Forse altri cantera con miglior plettro.
„Słowniczek afgański”, czyli objaśnienia co trudniejszych skrótów, słów i wyrażeń żargonowych znajdą Państwo na końcu książki (przyp. wyd.).
John Keats, „Lamia”, przekł. Zofii Kierszys, w: Poezje wybrane, PIW Warszawa 1962.
zawiera trudniejsze i nieobjaśnione w tekście słowa i wyrażenia z żargonu żołnierskiego oraz mniej znane, rozpowszechnione w radzieckim nazewnictwie wojskowym skróty i skrótowce.
AKM, akaem, akaemaszka ( awtomat Kałasznikowa modernirizowannyj ) – karabinek szturmowy Kałasznikowa, popularny kałach, kal. 7,62. Jego nowocześniejsza wersja to AK-74, różniący się od AKM mniejszym kalibrem (5,45), lżejszym (plastikowym, nie metalowym) magazynkiem i charakterystycznym tłumikiem płomieni na lufie.
AKS, akaes, aks-74u ( awtomat Kałasznikowa składnoj ukoroczennyj ) – pistolet maszynowy Kałasznikowa, wersja skrócona.
Aryk– afgański kanał nawadniający.
Askerzy– żołnierze rządowej armii dra, zob. zieloni.
Awtobat– batalion transportowy (samochodowy).
Basmacz– zob. duch.
Bezeteszki(bzt, broniebojno-zażygatielnyje trassirujuszczije patrony ) – trasery, naboje z pociskiem przeciwpancerno-zapalająco-smugowym.
Blina. blia – łagodniejszy odpowiednik wyrażenia „bladź”.
Blokpost– umocniony posterunek, blokhauz, fort.
BMD( bojewaja maszyna desanta ) – transporter opancerzony wojsk powietrzno-desantowych.
BMP–( bojewaja maszyna piechoty ) – transporter piechoty.
BRDM, beerdeemka ( bojewaja razwiedywatielnaja dozornaja maszyna ) – mały zwiadowczy transporter opancerzony.
Broniegrupa– grupa pancerna, wykoncypowana w Afganistanie, doraźnie formowana, całkowicie zmotoryzowana, bardzo szybka jednostka manewrowa o dużej sile ognia, używana do akcji interwencyjnych. Zwykle w składzie 4-5 czołgów i tyluż transporterów.
Brortik(od bronieżylet ) – kamizelka kuloodporna.
BTR, beteer, beter ( bronietransportior ) – podstawowy transporter opancerzony Armii Czerwonej.
Cha-be– letni mundur (od chłopczatobumażnyj , bawełniany).
Chadowcy– funkcjonariusze khad-u (zob.).
Chana– w gwarze przestępczej: źle, koniec; nam chana: przepadliśmy, koniec z nami, już po nas.
CWG( Centralnyj Wojennyj Gospital ) – w czasie wojny afgańskiej główny szpital wojskowy w Kabulu.
Czeki– bony walutowe centrali „Wnieszposyłtorg”, mniej więcej odpowiednika naszej „Baltony” czy „Peweksu”. Żołnierze służący w Afganistanie traktowani byli jak specjaliści na kontraktach zagranicznych, żołd otrzymywali w walucie. Rzecz jasna, nie była to żadna waluta, ale papierki – bony towarowe do realizacji w specjalnych sklepach, w żargonie zwanych „czekuszkami”.
Dembel– demobilizacja, przeniesienie do cywila. Także żołnierz na krótko przed zdemobilizowaniem. Czasownik: dembelnąć się.
Disbat( discyplinarnyj batalion ) – batalion karny.
Dot( dołgowriemiennaja ogniewaja toczka ) – umocnione stanowisko ogniowe, bunkier.
Drejfić– w gwarze przestępczej: pietrać się, tchórzyć.
DSzB, de-sze-be ( diesantno-szturmowaja brigada ) – brygada desantowo-szturmowa.
DSzK, de-sze-ka ( Diegtiariewa-Szpagina krupnokalibernyj ) – wielkokalibrowy karabin maszynowy, przestarzały, w Afganistanie liczne egzemplarze produkcji chińskiej były na wyposażeniu mudżahedinów.
Duch, duchy– żargonowa nazwa mudżahedinów, od słowa „duszman” w języku dari oznaczającego wroga. Mudżahedinów nazywano też modżahedami, brodaczami, a także basmaczami, od działających w latach 1918-26 w Azji Środkowej antybolszewickich partyzantów, słynnych z popełnianych okrucieństw. Po 1985, po objęciu władzy przez Gorbaczowa i rozpoczętej tzw. „afganizacji konfliktu” zabroniono nazywać mudżahedinów nazwami obelżywymi i pejoratywnymi. Zalecono mówić o nich: „członkowie zbrojnej opozycji”.
Dukan– afgański sklepik „ogólnospożywczy”, oferujący przysłowiowe mydło i powidło.
Duszman– zob. duch.
Duwał– gliniany mur otaczający w kiszłakach zabudowania mieszkalne.
Dwieście, ładunek dwieście – zob. Gruz 200.
Efka– zob. limonka a. F-1.
En-pe –zob. np.
Er-de –zob. rd.
Ergedeszka– zob. rgd.
Eswedeszka, es-we-de – zob. swd.
F-1, efka, limonka – ręczny granat obronny.
Faby, fabki, od fab ( fugasnaja awiacjonnaja bomba ) – bomba lotnicza burząca.
Gawniuk– zasraniec, gówniarz. W rosyjskim – w przeciwieństwie do polskiego – słowo to nie oznacza niedorosłego smarkacza, ale wyraźnie sugeruje, iż chodzi o kogoś mającego stałe i bliskie kontakty z ekskrementami, własnymi lub cudzymi.
Grażdanka– życie cywilne i świat cywilny, na grażdance: w cywilu.
Gruz 200( gruz dwiesti ) – „ładunek 200”, kodowe i żargonowe określenie transportowanych zwłok zabitych, poległych w walce. Samych zabitych nazywało się dwusetnymi ( dwuchsotyje ). W stosunku do rannych używało się określenia: „ładunek 300” ( gruz trista ) i „trzechsetni” ( triochsotyje ).
Italianka– żargonowa nazwa używanych przez mudżahedinów min produkcji włoskiej (Tecnovar Italiana), zarówno przeciwpiechotnych TS-50 jak i przeciwczołgowych TC-6.
Jefrejtor– w piechocie ZSRR (i rosyjskiej) do korpusu szeregowych zaliczani są: szeregowy ( riadowoj, sołdat) i starszy szeregowy ( Jefrejtor ).
Ka-en-pe– zob. knp.
Kalitka– żargonowa nazwa kpp (zob.).
KHAD( Khadamat-e Ettel’at-e Dawlati ) – Państwowa Służba Informacji, wzorowana na KGB bezpieka DRA.
Kliczka; w gwarze przestępczej: klikucha – ksywka, przezwisko, pseudo.
Klikucha– zob. kliczka.
Komwzwoda– dowódca plutonu.
KNP, ka-en-pe ( komandno-nabludatielnyj post ) – stanowisko dowodzenia i punkt obserwacyjny.
KPP, ka-pe-pe (kontrolno-propusknoj punkt) – drogowy posterunek kontrolny.
KPWTa. władimirow ( krupnokalibiernyj pulemiot Władimirowa tankowyj ) – wielkokalibrowy karabin maszynowy montowany na czołgach i pojazdach opancerzonych.
Lejtecha– lejtnant, porucznik. Por. Starlej.
Limonka, cytrynka, efka – zob. F-1.
Maskchałat– peleryna maskująca.
Mat– plugawe słownictwo. Mówić matem: kląć, rugać, sobaczyć nie przebierając w słowach.
Medsanbat( mediko-sanitarnyj batalion ) – batalion medyczny, szpital polowy.
Читать дальше