David Brin: Listonosz

— Mam obowiązki wobec całego państwa, a nie tylko jego małego zakątka — wyjaśnił, nadal pozwalając im wierzyć w rzeczy, których w głębi serca nie uważał już za kłamstwa.

— Ponieważ Oregon jest już bezpieczny — mówił — muszę wrócić do mego zasadniczego zadania. Istnieją inne miejsca, w których trzeba rozszerzyć sieć pocztową, i ludzie zbyt długo odcięci od swych rodaków. Wy świetnie poradzicie sobie beze mnie.

Ich protesty nie zdały się na nic, gdyż była to prawda. Dał im wszystko, co miał do dania. Teraz bardziej użyteczny będzie w innym miejscu. Zresztą nie mógł zostać tu dłużej. W tej dolinie wszystko przypominałoby mu nieustannie, jakie szkody wyrządził, czyniąc dobro.

Postanowił, że wymknie się dziś z Corvallis, zamiast wziąć udział w zabawie urządzanej na jego cześć. Odzyskał już siły na tyle, że mógł podróżować, pod warunkiem, że nie będzie się przemęczał. Powiedział “do widzenia” tym, których opuszczał: Peterowi Aage’owi, doktorowi Lazarensky’emu oraz szkieletowi nieszczęsnej, martwej maszyny, której ducha już się nie obawiał.

Opiekujący się zapasowymi końmi stajenny wyprowadził ze stajni młodą klacz, którą Gordon wybrał na ten etap podróży. Wciąż zatopiony głęboko w myślach, przytwierdził do siodła sakwy zawierające jego ekwipunek oraz pięć funtów poczty — listy adresowane, po raz pierwszy, do miejsc znajdujących się poza Oregonem.

Odjeżdżał absolutnie pewien jednego. Wojna była wygrana, choć najbliższe miesiące i lata bez wątpienia miały być okrutne. Jednym z elementów jego obecnej misji było poszukiwanie nowych sojuszników, nowych sposobów na przyśpieszenie końca. Ten koniec był już jednak nieunikniony.

Nie żywił najmniejszych obaw, że George Powhatan przerodzi się w tyrana, gdy zwycięstwo będzie całkowite. Kiedy zawiśnie już ostatni holnista, mieszkańcy Oregonu usłyszą niedwuznacznie, że sami muszą pokierować własnymi sprawami albo iść do diabła. Gordon żałował, że nie będzie na miejscu, by zobaczyć grom, który uderzy, jeśli ktokolwiek zaoferuje Powhatanowi koronę.

Słudzy Cyklopa nadal będą szerzyć swój mit, zachęcając do odrodzenia techniki. Wyznaczeni przez Gordona naczelnicy poczt, nie wiedząc o tym, nadal będą kłamać i wykorzystywać opowieść o odrodzonej ojczyźnie w celu zjednoczenia kraju, aż wreszcie bajka przestanie być potrzebna.

Albo też — wierząc w nią — ludzie zmienią ją w prawdę.

A kobiety nie przestaną rozmawiać o tym, co wydarzyło się tu zimą. Będą ślęczały nad notatkami Deny Spurgen, czytały te same stare książki, co jej zwiadowczynie, i spierały się o sposoby osądzania mężczyzn.

Gordon doszedł do wniosku, że nie jest już ważne, czy Dena naprawdę była psychicznie niezrównoważona. Długofalowe efekty nie będą znane za jego życia. Nawet on nie mógł zapobiec szerzeniu się legendy. Zresztą nie chciał tego robić.

Trzy mity… i George Powhatan. Wszystko razem wziąwszy, mieszkańcy Oregonu byli w dobrej sytuacji. Zresztą zapewne dadzą sobie radę sami.

Ognista klacz parsknęła, gdy Gordon wskoczył na siodło. Głaskał ją i uspokajał, aż wreszcze ucichła, drżąc z pragnienia ruszenia w drogę. Eskorta czekała już na skraju miasta, gotowa odprowadzić go bezpiecznie do Coos Bay i łodzi, którą pokona resztę drogi.

“Do Kalifornii…” — pomyślał.

Przypomniał sobie naramiennik z flagą z niedźwiedziem i milczącego, umierającego żołnierza, który powiedział mu tak wiele, nie odzywając się ani słowem. Był temu człowiekowi coś dłużny. I Philowi Bokuto. I Johnny’emu, który chciał wyruszyć na południe, by przekonać się osobiście.

“I Denie… tak bym chciał, by mogła wyruszyć ze mną”.

Pozna prawdę w ich imieniu. Wszyscy byli z nim teraz.

“Milcząca Kalifornio — zastanowił się — co się z tobą działo przez wszystkie te lata?”

Zawrócił klacz i pomknął przed siebie drogą wiodącą na południe, zostawiając za sobą ferwor armii wolnych mężczyzn i kobiet, pewnych zwycięstwa. Żołnierzy, którzy z radością wrócą do swych farm i wiosek, gdy przykre zadanie zostanie wreszcie wykonane.

Ich wrzawa była głośna, wyzywająca, świadcząca o zdeterminowaniu, pełna niecierpliwości.

Przejechał obok otwartego okna, z którego dobiegała głośna muzyka. Ktoś rozrzutnie obchodził się z elektrycznością. Kto wie? Niewykluczone, że tej hałaśliwej ekstrawagancji dopuszczono się na jego cześć.

Uniósł głowę. Nawet klacz zastrzygła uszami. Rozpoznał wreszcie starą melodię Beach Boysów, której nie słyszał od dwudziestu lat… pełną niewinności i niezachwianego optymizmu.

“Założę się, że w Kalifornii też mają elektryczność”.

Żywił taką nadzieję.

“I może…”

Powietrze pachniało wiosną. Ludzie krzyknęli z radości, gdy mały sterowiec wzniósł się w powietrze, powodując trzask rusztowań, które go otaczały.

Trącił klacz piętami. Przeszła w cwał. Opuścił miasto i nie obejrzał się już za siebie.

Fragmenty Makbeta w tłum. Józefa Paszkowskiego, w: William Szekspir Tragedie t.II, Warszawa 1974 r.

Pony Express — system dostarczania poczty przez jeźdźców na kucykach w XIX wieku w Ameryce.

Johnny Appleseed — prawdziwe nazwisko John Chapman (1774–1845), amerykański pionier, który przez ponad czterdzieści lat wędrował po Ohio, Indianie i zachodniej Pensylwanii, pomagając w zakładaniu sadów jabłoni. Bohater licznych ludowych opowieści.

Sour mash — specjalny rodzaj fermentacji amerykańskiej whisky, uszlachetniający ją i powodujący wzmocnienie aromatu.