Ursula Le Guin: Inny wiatr

— Wędrowałem nią — wtrącił cicho, jakby wbrew sobie Lebannen. — Śmierci się nie boję, lecz tej krainy owszem.

Zapadła cisza.

— Cob i Thorion próbowali zburzyć mur, przywrócić martwych z powrotem do życia — powiedział Mistrz Przywołań szorstkim, niechętnym tonem.

— Nie do życia, mistrzu — sprostował Seppel. — Podobnie jak Twórcy Run pragnęli bezcielesnego, wiecznego trwania.

— A jednak ich zaklęcia poruszyły to miejsce. — Mistrz Przywołań zamyślił się głęboko. — Smoki zaczęły wspominać pradawne krzywdy, a teraz dusze zmarłych sięgają przez mur, łaknąc powrotu do życia.

Olcha wstał.

— Nie życia łakną, lecz śmierci. Chcą znów złączyć się z ziemią, powrócić do niej.

Wszyscy spojrzeli na niego, on jednak tego nie dostrzegał. Jego świadomość tylko częściowo przebywała z nimi, częściowo była w suchej krainie. Trawa pod stopami — zielona, lśniąca w słońcu; martwa, sucha. Nad jego głową drżały liście drzew, a niedaleko czekał niski kamienny mur w dole mrocznego zbocza. Ze wszystkich swych towarzyszy Olcha widział tylko Tehanu. Niewyraźnie, lecz ją rozpoznał. Wiedział, że stoi pomiędzy nim a murem. Zwrócił się do niej.

— Zbudowali go, ale nie mogą zburzyć. Pomożesz mi, Tehanu?

— Pomogę, Haro — odparła.

Wówczas opadł między nich cień, wielki, potężny, masywny i silny. Ukrył ją, a jego pochwycił, przytrzymał. Olcha szarpał się, nie mógł zaczerpnąć powietrza. Ujrzał w mroku czerwony ogień, a później już nic.

Spotkali się w blasku gwiazd na skraju polany — król zachodnich krain i mistrzowie z Roke. Dwie potęgi Ziemiomorza.

— Czy będzie żył? — spytał Mistrz Przywołań.

— Uzdrowiciel twierdzi, że nic mu nie grozi — rzekł Lebannen.

— Źle uczyniłem — przyznał Mistrz Przywołań. — Przykro mi.

— Czemu go przywołałeś? — spytał król nie z wyrzutem, lecz oczekując odpowiedzi.

— Ponieważ miałem moc, by to uczynić — odparł ponuro mistrz. W milczeniu szli naprzód szeroką ścieżką wśród potężnych drzew. Po obu stronach było bardzo ciemno, lecz ich drogę rozświetlał szary blask gwiazd.

— Źle uczyniłem, ale niedobrze jest pragnąć umrzeć — oznajmił Mistrz Przywołań. W jego głosie dźwięczał akcent Wschodnich Rubieży. Mówił cicho, niemal błagalnie. — Może kiedy jest się bardzo starym, bardzo chorym. Ale przecież dano nam życie. Musimy utrzymywać je, cenić ów wielki dar.

— Śmierć także nam dano — odrzekł król.

Mistrz Wzorów zdecydował, że Olcha powinien odpocząć pod gwiazdami, a stary Mistrz Ziół się zgodził. Tak więc Olcha leżał na sienniku w trawie. Spał. Tehanu siedziała obok niego.

Tenar przycupnęła w wejściu niskiego kamiennego domu, obserwując ją. Nad polaną świeciły wielkie gwiazdy późnego lata. Najwyższa z nich, gwiazda zwana Tehanu, Serce Łabędzia, zdawała się podtrzymywać niebo.

Seserakh cicho wyszła z domu i usiadła na progu obok Tenar. Zdjęła przepaskę podtrzymującą welon i płowe włosy rozsypały się jej na ramionach.

— Och, moja przyjaciółko — mruknęła — co się z nami stanie? Przybywają tu zmarli, czujesz ich? Są niczym fala przypływu za murem. Myślę, że nikt ich nie powstrzyma. Wszyscy zmarli, z grobów na wszystkich wyspach zachodu, od wieków…

Tenar czuła w głowie i we krwi pulsowanie, zew. Teraz wiedziała, wszyscy wiedzieli to, co wcześniej wiedział tylko Olcha. Musiała jednak trzymać się tego, czemu ufała. Nawet jeśli zaufanie okazałoby się zaledwie nadzieją.

— To tylko umarli, Seserakh — powiedziała. — Zbudowaliśmy fałszywy mur. Trzeba go zburzyć. Istnieje jednak także prawdziwy.

Tehanu wstała i podeszła do nich. Usiadła na niskim stopniu.

— Wszystko dobrze. Śpi.

— Byłaś tam z nim? — spytała Tenar.

Tehanu przytaknęła.

— Byliśmy pod murem.

— Co zrobił Mistrz Przywołań?

— Wezwał go, sprowadził siłą.

— Do życia?

— Do życia.

— Nie wiem, czego lękać się bardziej, śmierci czy życia — mruknęła Tenar. — Chciałabym pozbyć się strachu.

Seserakh pochyliła twarz w burzy ciepłych włosów ku ramieniu Tenar, w geście pieszczoty.

— Jesteś odważna, odważna — szepnęła. — Och! Ja tak się boję morza i śmierci!

Tehanu siedziała w milczeniu. W rozproszonym świetle wśród drzew Tenar widziała, jak córka smukłą dłonią zakrywa spaloną, wykrzywioną rękę.

— Myślę — powiedziała w końcu Tehanu swym cichym, niezwykłym głosem — że kiedy umrę, wypuszczę z siebie oddech, który dawał mi życie, oddam światu wszystko to, czego nie zrobiłam. Wszystko, czym mogłam być, lecz nie zdołałam, wszystkie wybory, których nie dokonałam. Rzeczy, które straciłam, zmarnowałam, zniszczyłam… mogę oddać je światu. Żywotom, które jeszcze nie żyły. To będzie mój dar dla świata, dar za życie, które przeżyłam, miłość, którą kochałam, oddech, który wciągałam w płuca.

Spojrzała w niebo, w gwiazdy i westchnęła.

— Ale jeszcze nieprędko — szepnęła. Obejrzała się na Tenar.

Seserakh łagodnie pogładziła włosy Tenar. Potem wstała i bez słowa wróciła do domu.

— Myślę, że już niedługo, matko…

— Wiem.

— Nie chcę cię opuszczać.

— Musisz mnie opuścić.

— Wiem.

Milczały w migotliwym mroku Gaju.

— Spójrz — szepnęła Tehanu. Na niebie rozbłysła spadająca gwiazda, pozostawiając za sobą szybko gasnący świetlisty szlak.

Pięciu magów siedziało w blasku gwiazd.

— Spójrzcie — rzekł jeden, śledząc spadającą gwiazdę.

— Dusza umierającego smoka — powiedział Mistrz Wzorów Azver. — Tak mawiają w Karego-At.

— Czy smoki umierają? — spytał Onyks. — Chyba nie tak jak my.

— Nie żyją tak jak my. Poruszają się między światami; tak twierdzi Orm Irian. Z wiatrów tego świata na inny wiatr.

— My też próbowaliśmy to osiągnąć — wtrącił Seppel — lecz nam się nie udało.

Hazard spojrzał na niego z ciekawością.

— Czy wy, na Palnie, zawsze znaliście to, co usłyszeliśmy dzisiaj — historię rozdzielenia smoków i ludzi, i powstania suchej krainy?

— Nie w wersji, którą dziś usłyszeliśmy. Uczono mnie, że verw nadan był pierwszym wielkim triumfem sztuki magicznej. I że celem magii jest zwycięstwo nad czasem i osiągnięcie życia wiecznego. Stąd właśnie wzięło początek zło, jakiego dokonano dzięki Kunsztom Palneńskim.

— Przynajmniej zachowaliście dawną wiedzę, którą myśmy wzgardzili — zauważył Onyks. — Podobnie twój lud, Azverze.

— Cóż, wy za to mieliście dość rozumu, by zbudować tu wielki dom — odparł z uśmiechem Mistrz Wzorów.

— Ale źle go zbudowaliśmy — powiedział Onyks. — Wszystko, co budujemy, budujemy źle.

— Musimy więc to zburzyć — wtrącił Seppel.

— Nie — sprzeciwił się Hazard. — Nie jesteśmy smokami. Żyjemy w domach, musimy wznosić mury.

— Póki przez okna może wpadać wiatr — dodał Azver.

— A kto wejdzie drzwiami? — spytał łagodnie Odźwierny.

Zapadła cisza. Gdzieś na polanie zaćwierkał świerszcz. Umilkł i odezwał się znowu.

— Smoki — podsunął w końcu Azver.

Odźwierny pokręcił głową.

— Myślę, że podział, który rozpoczął się wówczas, a potem został naruszony, w końcu dokona się ostatecznie. Smoki odejdą wolne i pozostawią nas tutaj z wyborem, którego dokonaliśmy.