskiej Piechocie Morskiej.

„Mel”— Termin używany w anglicu wyłącznie na określenie człowieka płci męskiej.

Nahalli— Gatunek, który był opiekunem Bururallich i poniósł srogą karę za zbrodnie swych podopiecznych.

„Nogopalce i kciuch”— Małe i duże palce stóp neoszympansa, które zachowały pewną zdolność chwytną.

Megan Oneagle— Koordynator Planetarny wydzierżawionego przez Terran świata kolonialnego Garth.

Robert Oneagle— Kapitan Garthiańskiej Milicji Kolonialnej, syn Koordynatora Planetarnego.

Pan argonostes — Gatunkowa nazwa wspomaganego podopiecznego gatunku neoszympansów.

Major Prathachulthorn— Oficer Terrageńskiej Piechoty Morskiej.

„Ser”— Termin wyrażający szacunek, używany w stosunku do starszego Terranina bez względu na płeć.

Soranie— Starszy gatunek Galaktów wrogo nastawiony w stosunku do Ziemi.

Streaker — Statek międzygwiezdny z załogą złożoną z delfinów, który dokonał odkrycia o krytycznym znaczeniu po drugiej stronie galaktyki, daleko od Garthu. Reperkusje tego wydarzenia doprowadziły do obecnego kryzysu.

Suzeren— Jeden z trzech dowódców gubryjskich sił inwazyjnych. Każdy z nich odpowiada za inną dziedzinę: Poprawność, Biurokrację i Armię. Ogólna linia polityczna określana jest przez consensus całej trójki. Suzeren jest również kandydatem do gubryjskiej kasty królewskiej i pełnej płciowości.

Sylvie— Samica neoszympansa posiadająca „zieloną kartę”.

Synthianie— Jeden z nielicznych gatunków Galaktów otwarcie przyjaznych w stosunku do Ziemi.

„Szen”— Termin używany w anglicu na określenie neoszympansa płci męskiej.

„Szym”— Termin używany w anglicu na określenie członka podopiecznego gatunku neoszympansa (samca lub samicy).

„Szymka”— Termin używany w anglicu na określenie neoszympansa płci żeńskiej.

Tandu— Galaktyczny gatunek gwiezdnych wędrowców cechujących się przerażającą drapieżnością oraz wrogością w stosunku do Ziemi.

Thennanianie— Jeden z fanatycznych gatunków Galaktów wplątanych w obecny kryzys. Pozbawiony poczucia humoru, lecz znany ze swego honoru.

Tursiops amicus — Gatunkowa nazwa wspomaganych neodelfinów.

Tymbrimczycy— Galaktowie znani ze swej zdolności przystosowania oraz zjadliwego poczucia humoru. Przyjaciele i sojusznicy Ziemi.

Uthacalthing— Tymbrimski ambasador na kolonialnym świecie Garth.

Wspomaganie— Starożytny proces, za pomocą którego starsze gatunki gwiezdnych wędrowców wprowadzają nowe, poprzez hodowlę i inżynierię genetyczną, do galaktycznej kultury. Powstały w ten sposób „podopieczny” gatunek służy swym „opiekunom” przez okres terminowania, aby spłacić zaciągnięty w ten sposób dług. Status gatunku Galaktów jest w części określany przez genealogię opiekunów oraz listę wspomożonych podopiecznych.

fornell — Glif niepewności.

fsu’usturatn — Glif wyrażający pełną współczucia wesołość.

k’chu-non — Tymbrimskie słowo na określenie dzikusów nie mających opiekunów.

k’chu-non kranu — Armia dzikusów.

kennowanie — Wyczuwanie glifów i fal empatycznych.

kiniwullun — Glif potwierdzający, że „chłopcy są chłopcami”.

kuhunnagarra — Glif przeciągającej się nieokreśloności.

la’thsthoon — Intymność w parach.

lurrunanu — Penetrujący glif mający skłonić odbiorcę do podejrzliwości.

1’yuth’tsaka — Glif wyrażający pogardę dla wszechświata.

nahakieri — Głęboki poziom empatii, na którym Tymbrimczyk może niekiedy wyczuć tych, których kocha.

nuturunow — Glif pomagający powstrzymać reakcję gheer.

pilanq — Wzruszenie ramionami.

rittitees — Glif wyrażający współczucie dla dzieci.

sh’cha’kuon — Zwierciadło ukazujące innym, jak wyglądają z zewnątrz.

s’ustru’thoon — Dziecko biorące sobie od rodzica to, czego mu trzeba.

syrtunu — Westchnienie frustracji.

syullf-kuonn — Oczekiwanie z radością na paskudny dowcip.

jsyulif-tha — Radość płynąca z rozwiązywania zagadki.

teev’nus — Daremność porozumiewania się.

jtotanoo — Wycofanie się z rzeczywistości wywołane strachem.

transformacja gheer — Wypływ hormonów i enzymów pozwalający Tymbrimczykom szybko zmienić swą fizjologię, za pewną cenę.

tu’fluk — Nie doceniony żart.

itutsunucann — Glif pełnego strachu oczekiwania.

yusunitlan — Ochronna pajęczyna rozwijana podczas bliskiego kontaktu z innym.

jzunour-thzun — Glif stwierdzający, jak wiele jeszcze pozostało do przeżycia.

To dziwne, że tak mały nieważny świat, mógł osiągnąć tak wiele znaczenie.

Pomiędzy wieżami Miasta Stołecznego, tuż za hermetyczną, kryształową kopułą urzędowego palankinu, wrzał hałaśliwy ruch. Żaden dźwięk nie przedostawał się jednak do środka i nie zakłócał spokoju biurokracie z Kosztów i Rozwagi, który skoncentrował się wyłącznie na holoobrazie małej planety, wirującym powoli w zasięgu jednego z jego pokrytych puchem ramion. Właśnie pojawiły się błękitne morza usiane lśniącymi jak klejnoty wyspami. Biurokrata serwował je, gdy błyszczały w odbitym świetle gwiazdy, znajdującej się poza polem widzenia.