Robert Jordan - Viersprong van de Schemer

De bedienden haastten zich als nijvere mieren door de gangen. Ze droegen diepzwarte livreien, behalve degenen die in dienst waren van edelen die in het paleis verbleven. Vergeleken met de rest leek hun kleding bijna vrolijk, met de tekens van hun Huis op de borst geborduurd en met kragen en soms mouwen in de kleur van hun Huis. Een of twee droegen zelfs een jas in die kleuren, en onder de andere dienaren leken het wel uitlanders. Maar ze hielden allemaal hun blikken op de grond gericht en namen nauwelijks de tijd om in het voorbijgaan een snelle buiging of kniks voor de twee zusters te maken. Het Zonnepaleis had honderden dienaren nodig en het leek wel alsof ze deze morgen met zijn allen tegelijk hun plichten vervulden. Er slenterden ook edelen door de gangen. Zij groetten de Aes Sedai in het voorbijgaan, met zachte stem en een zorgvuldig evenwicht tussen de illusie van gelijkheid en de werkelijke stand van zaken. Ze bevestigden het oude gezegde dat vreemde tijden ook vreemde reisgezellen maakten. Oude vijandschappen waren opzij gezet in het aangezicht van nieuwe gevaren. Voorlopig. Bleke Cairhiense edelen in donkere zijden jassen met smalle kleurige linten aan de voorzijde, sommigen met de voorzijde van hun hoofd geschoren en gepoederd op de manier van krijgslieden, liepen samen op met lange, donker- huidige Tyreners, die in hun fel gekleurde jassen met gestreepte mouwen boven hen uittorenden. Daar liep een Tyreense edelvrouwe met een met paarlen bestikt kapje en in een kleurig brokaten gewaad arm in arm met een kleinere Cairhiense edelvrouwe die haar haren had opgemaakt in een hoog bouwsel dat moeiteloos boven het hoofd van haar gezellin uitstak. Allemaal boezemvrienden en vertrouwelingen van elkaar.

Sommige mensen zagen er vreemder uit dan de rest. De laatste tijd droeg een aantal vrouwen uitlandse kleren. Ze zagen kennelijk niet hoe dat de aandacht van de mannen trok, en dat zelfs de bedienden moeite moesten doen om niet te staren. Nauwe broeken en jassen die nauwelijks over de heupen vielen waren geen dracht voor vrouwen, hoeveel pogingen er ook gedaan werden om alles met borduurwerk of edelstenen te verfraaien. Halskettingen en armbanden en spelden met waaiers van kleurrijke veren vestigden alleen maar meer aandacht op deze vreemdsoortigheden. En die fel gekleurde laarzen met hun hielen die wel een handbreedte aan de lengte van deze vrouwen toevoegde, dreigden de dragers met elke wankele stap om te laten vallen.

‘Schandalig,’ mopperde Sashalle, toen ze een dergelijk gekleed stel opmerkte en kneep afkeurend in haar rokken. ‘Schandelijk,’ mompelde Samitsu voor ze er erg in had en sloot toen haar mond zo stevig dat haar tanden ervan klikten. Ze moest haar tong in bedwang houden. Alleen maar instemmen omdat ze het ermee eens was, was een gewoonte die ze zich nauwelijks bij Sashalle kon veroorloven.

Maar ze kon het niet helpen dat ze het paar afkeurend nakeek. En ook wat verwonderd. Een jaar geleden zouden Alaine Chuliandred en Fionnda Annariz elkaar naar de keel gevlogen zijn. Nou ja, hun gewapende volgelingen dan. En wie had ooit verwacht dat Bertome Saighan en Weiramon Saniago vreedzaam naast elkaar liepen zonder naar de dolk in hun riem te grijpen? Vreemde tijden en vreemde reisgezellen. Ze speelden ongetwijfeld het Spel der Huizen en streefden zoals altijd naar de overhand, maar de lijnen van verdeeldheid die ooit in steen getrokken waren, bleken uiteindelijk met water getekend te zijn. Zeer vreemde tijden.

De keukens waren helemaal beneden, achter in het Zonnepaleis. Het was een verzameling ruimtes met stenen muren en een balken zoldering rond een grote raamloze ruimte, vol met ijzeren kachels en bakstenen ovens en plavuizen haarden. De hitte was voldoende om iedereen de sneeuw buiten te laten vergeten, of zelfs dat het winter was.

Gewoonlijk zouden zwetende koks en hulpjes in hun witte schorten druk bezig zijn met de voorbereidingen voor het middagmaal: brood kneden op lange met bloem bestoven marmeren tafels en gebraad en gevogelte bedruipen dat op het spit in de haarden draaide. Maar nu waren er alleen de honden die de spitten lieten ronddraaien, begerig om hun hapje van het gebraad te verdienen. Er stonden grote manden met ongeschilde knolrapen en met wortelen die fijngehakt hadden moeten zijn, terwijl zoete en kruidige geuren opstegen uit onbewaakte sauspannen. Zelfs de keukenmeiden en -jongens, die verstolen hun gezichten aan hun schorten afveegden, stonden aan de rand van een groep vrouwen die om een van de tafels stond. Vanaf de deur zag Samitsu de achterkant van het hoofd van een Ogier. Hij zat aan tafel en stak boven iedereen uit. Ogier waren zittend al langer dan de meeste rechtopstaande mannen. Natuurlijk moest je hierbij wel bedenken dat Cairhienin bijna allemaal vrij klein waren. Ze legde een hand op Sashalles arm en de ander hield zowaar stil zonder te protesteren.

‘...verdwenen zonder een aanwijzing waar hij naartoe ging?’ vroeg de Ogier met een diepe rommelende stem, alsof de aarde beefde. Zijn lange oorpluimen staken door zijn donkere haar dat tot aan zijn hoge kraag kwam en bewogen onrustig heen en weer. ‘Ach, hou toch op over hem, Meester Ledar,’ zei een vrouwenstem met een trilling die goed geoefend leek. ‘Een slechterik was het. Rukte het halve paleis uit elkaar met de Ene Kracht, dat deed-ie. Hij kon je bloed in ijs veranderen door alleen maar naar je te kijken, en hij hielp je nog eerder om zeep dan dat hij naar je keek. Duizenden zijn er door zijn hand gestorven. Tienduizenden! O, ik praat niet graag over hem.’

‘Voor iemand die niet graag over iets wil praten, Eldrid Methin,’ zei een andere vrouw scherp, ‘heb je je mond maar zelden dicht.’ Ze was stevig en voor een Cairhienin vrij lang, bijna even lang als Samitsu zelf. Ze moest de eerste kokkin zijn, want de anderen knikten instemmend, giechelden en zeiden op vleierige toon: ‘U hebt gelijk, Vrouwe Beldair.’ Dienaren hadden hun eigen rangorde, waar even strikt de hand aan gehouden werd als in de Toren zelf. ‘Maar het is niet echt aan ons om over dat soort zaken te kletsen, Meester Ledar,’ ging de vrouw door. ‘Zaken van de Aes Sedai, dat zijn het, en niet die van ons of u. Vertel ons meer over de Grenslanden. Hebt u echt Trolloks gezien?’

‘Aes Sedai,’ mompelde een man die door de menigte rond de tafel niet gezien kon worden. Dat moest Ledars gezel zijn. Samitsu zag deze ochtend geen volwassen man onder het keukenpersoneel. ‘Zeg eens, geloof je echt dat ze die mannen aan zich gebonden hebben, die Asha’man? Als zwaardhanden? En hoe zit het met die ene die gestorven is? Je hebt nooit gezegd hoe dat kwam.’

‘Het was de Herrezen Draak die hem gedood heeft,’ sprak Eldrid op hoge toon. ‘En natuurlijk als zwaardhand; hoe anders zou een Aes Sedai een man binden? O, vreselijk waren die Asha’man. Ze kunnen je met één blik in steen veranderen. Je herkent ze zó. Vreselijke gloeiende ogen, dat hebben ze.’

‘Stil, Eldrid,’ zei vrouw Beldair streng. ‘Misschien waren het Asha’man, misschien ook niet, Meester Onderheuvel. Alles wat ik of wie dan ook kan zeggen, is dat ze bij hém waren.’ De nadruk in haar stem gaf duidelijk aan over wie ze het had. Eldrid mocht Rhand Altor dan vrezen, maar deze vrouw wenste hem zelfs niet te noemen. ‘En zodra hij verdween begonnen de Aes Sedai hun te zeggen wat ze moesten doen en ze deden het. Natuurlijk weet iedere dwaas wel dat hij een Aes Sedai moet gehoorzamen. Hoe dan ook, die kerels zijn nu allemaal vertrokken. Waarom hebt u zo’n belangstelling voor hen, Meester Onderheuvel? Is dat een Andoraanse naam?’ Ledar wierp het hoofd in de nek en lachte, een dreunende lach die door de hele ruimte klonk. Zijn oren trilden heftig. ‘O, we willen alles weten over de plekken die we bezoeken, Vrouwe Beldair. De Grenslanden, zei u? U denkt misschien dat het hier koud is, maar we hebben in de Grenslanden bomen zien opensplijten van de kou als noten in een vuur. Jullie hebben ijsschotsen in de rivier, die stroomafwaarts komen drijven, maar wij hebben bevroren rivieren gezien die zo breed als de Alguenya waren, zodat kooplieden er karavanen met vol geladen wagens overheen konden rijden, en mannen vissen er door gaten in het ijs dat wel twee pas dik is. ’s Nachts zie je gordijnen van licht in de hemel die wel lijken te knetteren, helder genoeg om de sterren te doen verbleken, en...’