Terry Pratchett - Bogowie, honor, Ankh-Morpork

— Proszę! Jesteśmy zwykłymi złodziejami i rabusiami! Nie jesteśmy złymi ludźmi!

Marchewa skinął funkcjonariuszowi Shoe.

— Zabierzcie ich do Yardu.

— Tak jest! — Reg spoglądał wrogo na więźniów. Załadował kuszę. — Przez was jestem dziesięć dolarów do tyłu. Więc lepiej nie próbujcie uciekać.

— Nie, proszę pana. My nie z tych…

Marchewa zanurzył się w półmroku wnętrza budynku. Przerażone twarze wyglądały zza drzwi w korytarzu. Uśmiechnął się do nich uspokajająco i pomaszerował do skarbca.

Kapral Angua poprawiała mundur.

— Zanim jeszcze zaczniesz: nikogo nie ugryzłam — powiedziała, gdy stanął w drzwiach. — Nawet zadrapań. Szarpałam ich tylko za spodnie. A nie był to różany ogród, chcę zaznaczyć.

Handlarz diamentów spoglądał na niego zdumiony.

— Przecież mieli zakładnika…

— Zrozumieli, że błądzą — odparł kapitan.

— I… i słyszałem jakieś warczenie… Brzmiało jak wilcze…

— A tak… Wie pan, kiedy złodzieje się pokłócą…

Nie było to żadne wyjaśnienie, ale ponieważ ton głosu sugerował, że jest, pan Vortin wierzył w nie jeszcze całe pięć minut po wyjściu Marchewy z Anguą.

— Przyjemnie się zaczął ten dzień — stwierdził Marchewa.

— Dziękuję ci. Nie, nic mi się nie stało — odparła Angua.

— Człowiek ma takie uczucie, że warto się starać.

— Tylko włosy mam potargane i następną koszulę do wyrzucenia.

— Dobra robota.

— Czasami mogłabym podejrzewać, że w ogóle nie słuchasz, co do ciebie mówię — oświadczyła Angua.

— Miło mi to słyszeć — zapewnił Marchewa.

Cała straż zjawiła się na komendzie. Vimes spoglądał na morze twarzy.

O bogowie, myślał. Ilu już mamy? Parę lat temu można było wszystkich strażników policzyć na palcach ręki ślepego rzeźnika, a dzisiaj…

Jeszcze więcej ich wchodzi!

Pochylił się do kapitana Marchewy.

— Kim są ci wszyscy ludzie?

— To strażnicy, sir. Sam ich pan przyjął.

— Naprawdę? Przecież niektórych nawet nie widziałem!

— Podpisał pan dokumenty, sir. I co miesiąc podpisuje pan listę wypłat… w końcu.

W głosie zabrzmiała delikatna krytyka. Podejście Vimesa do papierów polegało na tym, żeby niczego nie dotykać, dopóki ktoś nie krzyczy, a wtedy przynajmniej ma kogoś do pomocy przy układaniu tych stosów.

— Ale jak wstąpili do straży?

— W zwykły sposób, sir. Zaprzysiągłem ich, wydałem każdemu hełm…

— Zaraz! Przecież to Reg Shoe! Zombi! Stale rozpada się na kawałki!

— To ważna osoba w społeczności nieumarłych, sir — wyjaśnił Marchewa.

— Jakim cudem znalazł się w straży?

— Przyszedł w zeszłym tygodniu złożyć skargę na strażników, którzy podobno prześladują jakieś strachy. Był bardzo, hm… wzburzony. Przekonałem go, że straży niezbędny jest ktoś z odpowiednim doświadczeniem, więc wstąpił.

— I skargi się skończyły?

— Dostajemy dwa razy więcej, sir. Wszystkie od nieumarłych, sir, i wszystkie dotyczą pana Shoe. Zabawne.

Vimes spojrzał na kapitana z ukosa.

— Bardzo go to rani, sir — dodał Marchewa. — Mówi, że przekonał się, iż nieumarli zwyczajnie nie rozumieją trudności pracy policyjnej w multiżyciowym społeczeństwie.

Na bogów, pomyślał Vimes, tak właśnie ja bym postąpił. Ale zrobiłbym to, bo nie jestem miłą osobą. Marchewa jest miły, praktycznie dostaje za to medale, z pewnością by nie…

I wiedział, że nigdy się nie dowie. Gdzieś za niewinnym spojrzeniem Marchewy kryły się żelazne drzwi.

— Ty go wciągnąłeś, prawda?

— Nie, sir. To pan, sir. Pan podpisał rozkaz jego przyjęcia, wydania ekwipunku i jego przydział.

Vimes znowu zobaczył wizję zbyt wielu w pośpiechu podpisywanych dokumentów. Ale przecież musiał je podpisać, i naprawdę potrzebowali ludzi. Po prostu to raczej on sam powinien…

— Każdy od stopnia sierżanta ma prawo przyjmować ochotników do Straży Miejskiej, sir — przypomniał Marchewa, jakby czytał mu w myślach. — To Zasady Ogólne. Strona dwudziesta druga, sir. Tuż pod plamą z herbaty.

— A ty przyjąłeś… ilu?

— Och, jednego czy dwóch. Wciąż brakuje nam rąk do pracy, sir.

— Mamy Rega. Ręce stale mu odpadają.

— Czy przemówi pan do ludzi, sir?

Vimes przyjrzał się zebranym… no, rzeszy. Nie było na to innego określenia. A właściwie było wiele, ale żadne nie oddawało im sprawiedliwości.

Duzi, niscy, grubi, trolle wciąż porośnięte mchem, brodate krasnoludy, groźna gliniana postać funkcjonariusza Dorfla, golema, nieumarli… Nawet w tej chwili nie był pewien, czy powinien do nich zaliczać kapral Anguę, inteligentną dziewczynę i bardzo pożytecznego wilka, kiedy było to potrzebne. Bezdomni i zagubieni, powiedział kiedyś Colon. Bezdomni i diablo zagubieni, bo normalni ludzie nie zostaliby glinami.

Formalnie wszyscy byli umundurowani, tyle że w większości nie nosili takich samych mundurów jak ktokolwiek inny. Każdego z nich posłano po prostu do zbrojowni, żeby wybrał sobie to, co pasuje. W rezultacie przypominali ruchomą wystawę historyczną Śmieszne Hełmy przez Wieki.

— Ehm… Panie i panowie…

— Proszę o ciszę! — huknął Marchewa. — Słuchać komendanta Vimesa!

Vimes dostrzegł spojrzenie Angui, która stała oparta o ścianę. Bezradnie przewróciła oczami.

— Tak, tak. Dziękuję, kapitanie — wymamrotał. Zwrócił się do zgromadzonej przed nim mieszaniny najlepszych ludzi w Ankh-Morpork. Wytrzeszczył oczy. A potem zamknął usta, z wyjątkiem jednego kącika. I wymruczał tym kącikiem: — Co to jest ten mały wzgórek na głowie funkcjonariusza Flinta?

— To Buggy Swires, funkcjonariusz w okresie próbnym. Lubi mieć dobry widok.

— Jest gnomem!

— Świetna obserwacja, sir.

— Jeszcze jeden z twoich?

— Z naszych, sir. — Marchewa znów użył tonu wyrzutu. — Tak jest, sir. Od zeszłego tygodnia przydzielony do komisariatu na Flaku, sir.

— O bogowie… — szepnął Vimes.

Buggy Swires zauważył, że komendant mu się przygląda, i zasalutował. Miał pięć cali wzrostu.

Vimes odzyskał równowagę psychiczną. Wysocy, grubi i chudsi… bezdomni i zagubieni, wszyscy.

— Nie zatrzymam was długo — powiedział. — Znacie mnie… No, większość z was mnie zna — dodał, zerkając z ukosa na Marchewę. — Nie lubię przemawiać. Ale z pewnością zauważyliście, jak ta historia z Leshpem wzburzyła ludzi. Słyszy się wiele rozmów o wojnie. No więc wojna to nie nasza sprawa. Wojna to sprawa żołnierzy. Naszą sprawą, jak mi się wydaje, jest utrzymywanie spokoju. Coś wam pokażę…

Cofnął się i zamaszystym gestem sięgnął po coś z kieszeni. Przynajmniej taki miał zamiar. Rozległ się odgłos prutego materiału, gdy jakiś przedmiot przestał być wplątany w podszewkę.

— A niech to… Aha…

Zademonstrował lśniącą laskę z czarnego drewna. Miała na końcu dużą srebrną gałkę. Strażnicy wyciągnęli szyje, by lepiej widzieć.

— Ten… no… ten… — zająknął się Vimes. — Ten staruszek przyniósł to z pałacu kilka tygodni temu. I oddał mi. Miała karteczkę „Regalia komend. Straży Miejskiej, Miasto Ankh-Morporke”. Wiecie, w pałacu nigdy niczego nie wyrzucają.

Machnął laską. Była zaskakująco ciężka.

— Ma herb na gałce, widzicie?

Trzydziestu strażników usiłowało coś dostrzec.

— Pomyślałem wtedy… pomyślałem: na miłość bogów, mam nosić coś takiego? A potem zastanowiłem się i pomyślałem: nie, dobrze, przynajmniej raz ktoś zrozumiał, na czym to polega. To nawet nie jest broń, to przedmiot. Nie należy tego używać, należy to mieć. O to właśnie chodzi. To samo dotyczy mundurów. Widzicie, mundur żołnierza ma go uczynić elementem tłumu innych, w takich samych mundurach, ale mundur gliniarza powinien…