Iwan Jefremow - Mglawica Andromedy

Wąska płyta z prawej strony zgasła — kanał włączył się w stację odbiorcza satelity. Teraz zajaśniał perłowy, oprawny w złoto ekran. W jego środku ukazała się dziwacznie powiększona postać, która stopniowo stawała się wyraźniejsza i wreszcie uśmiechnęła się ogromnymi ustami. Gur Gan, jeden z obserwatorów dobowego satelity wyglądał na ekranie niby bajeczny gigant. Wesoło skinąwszy głową i wyciągnąwszy ogromną, trzymetrową rękę włączył stacje kosmiczne otaczające naszą planetę. Siła wysłana z Ziemi zespoliła je w jedną całość. Na wszystkie strony skierowały się czujne oczy odbiorników. Z mglistą, czerwoną gwiazdą w konstelacji Jednorożca, skąd niedawno zabrzmiał sygnał, lepiej można się było porozumieć z satelity 57, toteż Gur Gan natychmiast się z nim połączył. Kontakt Ziemi z jakąś inną gwiazdą mógł trwać tylko trzy kwadranse. Nie wolno więc było tracić ani jednej minuty.

Na znak Dara Wiatra Veda Kong stanęła na mieniący się sinawym blaskiem krąg metalowy przed ekranem. Niewidzialne promienie padały na nią z góry kaskadą, pogłębiając odcień jej opalenizny. Bezdźwięcznie podjęły pracę mechanizmy elektronowe, tłumaczące słowa Vedy na język Wielkiego Pierścienia. Po trzynastu latach odbiorniki planety ciemnoczerwonej gwiazdy zanotują nadawane drgania za pomocą znanych powszechnie symbolów i jeśli tam istnieje mowa, elektronowe mechanizmy tłumaczące przekształcą symbole, w dźwięki żywego, obcego języka.

„Szkoda tylko — myślał Dar Wiatr — że tamci, dalecy, nie dosłyszą dźwięcznego głosu kobiety Ziemi, nie pojmą jego wyrazistości. Kto wie, jak mają zbudowane uszy? Zapewne istnieją rozmaite typy słuchu. Tylko wzrok, który wyzyskuje część elektromagnetycznych drgań, jakie przenikają atmosferę, jest prawie taki sam w całym wszechświecie. Toteż tamci zobaczą czarującą, płonącą z podniecenia Vedę”.

Dar Wiatr nie odrywając oczu od na pół zakrytego lokiem, malutkiego ucha Vedy, przysłuchiwał się jej wykładowi.

Veda Kong mówiła zwięźle i jasno o głównych etapach rozwoju ludzkości. O jej rozbiciu na wielkie i małe narody, o ekonomicznych i ideologicznych różnicach, istniejących między nimi, i o ich wzajemnej wrogości. Czasy te nosiły miano Ery Rozbicia Świata. Nie rozwodziła się jednak na ten temat długo. Ludzi Ery Wielkiego Pierścienia nie interesowały opisy niszczących wojen, straszliwych cierpień czy wyliczanie rzekomo wielkich władców, co stanowiło treść książek historycznych, jakie się zachowały z Czasów Antycznych i Czasów Ciemnoty, czyli Wieku Kapitalizmu. Znacznie ważniejsza była historia rozwoju sił produkcyjnych, historia sztuki, nauki, walki o prawdziwego człowieka i o przyszłość ludzkości, tworzenia się nowych wyobrażeń o świecie i stosunkach społecznych, o obowiązkach i prawach człowieka, o szczęściu i o tym wszystkim, z czego wyrosło i zakwitło potężne drzewo komunistycznej społeczności na całej planecie.

W ostatnim stuleciu Ery Rozbicia Świata, tak zwanym Okresie Rozłamu, ludzie zrozumieli wreszcie, że wszystkie ich klęski pochodzą z żywiołowości z jaką się kształtował jeszcze od czasów przedhistorycznych układ stosunków społecznych; zrozumieli, że potęga i przyszłość ludzkości polega na pracy, na zjednoczonym wysiłku wolnych, wyzwolonych od ucisku ludzi, na wiedzy i przebudowie życia w oparciu o naukowe zdobycze. Poznano wreszcie zasadnicze prawa rozwoju społecznego, nacechowany dialektycznymi przeciwieństwami bieg dziejów, zrozumiano, że konieczne jest zaprowadzenie surowej dyscypliny społecznej, tym bardziej że wzrastało zaludnienie planety.

Walka starego z nowym nabrała szczególnej ostrości w Okresie Rozłamu, co doprowadziło do podziału świata na dwa obozy: starych, kapitalistycznych państw i nowych, socjalistycznych, których ustroje ekonomiczne były różne. W tym czasie odkryto pierwsze źródła energii atomowej. Upór obrońców starego świata omal nie doprowadził do katastrofy.

Jednakże nowy ustrój społeczny musiał zwyciężyć, mimo że zwycięstwo to uległo zwłoce na skutek opóźnienia się w rozwoju świadomości społecznej. Przebudowa świata na zasadach komunistycznych jest nie do pomyślenia bez radykalnej zmiany ekonomiki, to znaczy bez zlikwidowania nędzy, głodu oraz ciężkiej, wyczerpującej pracy. Z kolei przemiany ekonomiczne wymagały niezwykle skomplikowanego aparatu kierownictwa produkcji i dystrybucji.

Komunistyczna organizacja społeczeństwa nie od razu objęła wszystkie kraje i narody. Wytępienie nienawiści, a szczególnie zakłamania jako skutku wrogiej propagandy, narastającej podczas walk ideologicznych w Okresie Rozłamu, wymagało ogromnych wysiłków. Niemało błędów popełniono wprowadzając nowe stosunki międzyludzkie. Gdzieniegdzie dochodziło do powstań wznieconych przez zwolenników starego ładu, którzy możliwość pokonania trudności, jakie się piętrzyły przed ludzkością, widzieli we wskrzeszeniu dawnego ustroju.

Nowy ustrój rozprzestrzeniał się na całej Ziemi konsekwentnie i nieuchronnie; wszystkie ludy i rasy przekształciły się w zgodną, mądrą rodzinę.

Rozpoczęła się Era Zjednoczenia Świata, na którą złożyły się epoki: Związku Krajów, Różnych Języków, Walki o Energię i Wspólnego Języka.

Rozwój nowych form życia stawał się coraz szybszy, tak że każda następna epoka przeżywała się szybciej niż poprzednia. Władza człowieka nad przyrodą wzrastała w zadziwiającym tempie.

W czasach starożytnych fantazjowano na temat wspaniałej przyszłości. Ludzie marzyli o wyzwoleniu człowieka od pracy. Pisarze głosili, że praca od dwu do trzech godzin dziennie na rzecz wspólnego dobra zapewni ludzkości dobrobyt i obiecywali, że czas pozostały będzie wolny od wszelkich zajęć.

Poglądy te zrodziły się ze wstrętu, jaki budziła wówczas ciężka, przymusowa praca.

Rychło jednak ludzkość zrozumiała, że praca twórcza, zgodna z przyrodzonymi zdolnościami człowieka, podobnie jak nieustanna walka z przyrodą i rozwiązywanie coraz nowych problemów nauki, jest dźwignią jej szczęścia. Rozwój cybernetyki, techniki automatycznego sterowania, szeroko zakrojona oświata, wszechstronne wykształcenie społeczeństwa, jego wysoka kultura fizyczna — wszystko to pozwalało na zmianę zawodów, szybkie opanowanie nowych dziedzin i na zorganizowanie wielokierunkowej działalności naukowej. Zadaniem sztuki było wychowanie społeczeństwa i organizacja życia. Nadeszła najwspanialsza w dotychczasowym rozwoju ludzkości Era Pracy powszechnej, obejmująca wieki: Uproszczenia Rzeczy, Przebudowy, Pierwszej Obfitości i Kosmosu.

Wynalazek skupiania energii elektrycznej, dzięki któremu powstawały akumulatory o ogromnej pojemności i niewielkie silniki o olbrzymiej mocy, był doniosłą techniczną rewolucją czasów nowszych. Jeszcze wcześniej nauczono się przy użyciu półprzewodników wiązać skomplikowane sieci słabych prądów i wytwarzać automatycznie kierowane mechanizmy. Technika stała się sztuką, którą cechowała iście jubilerska precyzja, a jednocześnie była potęgą w skali kosmicznej.

Jednakże konieczność dania każdemu wszystkiego spowodowała bardzo istotne uproszczenia w życiu ludzkim. Człowiek przestał być niewolnikiem rzeczy, a opracowanie podstawowych wzorców i modeli pozwoliło na wytwarzanie wszelkich mechanizmów ze stosunkowo nielicznych elementów. Przypominało to zasadę struktury organicznej, według której istoty żywe o wyższej organizacji zbudowane są z prostych komórek: komórka powstaje z białka, białko z polipeptydów itd. Ukrócenie marnotrawstwa środków spożywczych charakterystycznego dla wieków poprzednich zapewniło pożywienie miliardom ludzi. Wszystkie siły społeczeństwa, zużywane w starożytności na zbrojenia, na utrzymywanie ogromnych sił zbrojnych i na propagandę polityczną, skierowano obecnie ku pracy nad pokojową organizacją życia i na polu nauki.