Ray Bradbury - Marsga hujum

— Bu taklif, xolos.

— Xo‘sh, qachon bormoqchisan? — asabiy so‘radi ayol.

— Yo‘q demasang, ertaga ertalaboq jo‘naymiz, — shoshib javob berdi er. — O’zing bilasan, qancha tez boshlasang, shuncha…

— Axir biz hech qachon bunday erta chiqib ketmagandik-ku?

— Bu yil shu istisno bo‘ladi, — er jilmaydi. — Holatni o‘zgartirib turganga nima yetsin. Osuda, tinch yashash qanday yaxshi. Xullas, o‘zingdan qolar gap yo‘q. Yanglishmasam boshqa rejalaring yo‘qdir, a? Qalay, boramizmi?

Ayol xo‘rsindi, chaynaldi, so‘ng dedi:

— Yo‘q.

— Nima?! — erning ovozidan qushlar cho‘chib tushdi, chodir bir silkindi.

— Yo‘q, — qat’iy dedi ayol, — men bormayman.

Er ayolga qaradi. Masala hal bo‘lgan edi. Ayol orqaga o‘girildi. Qushlar uchishda davom etdi.

Shamol quvgan o‘n ming burchak tezligida. Tongda quyosh billur ustunlar orasidan o‘z nurlarini sochgancha uxlab yotgan Illa ustidagi tumanni haydab yubordi. Tun bo‘yi ayol yumshoq bulut to‘shagi uzra suzgandek yerda parvoz qilib chiqdi. Tuman esa Illa yostiqqa bosh qo‘ygan zahoti devorlardan oqib tushgan edi. Tun bo‘yi ayol mana shu harakatsiz daryo uzra dong qotib uxladi. Endi bulut g‘oyib bo‘lmoqda va nihoyat daryo Illani bedorlik sohilida qoldirgancha uyquni urardi.

Ayol ko‘zini ochdi.

Uning boshida eri turardi. Eri bu yerda bir necha soatdan beri turgandek bo‘lib ko‘rinmoqda edi.

Nimagadir Illa erining ko‘ziga qarashga botinolmayotgandi.

— Yana shu tushni ko‘rdingmi? — dedi u. — Tinmay uyqingda gapiraverib, meni mijja qoqtirmading. Vrachga ko‘rinmasang bo‘lmaydi.

— Menga hech narsa bo‘lgani yo‘q.

— Uyqingda rosa alahsiraganing-chi,

— Shunaqami? — Ayol shoshib turib o‘tirdi.

Xona ichi sovuq edi. Tonggi g‘ira-shira yorug‘likda Illaning qomati namoyon bo‘ldi.

— Nima tush ko‘rding?

Ayol eslashga harakat qilib sukut saqladi.

— Kema. U yana osmondan tushdi, undan baland bo‘yli odam chiqib keldi va men bilan gaplasha boshladi. U bir gapirib o‘n kular, bu esa menga yoqardi.

Mister K. qo‘li bilan ustunni turtdi. Hovur qoplagan iliq suv jilg‘alari xonadagi sovuqni haydab chiqarmoqda edi. Mister K.ning chehrasi ma’nosiz edi.

— Keyin esa, — davom etdi ayol, — Nataniel York ismli bu g‘alati erkak, siz go‘zalsiz dedi va meni o‘pib oldi.

— Xah! — qichqirdi er va orqaga o‘girildi.

— Bu bor-yo‘g‘i tush-ku, — dedi ayol o‘zicha xursand bo‘lib.

— Ahmoqona ayolcha tushlarni so‘zlashni qachon bas qilasan?

— Xuddi bolaga o‘xshaysan-a! — U so‘nggi bir parcha kimyoviy tumanga o‘zini tashladi. Zum o‘tmay ayol asta kulib qo‘ydi.

— Men yana nimanidir eslay boshladim, — Iqror bo‘ldi ayol.

— Xo‘sh, xo‘sh, nima ekan? — qichqirdi er.

— Ill, shunaqangi injiqsanki…

— Bo‘l, gapir, — talab qildi er. — Sen mendan hech narsani sir tutishing mumkin emas.

Er ayolning boshi uzra o‘zining sovuq, tund chehrasi bilan unga qarab turardi.

— Men seni hech qachon bunday holda ko‘rmagandim, — javob berdi Illa, uni ham qo‘rqinch, ham zavq tuyg‘usi qamrab olgandi. — Hech bunaqasi bo‘lmagandi, o‘sha Nataniel York aytdiki… Xullas, u menga aytdiki, meni o‘zining sayyorasiga olib borar ekan. Albatta, bu bo‘lmagan gap.

— Hamma gap shunda-da, bo‘lmagan gap. — Deyarli ovozi boricha qichqirib dedi er. — O’zingni sal naridan turib bir eshitib ko‘rganingda edi: u bilan birga o‘ynaganingni, u bilan gaplashganingni, u bilan qo‘shiq aytganingni, tun bo‘yi shunday qilganingni, ey xudoyim, bir o‘zingga razm solib qaraganingda bormi?

— Ill!

— U qachon qo‘nadi? La’nati kemasida qachon pastga tushib keladi?

— Ill, ovozingni ko‘tarmasang-chi.

— Padariga la’nat bu ovozning! — er g‘azab ichida ayol uzra engashdi. — Manovi sening tushingda… — u ayolning panjasini siqdi. — Kema yashil vodiyga qo‘ngandir-a? Javob ber!

— Ha, vodiyga…

— Bugun kechga yaqin ko‘ngandir-da? — tinib-tinchimayotgandi er.

— Ha, ha, shunaqa bo‘lsa kerak. Lekin bu faqat tush edi, xolos.

— Bo‘pti. — Er jahl bilan uning qo‘lini siltadi. — Yaxshiyamki aldamaysan, tushingda aytgan hamma gaplaringni eshitdim. Har bir so‘zigacha, vodiyni ham, vaqtni ham o‘zing aytding.

Og‘ir-og‘ir nafas olgancha er chaqmoqdan ko‘zi qamashgandek ustunlar oralab yurib ketdi. Asta-sekin uning nafas olishi ravonlashdi. Ayol eridan ko‘z uzmas edi — ishqilib jinni-pinni bo‘lib qolmadimikan? Oxiri ayol o‘rnidan turdi-da, uning oldiga bordi.

— Ill, — shivirladi ayol.

— Hechqisi yo‘q, hechqisi yo‘q…

— Sen kasalsan.

— Yo‘q, — er horg‘in, zo‘r-bazo‘r jilmaydi. — Bolalikdan boshqa hech narsa emas. Meni kechir, azizam. — U ayolni qo‘polgina silab qo‘ydi. — O’zimdan o‘tdi, kechir. Bo‘pti, men borib yotay…

— Juda o‘zingni urintirib qo‘yding.

— Endi hammasi joyida. O’tib ketdi. — Er uh tortib qo‘ydi. — Kel, bularni unutaylik. Ha, men kecha Uell haqida bir latifa eshitgandim. Shuni senga aytib bermoqchi edim. Sen nonushta tayyorlayver, men senga latifani aytib beraman, mana bu haqda esa boshqa gaplashmaymiz.

— Bu bor-yo‘g‘i tush edi, xolos.

— Bo‘lmasa-chi. — Er beixtiyor uning yuzidan o‘pdi. — Bor-yo‘g‘i tush edi, xolos.

Tushga kelib oftob battar kuydira boshladi, tog‘lar bamisoli uning hovurida suzmoqda edi.

— Shaharga bormaysanmi? — so‘radi Illa.

— Shaharga? — er qoshini xiyol ko‘tardi.

— Sen har doim shu kuni ketasan, — ayol taglik ustidagi gullarni to‘g‘riladi. Gullar harakatga kelib, katta-katta sariq og‘izlarini ochdi.

Er kitobni yopdi.

— Yo‘q, haddan tashqari issiq. Buning ustiga, kech bo‘ldi.

— Shunaqa de, — ayol ishni tugatdi-da, eshik tomonga bordi, — men darrov qaytaman.

— To‘xta, qayoqqa?

Ayol eshikka yetib bo‘lgan edi.

— Paoning oldiga. U meni taklif qilgan edi.

— Bugunmi?

— Uni ko‘rmaganimga yuz yil bo‘ldi.

— Uzoq emas-ku. Yashil vodiyda, agar yanglishmasam, shundaymi?

— Ha, qo‘l uzatsa yetadi. Shunday bir… — Ayol toqatsiz edi.

— Meni kechir, — dedi er uning ortidan juda tashvishli qaragancha, — butunlay esimdan chiqibdi: men bugun doktor Nlleni taklif qilgan edim-ku.

— Doktor Nlleni? — ayol eshik tomon yo‘naldi.

Er uni tirsagidan tutdi-da, shahd bilan xonaga qaytarib olib kirdi.

— Ha.

— Pao nima bo‘ladi?

— Pao qochib ketmaydi. Biz Nlleni kutib olishimiz kerak.

— Boramanu, qaytaman.

Er yo‘q degandek boshini chayqadi.

— Ha, yo‘q. Buning ustiga, ularning uyigacha ancha yurish kerak bo‘ladi. Butun yashil vodiydan o‘tib, katta anhor ortida-ya. So‘ng yana pastga qarab ketiladi… Havoniyam ko‘rmaysanmi, yondiraman deydi. Doktor Nlle seni ko‘rib rosa xursand bo‘lardi. Eshitdingmi?

Ayol hech nima deb javob bermadi. U faqat bir balo qilib chiqib ketsa-yu, bu yerdan qochib qolsa — shuni o‘ylardi. Ovozining boricha qichqirishni istardi. Lekin u tuzoqqa tushgandek o‘rindiqda o‘tirar, asta-asta qimirlatayotgan barmoqlaridan ko‘zlarini uzmasdi.

— Illa, — to‘ng‘illadi er. — Hech qaerga ketmaysan, shundaymi?

— Ha, — dedi ayol uzoq sukunatdan so‘ng. — Ketmayman.

— Kun bo‘yi uyda bo‘lasanmi?

Ayol bo‘g‘iq ovozda javob berdi:

— Ha, kun bo‘yi.

Bir necha soat o‘tsa hamki, doktor Nlledan dom-darak yo‘q edi. Aftidan, Illaning eri bundan u qadar taajjubga tushmayotgandi. Kechga yaqin u g‘udrangancha shkaf oldiga bordi-da, undan mudhish qurolni — burma charmli va uchida tepkisi bo‘lgan uzun sarg‘ish naychani oldi. U bu tomonga yuzlandi — uning yuzida kumush ma’dandan yasalgan niqob ifodasi yo‘q edi. Holbuki u o‘z tuyg‘ularini yashirish uchun shu niqobni kiyib olardi. Bu niqob uning ozg‘in yuzi, iyagi, manglayidagi barcha o‘ydim-chuqurlarga judayam mos kelardi. Niqobni kiyib olib, u o‘zining dahshatli qurolini qo‘lida ushlagancha aylantirib tomosha qilardi. Qurol to‘xtovsiz g‘o‘ng‘illardi. Go‘yo u bir daf’ada butun bir oltin asalarilarni sochishga qodir edi. Bu asalarilar o‘zlarining dahshatli nishlari bilan chaqar, zaharlarini solib o‘ldirar, so‘ng go‘yo qum ustiga tushgan urug‘lardek chala o‘lik holda yerga qular edilar.