Janusz Zajdel - List Pożegnalny

Tylko… skąd u niego ta nagła troska o mnie? pomyślał przypomniawszy sobie ostatnie słowa Seugi.

Spojrzał na pusty horyzont, jakby raz jeszcze chciał się upewnić, czy spodziewana pomoc jakimś cudem nie przybędzie wcześniej. Nagła myśl poraziła go w chwili, gdy obchodził rumowisko osypanej lawiny. Zawrócił szybko w kierunku wejścia do komory. Stanąwszy w drzwiach wyprostował się i powiedział:

– Od południa zbliża się jakiś pojazd…

Seuga zerwał się pierwszy, za nim Eber. Dawe nie usunął się jednak z wąskiego przejścia i uderzywszy Seugę ramieniem wyrwał mu pistolet. Leman nie podniósł nawet głowy, a Lukas spojrzał z niedowierzaniem.

– Stać! – powiedział Dawe. – Przepraszam was, koledzy. Musiałem to zrobić…

Potrząsnął pistoletem i odepchnął Seugę. Eber wrócił na swoje miejsce i usiadł kiwając głową ze zrozumieniem.

– Musiałem to zrobić – powtórzył Dawe. – Jego troskliwość o mnie zmusiła mnie do tego. Wiecie, o co mu chodziło? Dlaczego tak mu zależało na moim zapasie powietrza? Bo obliczył sobie, że gdy was… już nie będzie, on zostanie ze mną. Każdy z nas będzie miał powietrza na pół godziny, a pomoc przybędzie za godzinę. Rozumiecie?

– Ach, ty… gadzie… – syknął Seuga drżąc z wściekłości. – W ten sposób ty masz teraz pistolet!

– Nie – powiedział Dawe, spokojnie opróżniając magazynek. Zebrał ładunki na dłoń i cisnął w stronę Seugi, który pełzając na czworakach pozbierał wszystkie i przeliczywszy ukrył w kieszeni.

– W ten sposób nikt nie będzie strzelał. – Dawe zatknął pistolet za pas.

– On jest silniejszy od ciebie, Dawe. Zabije cię rękami, to szaleniec… – powiedział Lukas cicho.

– Wiem – skinął głową Dawe. – Dlatego też… zamieńmy butle, Leman! Ty mu się nie dasz! Niech przynajmniej… Leman!

Leman leżał bez ruchu. Dawe skoczył w jego kierunku, lecz zderzył się z Seugą, który także spostrzegł to samo: butla Lemana była zakręcona, wskaźnik dopływu powietrza pokazywał zero.

– Puść – krzyknął Seuga, gdy Dawe drżącą dłonią próbował odkręcić zawór. – Skoro już to sam zrobił…

– Precz! – warknął Dawe. – On jeszcze żyje!

– Zostaw go! – Seuga szarpnął dłoń dowódcy. – Zostaw go, to jego sprawa! Nie puszczaj powietrza, jemu już nic nie pomoże, a ja… a my…

Eber chwycił go z tyłu za ramiona i rozciągnął na podłodze. Szamotali się przez chwilę. Dawe rozkręcił zawór, ale Leman naprawdę już nie żył.

– Zaoszczędził dla nas… zapas na półtorej godziny… – powiedział Dawe wstając i oglądając wskaźnik trzymanej w dłoniach butli. – Lukas, weźmiesz dwie trzecie. Eber resztę.

– Daj spokój… – powiedział Lukas. – Już się przyzwyczaiłem… do tej myśli, że… ja następny. To wystarczy akurat dla was dwóch, dociągniecie na tym do czterech godzin…

– Nas jest trzech! – przypomniał Seuga.

– Weźcie to wy. Dawe i Eber. Przeżyjecie tego drania… – powtórzył Lukas.

– Nie – powiedział twardo Dawe. – Zrobicie, jak powiedziałem. To rozkaz. W ten sposób będziemy mieli wszyscy jednakowy zapas… Przy oszczędnym oddychaniu mamy pewne szansę…

– A kto ci powiedział, że oni będą tu za następne trzy godziny? -

burknął Seuga sadowiąc się z dala od innych. – Może przylecą za pięć?

Seuga patrzył z niepokojem na zegarek. Minęło już dość czasu, by tamci, leżący bez ruchu pod ścianami, wyczerpali swój zapas… Czy żyli jeszcze? Seuga bał się zbliżyć, by to sprawdzić… Pomoc powinna nadejść lada chwila… Co robić? Jeśli żyją jeszcze jakimś cudem, jeśli choć jednego da się uratować, opowie o wszystkim… O pistolecie i o histerii Seugi…

Pistolet sterczał zza pasa Dawe. Seuga zmacał w kieszeni ładunki. Wystarczyłoby… Ale to na nic… Jak wytłumaczy tamtym…

Zaraz, a gdyby tak… wetknąć potem pistolet w dłoń Lemana? On zmarł przez uduszenie. Można by powiedzieć, że dostał szału i strzelał na oślep, gdy on Seuga, wyszedł na chwilę z komory… Ale to na nic: gdyby Leman strzelał, to zabrałby potem pełne jeszcze zbiorniki pomordowanych i sam by przeżył. Nie uwierzą w takie karkołomne wyjaśnienia. Mogą zresztą stwierdzić, w jakiej kolejności umierali…

Seuga spojrzał na wskaźnik swojej butli. Miał jeszcze zapas na półtorej godziny… Myśleli, że ma tyle samo, co oni. Miał półtoragodzinną, nadwyżkę… Gdyby im oddał wtedy po te pół godziny, teraz umieraliby wszyscy razem, usprawiedliwiał się Seuga przed samym. sobą.

Jeśli jednak tamci… przyjdą za kilka minut i znajdą mnie z taką ilością ciekłego powietrza, podczas gdy reszta ma puste zbiorniki…?

Wrota włazu zgrzytnęły ostro. Wpadliśmy wlokąc za sobą nosze, utleniacze i hermetyczne pojemniki ratunkowe.

Na wprost wejścia, rozpłaszczony na'stalowej ścianie stał Seuga. Rozszerzonymi oczami patrzył w podłogę, dłonie zaciskał na kranie butli.

Przed nim na stalowej płycie wrzało błękitne jeziorko szybko parującego ciekłego powietrza…

ŚMIERĆ KAROLA

Do niedawna sądziliśmy, że futurologia – dziedzina wiedzy zajmująca się naukowym przepowiadaniem przyszłości – jest nauką czysto teoretyczną. Wszystkie dotychczasowe dyskusje w redakcji na temat „jak to będzie za następnych lat dwadzieścia" kończyły się z reguły stwierdzeniem, że przy obecnym oszałamiająco szybkim rozwoju techniki nie sposób przewidzieć zagadnień i problemów, jakie będzie poruszało nasze pismo w najbliższych dziesięcioleciach.

Tymczasem przed kilkoma dniami redaktor naczelny przyniósł do redakcji sporą walizkę, postawił ją na biurku i powiedział:

– Pewien futurolog-eksperymentator wypożyczył mi po znajomości prototyp swego najnowszego wynalazku. Oto chronoperyskop, pozwalający oglądać – kolorowe i udźwiękowione – obrazy przyszłości.

– Świetnie – ucieszył się sekretarz redakcji. – Może wreszcie dowiem się, co ostatecznie pójdzie w najbliższym numerze.

Naczelny rozdał nam metalowe kaski, które następnie połączył kablami z przyrządem.

– Przyrząd nie jest jeszcze doskonały – powiedział. – Brak mu celownika czasowego i dlatego nie możemy przewidzieć miejsca ani czasu przeniesienia. Postaram się, aby to była możliwie najdalsza przyszłość. Uwaga, włączam!

Początkowo poczuliśmy tylko lekki zamęt w głowach, ale.po chwili…

Kierownik budowy patrzył przez okno na rozległy plac pocięty siecią wykopów, mrowiący się setkami automatycznych koparek, podnośników, agregatów montażowych.

Wśród wykopów oraz na wyrastających tu i ówdzie konstrukcjach krzątały się cztery brygady robotów budowlano-montażowych typu RBM-93. Przez wielkie okna sterowni zawieszonej na czterdziestometrowym maszcie widać było dokładnie, jak celowa i doskonale zorganizowana jest ta ich krzątanina. Żadnych zbędnych manipulacji, żadnego wahania. Każdy ruch automatu był doskonale precyzyjny, każdy ruch narzędzia wymierzony wprost ku wytkniętemu celowi.

– Nie sądzę, by trzeba było specjalnie je nadzorować. Proszę popatrzeć, inspektorze, jak wspaniale idzie im robota. Te RBM-ki to znakomity model. Jestem nimi zachwycony. Żadnych awarii. Budowa postępuje zgodnie z harmonogramem. Te roboty są wprost bezbłędne i myślę, że nie jest im potrzebny ten – jak to go pan nazwał? – ten… „bhp robot".

Inspektor uśmiechnął się nieznacznie.

– Nie rozumiemy się, inżynierze – powiedział.

– Jak to? – Kierownik oderwał wzrok od okna i spojrzał ze zdziwieniem na inspektora.