Terry Pratchett: Wyprawa czarownic

I wreszcie same sabaty. Przeciętna czarownica z natury nie jest istotą towarzyską, przynajmniej jeśli chodzi o inne czarownice. Występuje konflikt dominujących osobowości. Czarownice przypominają grupę przywódców pozbawionych zespołów do przewodzenia. Podstawowa niepisana zasada czarownictwa mówi: „Nie rób, co chcesz; rób, co ja mówię”. Naturalna liczebność konwentu wynosi jeden. Czarownice spotykają się tylko wtedy, kiedy nie mogą tego uniknąć.

Tak jak teraz.

Rozmowa, ze względu na nieobecność Dezyderaty, zeszła na pogłębiający się problem braku czarownic [6] Dezyderata za pośrednictwem matuli Dismass wystała liścik, w którym przepraszała, że nie może przybyć, ponieważ jest martwa. Dar jasnowidzenia pozwala ściśle przestrzegać norm towarzyskich. .

— Jak to? Nikt? — upewniła się babcia Weatherwax.

— Nikt — potwierdziła babunia Brevis.

— To przecież straszne — orzekła babcia. — To obrzydliwe.

— Co? — wtrąciła matula Dismass.

— Mówi, że to obrzydliwe! — krzyknęła babunia Brevis.

— Co?

— Nie ma żadnej dziewczyny! Żeby zastąpiła Dezyderatę!

— Oj.

Wnioski powoli docierały do wszystkich.

— Gdyby któraś nie jadła skórek, to ja je wezmę — oznajmiła niania Ogg.

— Za czasów mojej młodości takie rzeczy się nie zdarzały — stwierdziła babcia. — Zawsze było przynajmniej tuzin czarownic tylko po tej stronie gór. Oczywiście, potem przyszło to… — skrzywiła się — …szukanie sobie rozrywki. W dzisiejszych czasach za dużo jest tego szukania sobie rozrywki. Kiedy byłam dziewczyną, nie szukałyśmy sobie rozrywki. Nie miałyśmy czasu.

— Tempers fuggit — wtrąciła niania Ogg.

— Co?

— Tempers fuggit. To znaczy, że tamto było wtedy, a to jest teraz — wyjaśniła niania.

— Nie musisz mi o tym przypominać, Gytho. Sama wiem, kiedy jest teraz.

— Trzeba iść z duchem czasu.

— Niby dlaczego? Nie rozumiem, czemu…

— Czyli znowu musimy przesunąć granice — uznała babunia Brevis.

— To niemożliwe — zaprotestowała natychmiast babcia Weatherwax. — I tak już obsługuję cztery wioski. Miotła ledwie zdąży wystygnąć.

— No cóż, po odejściu matki Hollow zdecydowanie brakuje nam ludzi — przypomniała babunia Brevis. — Wiem, że niewiele robiła, bo miała inne obowiązki, ale przynajmniej była. A to jest najważniejsze: być. Musi być miejscowa czarownica.

Cztery czarownice zapatrzyły się smętnie w ogień. No, w każdym razie trzy z nich się zapatrzyły. Niania Ogg, która zawsze wolała szukać w życiu jaśniejszych stron, robiła sobie grzankę.

— W Więcierskich Źródłach sprowadzili sobie maga — poinformowała babunia Brevis. — Nie było komu objąć posady, kiedy odeszła babcia Hopliss, więc posłali do Ankh-Morpork po maga. Prawdziwego. Ma tam sklep i wszystko, i na drzwiach mosiężną tabliczkę. Z napisem „Mag”.

Czarownice westchnęły.

— Pani Singe odeszła — mówiła dalej babunia Brevis. — I babunia Peavey odeszła.

— Naprawdę? Stara Mabel Peavey? — wykrzyknęła niania Ogg wśród gradu okruchów. — Ile miała lat?

— Sto dziewiętnaście. Mówiłam jej: „W twoim wieku nie można się wspinać po górach”, ale nie słuchała.

— Niektórzy ludzie tacy właśnie są — stwierdziła babcia. — Uparci jak muły. Powiesz, że nie wolno im czegoś robić, a nie spoczną, dopóki nie spróbują.

— Słyszałam jej ostatnie słowa — dodała babunia.

— A co powiedziała?

— „A niech to”, o ile dobrze pamiętam.

— W taki właśnie sposób chciałaby odejść — zapewniła niania Ogg. Pozostałe czarownice pokiwały głowami.

— Wiecie co? Być może, oglądamy właśnie koniec czarownictwa w tej okolicy — zmartwiła się babunia Brevis.

Znów zapatrzyły się w płomienie.

— Nikt nie przyniósł prawoślazu? — upewniła się z nadzieją niania Ogg.

Babcia Weatherwax przyjrzała się swym siostrom czarownicom. Babuni nie znosiła — Brevis uczyła w szkole po drugiej stronie gór i miała paskudny zwyczaj bycia rozsądną, gdy tylko ktoś ją sprowokował. A matula Dismass była chyba najbardziej bezużyteczną jasnowidzącą w całej historii objawień przyszłości. Babci trudno też było wytrzymać z nianią Ogg, jej najlepszą przyjaciółką.

— A co z młodą Magrat? — zaproponowała niewinnie matula Dismass. — Jej teren przylega do Dezyderaty. Może zajęłaby się dodatkowym kawałkiem.

Babcia Weatherwax i niania Ogg wymieniły znaczące spojrzenia.

— W głowie jej się poprzewracało — stwierdziła krótko babcia.

— No wiesz, Esme… — zaprotestowała niania.

— W każdym razie ja uważam to za poprzewracanie. Nie wmówisz mi, że te bzdury o szukaniu krewnych to nie skutek poprzewracania w głowie.

— Tego nie powiedziała. Mówiła, że chce odnaleźć siebie, nie krewnych.

— No właśnie, przecież o to chodzi — rzekła babcia Weatherwax. — Powiedziałam jej: znam twoją rodzinę od lat. Simplicity Garlick była twoją matką, Araminta Garlick była twoją babką, Yolande Garlick jest twoją ciotką, a ty jesteś twoją… jesteś twoją sobą.

Usiadła wygodniej z zadowoloną miną kogoś, kto odgadł wszystko, co można wiedzieć o kryzysie osobowości.

— Nie chciała słuchać — dodała jeszcze. Babunia Brevis zmarszczyła czoło.

— Magrat?

Usiłowała przywołać w myślach wizerunek najmłodszej czarownicy Ramtopów i zobaczyła… no, może nie twarz, ale lekko rozmazany wyraz beznadziejnej dobrej woli wbity pomiędzy ciało niczym badyl i włosy podobne do stogu siana po burzy. Nieustraszona wykonawczyni dobrych uczynków. Wiecznie się zamartwiająca. Osoba z rodzaju tych, które ratują małe ptaszki wypadające z gniazda, i płaczą, kiedy pisklęta zdychają, co jest funkcją, jaką dobra Matka Natura zwykle przeznacza małym ptaszkom wypadającym z gniazd.

— To do niej niepodobne — uznała.

— I jeszcze powiedziała, że chce być bardziej asertywna — oświadczyła babcia.

— Nic w tym złego — zapewniła niania. — Bycie czarownicą właśnie na asertywności polega.

— Nie mówiłam, że jest w tym coś złego — odparła babcia. — Powiedziałam jej, że nic w tym złego. Możesz być tak asertywna, jak tylko ci się podoba, powiedziałam, bylebyś robiła, co ci każą.

— Trzeba nacierać, a za tydzień czy dwa wszystko przejdzie — zapewniła matula Dismass.

Trzy czarownice spojrzały na nią wyczekująco, na wypadek gdyby miała do powiedzenia coś jeszcze. Nie miała.

— I w dodatku prowadzi… Co ona takiego prowadzi, Gytho? — spytała babcia.

— Kursy samoobrony — odparła niania.

— Przecież jest czarownicą — zdumiała się babunia Brevis.

— Też jej to mówiłam — zapewniła babcia Weatherwax, która przez całe życie bez lęku kroczyła nocami przez pełne zbójców górskie lasy, absolutnie pewna, że ciemność nie skrywa niczego straszniejszego niż ona. — Powiedziała, że to nie przeszkadza. Tak właśnie powiedziała.

— I tak nikt do niej nie przychodzi — uspokoiła ją niania Ogg.

— Miała chyba wyjść za króla… — przypomniała sobie babunia Brevis.

— Wszyscy tak myśleli — potwierdziła niania. — Ale znasz Magrat. Ma skłonność do otwierania się na Idee. Teraz twierdzi, że nie ma zamiaru być obiektem seksualnym.

Wszystkie rozważyły tę kwestię. W końcu babunia Brevis odezwała się tonem osoby wypływającej na powierzchnię z głębin zamyślenia.

— Przecież nigdy nie była obiektem seksualnym.

— Z satysfakcją stwierdzam, że nawet nie wiem, co to jest obiekt seksualny — oświadczyła stanowczo babcia Weatherwax.