Джон Толкін - Уладар Пярсьцёнкаў - Дзьве вежы

– А нашыя сябры?

– Мы знайшлі толькі оркаў.

– Гэта насамрэч дзіўна. Ці аглядалі вы забітых? Там былі толькі целы оркаў? Бо нашыя сябры маленькага росту, вам падаліся б хлапчукамі, босыя, апранутыя ў шэрае?

– Там не было ані гномаў, ані дзяцей, – адказаў Эямэр. – Мы пералічылі забітых ды пазьдзіралі зь іх броні, а целы, паводле нашага звычаю, звалілі ў кучу ды спалілі. Прысак яшчэ дыміцца.

– Мы не пра гномаў кажам ці дзяцей, – дадаў Гімлі, – нашыя сябры хобіты.

– Хобіты? – перапытаў Эямэр. – Што гэта такое? Што за дзівоснае найменьне?

– Дзівоснае найменьне для дзівоснага народцу, – сказаў Гімлі. – Гэтыя два надта дарагія для нас. Падаецца, што вы тут, у Рохане, чулі словы прароцтва, якое ўстурбавала Мінас Тырыт. Прароцтва казала пра паўросьлікаў. Дык вось хобіты й ёсьць тыя паўросьлікі.

– Паўросьлікі! – засьмяяўся ваяр, які стаяў побач з Эямэрам. – Дык гэта ж папросту маленькія чалавечкі з старых песьняў ды дзіцячых казак поўначы. Ці мы самі забрылі ў паданьне, ці ходзім па звычайнай зямлі сярод белага дня?

– Магчыма крочыць і там, і тут адначасова, – адказаў Арагорн. – Бо ня мы самі, а тыя, што прыйдуць пасьля нас, складуць паданьні пра наш час. Звычайная зямля, кажаш? Ці ж сама яна – не найстарэйшае паданьне, хоць ты й крочыш па ёй сярод белага дня?

– Нам бракуе часу, – вымавіў ваяр, ня слухаючы Арагорна. – Трэба сьпяшацца на поўнач, пане маршалку. Няхай гэтыя дзікуны далей брыдуць у сваіх мроях. Ці зьвяжам іх ды прывязем каралю.

– Спакайней, Эятан! – сказаў Эямэр на роднай мове. – Не турбуй мяне пакуль што. Кажы эярэду, каб шыхтаваліся, – неўзабаве рушым да Энтваду.

Мармычучы пад нос, Эятан адышоў ды загаманіў з астатнімі ваярамі. У хуткім часе тыя ад'ехалі, пакінуўшы Эямэра сам-насам з трыма вандроўнікамі.

– Дзівосныя рэчы кажа вашаць, Арагорне, – падзівіўся той. – Але ж кажа праўду, мне тое бясспрэчна. Людзі нашай Украйны аніколі ня хлусяць, і таму нас няпроста падмануць. Але спадар не сказаў усяго. Ці не распавядзеш цяпер болей пра мэты свайго падарожжа, каб я мог вырашыць, што мне зрабіць?

– Мы выйшлі зь Імладрысу, які таксама згадваецца ў вядомым табе прароцтве, шмат тыдняў таму, – адказаў Арагорн. – З намі пайшоў і Барамір зь Мінас Тырыту. Маёй мэтай было прыйсьці ў гэты горад разам з сынам Дэнэтара, каб дапамагчы ягонаму народу ў вайне супраць Саўрона. Але ж астатнія мае спадарожнікі мелі й іншую мэту. Пра яе я не магу распавядаць зараз. Гэндальф Сівы быў нашым правадыром.

– Гэндальф! – выгукнуў Эямэр. – Гэндальфа Сівуна добра ведаюць ва Ўкрайне! Аднак мушу папярэдзіць: ягонае імя на вашых вуснах наўрад ці ўзрадуе караля. На нашай памяці мноства разоў ён наведваў краіну. Ці раз на некалькі месяцаў, ці зьнікаў на гады, а потым зьяўляўся зноў. I шторазу прыносіў весткі пра дзіўныя, а часьцяком і благія падзеі. Некаторыя цяпер кажуць, што тое благое ён сам і нёс. I насамрэч, пасьля ягонага леташняга наведваньня ўсё пайшло наўскасяк. Якраз тады пачаліся клопаты з Саруманам. Да таго мы лічылі Сарумана нашым сябрам, а Гэндальф папярэдзіў нас, што ў Ізенградку рыхтуюцца да нечаканага нападу. Распавёў, што сам быў вязьнем Ізенградку й ледзь здолеў уцячы, і прасіў дапамогі. А Тэядэн не пажадаў слухаць яго, і Гэндальф зьехаў прэч. Увогуле, лепей ня згадваць Гэндальфа перад каралём! Кароль злуецца на яго. Бо Гэндальф абраў сабе каня зь імем Цяняр, найкаштоўнейшага сярод каралеўскіх коней, важака табуну мэярас, на якіх толькі сам гаспадар Украйны можа езьдзіць верхам – бо продкам гэтых коней быў вялікі конь Эёрла, конь, які разумеў чалавечыя словы. Сем начэй таму Цяняр вярнуўся, але каралеўскі настрой не палепшаў, бо конь зьдзічэў і анікога да сябе не дапускае.

– Значыць, Цяняр сам адшукаў шлях дахаты з далёкай Поўначы, – зазначыў Арагорн, – бо там Гэндальф адпусьціў яго. Аднак гора нам – Гэндальф болей ня сядзе на яго верхам. Гэндальф згінуў у змроку Морыі й ня вернецца адтуль.

– Дрэнныя тое весткі, для мяне й шмат для каго яшчэ. Але не для ўсіх, як вашаць хутка вынайдзе, стаўшы перад каралём.

– Гэтыя зьвесткі нашмат горшыя за ўсё, што толькі можа ўявіць сабе хто-кольвек у гэтай краіне, хоць многіх гэта балюча кране яшчэ да скону гэтага году, – давёў Арагорн. – Калі вялікія гінуць, правадырыць застаецца малым. Мне давялося ачольваць маіх паплечнікаў ад самай Морыі. Мы прайшлі праз Лорыйн, пра які табе лепей даведацца праўду перад тым, як зноў яго згадваць, а тады спусьціліся доўгімі мілямі па Вялікай рацэ да вадаспадаў Рэрасу. Там Бараміра забілі тыя самыя оркі, якіх вы панішчылі.