Герберт Уэллс - Чалавек-невідзімка

Некалькі хвілін я збіраўся з духам, потым адчыніў дзверы і выйшаў на вуліцу, дазволіўшы маленькаму гарбуну сваімі сіламі выбірацца з прасціны. У бліжэйшыя пяць хвілін я зварочваў за вугал на кожным скрыжаванні. Мой выгляд не прыцягваў ніякай увагі. Здавалася, я пераступіў цераз апошнюю перашкоду.

Ён замоўк.

— А гарбуна вы так і пакінулі на волю лёсу? — спытаўся Кемп.

— Так, — сказаў Невідзімка. — Не ведаю, што з ім сталася. Напэўна, ён развязаў прасціну, дакладней разарваў яе. Вузлы былі моцныя.

Ён зноў замоўк, падняўся і стаў глядзець у акно.

— Ну, а потым вы выйшлі на Стрэнд — і далей што?

— О, зноў расчараванне! Я думаў, што нягоды мае закончыліся і цяпер я магу беспакарана рабіць усё, што ўздумаецца, калі толькі захаваю сваю тайну. Так мне здавалася. Я мог рабіць усё, што хацеў, і не лічыцца з вынікам: варта толькі скінуць вопратку, каб знікнуць. Затрымаць мяне ніхто не мог. Грошы можна браць дзе захочаш. Я вырашыў даць сабе раскошны пір, пасяліцца ў лепшым гатэлі і абзавесціся новай маёмасцю. Самаўпэўненасць мая не ведала граніц, нават непрыемна ўспамінаць, якім я быў аслом. Я зайшоў у рэстаран, стаў заказваць абед і раптам уцяміў, што, не адкрыўшы твару, не змагу пачаць есці. Я заказаў абед і выйшаў разгневаны, сказаўшы афіцыянту, што вярнуся праз дзесяць хвілін. Не ведаю, ці даводзілася вам, Кемп, галоднаму, як воўк, зведаць такое расчараванне?

— Такое — ніколі, - сказаў Кемп, — але я цалкам сабе гэта ўяўляю.

— Я гатовы быў забіць іх, гэтых крэцінаў. Нарэшце зусім змучаны голадам, я зайшоў у другі рэстаран і запатрабаваў асобны пакой. «Я знявечаны, — сказаў я, — атрымаў моцныя раненні». Афіцыянты паглядзелі на мяне з цікаўнасцю, але распытваць, зразумела, не асмеліліся, і я нарэшце паабедаў. Сервіроўка магла быць і лепшай, але я добра пад'еў і, зацягнуўшыся цыгарай, стаў абдумваць, як быць далей. На двары пачыналася завіруха.

Чым больш я думаў, Кемп, тым ясней разумеў, які бездапаможны і недарэчны нябачны чалавек у сырым і халодным клімаце, у вялізным цывілізаваным горадзе. Да майго безразважнага вопыту мне маляваліся ўсялякія прывілеі; цяпер я не бачыў у ім нічога добрага. Я перабраў у думках усё, чаго можа жадаць чалавек. Праўда, нябачнасць дазваляла многага дасягнуць, але не дазваляла карыстацца дасягнутым. Славалюбства? Але што ў высокім званні, калі ўладальнік яго вымушаны хавацца? Які толк у каханні жанчыны, калі яна павінна быць Далілай? Мяне не цікавіць ні палітыка, ні філантропія, ні спорт. Што ж мне заставалася? Дзеля чаго я звярнуўся ў спавітую тайну, у захутаную і забінтаваную пародыю чалавека?

Ён замоўк і, здаецца, паглядзеў у акно.

— А як вы апынуліся ў Айпінгу? — спытаўся Кемп, каб не даць спыніцца размове.

— Я паехаў туды працаваць. У мяне тады мільганула смутная надзея, цяпер гэта думка саспела: вярнуцца ў ранейшы стан. Вярнуцца, калі мне гэта спатрэбіцца, калі я невідзімкам зраблю ўсё што хачу. Аб гэтым перш за ўсё мне і трэба пагаварыць з вамі.

— Вы прама паехалі ў Айпінг?

— Так. Атрымаў свае заметкі і чэкавую кніжку, набыў бялізну і ўсё неабходнае, заказаў рэактывы, з дапамогай якіх хацеў ажыццявіць сваю задуму (як толькі атрымаю кнігі, пакажу вам свае падлікі), і паехаў. Божа, якая была завіруха, і як цяжка было зберагчы пракляты кардонны нос, каб ён не размок ад снегу!

— Калі меркаваць па газетах, — сказаў Кемп, — трэцяга дня, як вас выявілі, вы крыху…

— Так, я крыху… Укакошыў я гэтага боўдзілу палісмена?

— Не, — сказаў Кемп, — кажуць, ён папраўляецца.

— Ну, значыць, яму пашанцавала. Я зусім ашалеў. Вось дурні! Чаго яны прычапіліся да мяне? Ну, а ёлупень крамнік?

— Смяротных выпадкаў не прадбачыцца, — сказаў Кемп.

— Што тычыцца майго валацугі, - сказаў Невідзімка, злавесна пасмейваючыся, — дык гэта яшчэ невядома. Далібог, Кемп, вам, з вашым характарам, не зразумець, што такое шаленства! Працуеш доўгія гады, прыдумваеш, будуеш планы, — а потым які-небудзь бязмозглы, тупы ідыёт становіцца табе ўпоперак дарогі! Дурні ўсіх гатункаў, якія толькі існуюць на свеце, стараліся перашкодзіць мне. Калі так будзе працягвацца, я ашалею канчаткова і пачну крышыць іх направа і налева. З-за іх цяпер усё стала ў тысячу разоў цяжэй.

— Ну, — сказаў Кемп, паглядзеўшы ў акно, — што ж мы цяпер будзем рабіць?

Ён падсунуўся бліжэй да Невідзімкі, каб засланіць ад яго трох людзей, што, як падалося Кемпу, вельмі ўжо павольна падымаліся па ўзгорку.