Алесь Бычкоўскі - Анамалія (зборнік)

– Паверце мне, шаноўны гер Лутцэ, гэта самая непрыветная зямля, якую я бачыў за ўсё жыццё. Тут не Еўропа, акрамя партызанаў і сакрэту баявога духу тутэйшых насельнікаў, ніякіх іншых сусветных таямніц тут не існуе і не было спрадвеку!

– Супакойцеся, Кройц, – адказаў Лутцэ. – Разумею ваша абурэнне. Усе чакалі паспяховага бліцкрыгу, але ж хто ў Рэйху мог уявіць, наколькі мужнымі і гераічнымі салдатамі акажуцца рускія? Я ўпэўнены, перамога будзе за намі, мы яшчэ возьмем рэванш. Але ж гэтыя размовы – палітыка. Пакінем яе палітыкам, а мы людзі ваенныя, вернемся да нашай справы. Мая вам карысная парада, Кройц: калі не хочаце трапіць у гестапа, часцей маўчыце.

Отто Кройц вярнуўся і сеў у крэсла.

– Давайце хутчэй скончым размову наконт таямніц “Анэнэрбэ”, – прапанаваў ён, зірнуўшы на гадзіннік і стомлена пазяхнуў. – Я вас падману, калі стану запэўніваць, што мне цікава мэта візіту доктара Зільге.

– Няхай гер доктар сам распавядзе, – прапанаваў

Лутцэ, звяртаючыся да навукоўца. Зільге пракашляўся і ўключыўся ў размову.

– Мяне цікавяць паветраныя з’явы, нестандартныя праяўленні прыроды ў гэтым краі.

– Што маецца на ўвазе?

– Незвычайныя туманы, якія вы прыгадвалі ў рапартах.

– Туманы як туманы, – паціснуў плячамі Кройц. – Мясціны балоцістыя, зашмат тваністыя. Увогуле, туманы тут амаль заўсёды.

– Туман, цікаўны мне, мае іншую прыроду, – запэўніў Зільге. – Скажыце, гер Кройц, на ваша меркаванне, чаму знік без вестак атрад элітных байцоў СС?

– Маю толькі адзінае тлумачэнне – партызаны, – адказаў суразмоўца. – Канечне, назад з іх ніхто не вярнуўся, але я выслаў узмоцнены танкамі карны атрад. Мы спалілі тую вёску, дзе зніклі салдаты. Зараз там адно папялішча. І хачу адзначыць, тактыкі спалення мы прытрымліваемся заўжды. За кожнага нямецкага воіна мы знішчаем дзесяць чалавек ворага, як мінімум.

– Я папярэдне сабраў інфармацыю і атрымаў цікавыя вынікі. Калі злучыць рыскамі на карце ўсе месцы ўзнікнення туманаў, складаецца ўражанне, яны нейкім чынам наўмысна гуртуюцца вакол вёскі Трыполле. Дакладней, не ў самой вёсцы, а ў кіламетры побач. Нідзе больш не назіраецца настолькі дзівосных з’яваў.

– Прабачце, доктар, – перабіў Лутцэ. – Размова выпадкова не пра мажлівае сакрэтнае ўзбраенне рускіх?

– Ніколі. Наўрад ці мы маем справу з новай сакрэтнай зброяй Саветаў. Па-першае, да іх яшчэ далёка, па-другое, падобнае назіралася б не толькі вакол Трыполля. Поўна іншых населеных пунктаў.

– Як, па-вашаму, магла б дзейнічаць новая зброя? – спытаў Кройц.

– Не ведаю. Але факт: нямецкія салдаты баяцца гэтага туману. Як сведчылі многія з іх, калі ступіць у туман, чуюцца розныя незвычайныя гукі, гадзіннікі ідуць па-рознаму. З часам увогуле невядома што робіцца. Здаецца, пабудзеш у тумане пяць хвілін, калі вяртаешся – аказваецца, мінула тры-чатыры гадзіны. Чым, па-вашаму, гер штандартэнфюрэр, гэта з’ява тлумачыцца?

– Я не навуковец, гер доктар, я – баявы афіцэр. Наконт розных гукаў скажу наступнае. Вы бывалі у буйных баявых дзеяннях? Пабудзьце пры штурме стратэгічна важных высот, правядзіце там суткі без адпачынку і харчавання, пад адначасовы залп некалькіх сотняў гармат, танкаў, мінамётаў, адчуйце дрыжэнне зямлі, пабачце, як бясконцыя вогненныя шары коцяцца па полю, а вакол усё заслана тысячамі трупаў, гарантую – вы таксама яшчэ доўгі час будзеце чуць і бачыць тое, што невядома іншым. Зразумела, калі застанецеся жывым і не згубіце розум ад жаху. Салдаты стаміліся, доктар. Адсюль і галюцынацыі. Што тычыцца туману, салдаты баяцца партызан, якія могуць з туману высунуцца ў любы момант. Я ўвогуле чакаў свежыя сілы замест вашай інспекцыі, – на апошнім слове Кройц зрабіў націск.

– Разумею ваш сарказм, – Зільге паправіў акуляры. – Але ў “Анэнэрбэ” ў свой час праводзіліся доследы, дзе таксама мелі месца незвычайныя тумановыя з’явы. Вы не фізік, зразумела, вам цяжка растлумачыць, што насамрэч адбываецца…

Ён памарудзіў.

– Карацей, Зільге, – падштурхнуў Лутцэ, які дагэтуль маўчаў.

– Мне неабходна паглядзець на тое месца, пабываць там. Вы арганізуеце для нас экскурсію?

– У Трыполле? Калі ласка. Праўда, мы сёння спалілі названую вёску, літаральна за гадзіну да вашага з’яўлення. Калі вас цікавяць галавешкі, гер доктар, няма праблемы. Яны яшчэ тлеюць.

– Спалілі ўсё? – твар Зільге пазмрачнеў.

– Менавіта.

– І нічога не заўважылі незвычайнага?

– Ні кропелькі. Хіба што схапілі ў палон партызана, які спрабаваў дапамагчы параненаму рускаму хлопчыку. На золку пасля допыту яго расстраляюць.