Герберт Уэллс - Чалавек-невідзімка

Яшчэ ні разу з моманту незвычайнай перамены я не адчуваў сябе так добра, як у той вечар, засынаючы. Я знаходзіўся ў стане поўнай ціхамірнасці і быў у вельмі аптымістычным настроі. Я спадзяваўся, што раніцай непрыкметна выберуся з магазіна, апрануўшыся і захутаўшы твар белым шалікам; затым куплю акуляры на ўкрадзеныя мною грошы, і такім чынам пераапрананне маё будзе закончана. Ноччу мне сніліся ўперамежку ўсе фантастычныя прыгоды, якія здарыліся са мной за апошнія некалькі дзён. Я бачыў раззлаванага жыда-домагаспадара, яго неўразумелых пасынкаў, зморшчаны твар старой, якая пыталася пра сваю кошку. Я зноў зведаў дзіўнае адчуванне пры з'яўленні белай тканіны, якая знікла. Затым мне ўявіўся родны гарадок і прастужаны дзядок вікарый, які шамкае над магілай майго бацькі: «З зямлі ўзяты, у зямлю адыдзеш…»

«І ты», — сказаў чыйсьці голас, і раптам мяне пацягнулі да магілы. Я вырываўся, крычаў, упрошваў магільшчыкаў, але яны стаялі нерухома і слухалі адпяванне; дзядок вікарый таксама, не спыняючыся, манатонна чытаў малітвы і перапыняў сваё чытанне чханнем. Я ўсведамляў, што мяне не бачаць і не чуюць і што я ва ўладзе сіл, якія адолелі мяне. Барацьба мая была дарэмнай: мяне кінулі ў магілу, і я, падаючы, ударыўся аб труну, а зверху мяне сталі засыпаць зямлёй. Ніхто не заўважаў мяне, ніхто не падазраваў аб маім існаванні. Я сутаргава завалтузіўся і прачнуўся.

Бледная лонданская зара ўжо разгаралася; праз шчыліны паміж аконнымі шторамі пранікала халоднае шэрае святло. Я сеў і доўга не мог уцяміць, што гэта за велізарнае памяшканне з жалезнымі слупамі, з прылаўкамі, грудамі згорнутых матэрый, кучай коўдраў і падушак. Затым успомніў усё і тут жа пачуліся нечыя галасы.

Здалёку, з пакоя, дзе было святлей, таму што шторы былі там падняты, да мяне прыбліжаліся двое. Я ўскочыў, думаючы, куды схавацца, і гэты рух выдаў ім маю прысутнасць. Я думаю, што яны паспелі заўважыць толькі фігуру, якая шпарка аддалялася. «Хто гэта?» — крыкнуў адзін. «Стой!» — закрычаў другі. Я завярнуў за вугал і сутыкнуўся з худым хлапчуком гадоў пятнаццаці. Не забудзьце, я быў фігурай без твару! Ён завішчаў, а я збіў яго з ног, кінуўся далей, завярнуў за другі вугал, і тут у мяне мільганула шчаслівая думка: я распластаўся за прылаўкам. Яшчэ хвіліна, і я пачуў крокі людзей, якія беглі, адусюль несліся крыкі: «Дзверы зачыніце, дзверы!» — «Што здарылася?» — і з усіх бакоў пасыпаліся парады, як злавіць мяне.

Я ляжаў на падлозе, перапалоханы насмерць. Як ні дзіўна, у тую хвіліну мне не прыйшло ў галаву, што трэба распрануцца, а між тым гэта было б самае простае. Як бачна, ува мне занадта глыбока засела ранейшае рашэнне пайсці адсюль апранутым. А потым па доўгім праходзе паміж прылаўкамі разнёсся крык: «Вось ён!»

Я ўскочыў, схапіў стул з прылаўка і, запусціўшы ім у боўдзілу, які выкрыкнуў гэта, пабег, наткнуўся за вуглом на другога, адкінуў яго і кінуўся ўверх па лесвіцы. Ён утрымаўся на нагах і з улюлюканнем пагнаўся за мной. Наверсе лесвіцы былі нагрувашчаны кучы гэтых квяцістых размаляваных пасудзін, — ведаеце?

— Вазоны для кветак, — падказаў Кемп.

— Вось, вось. На верхняй прыступцы я спыніўся, павярнуўся, выхапіў з кучы адзін вазон і кінуў у галаву боўдзілы, які падбег. Уся куча вазонаў рухнула, пачуліся крыкі, і з усіх бакоў сталі збягацца служачыя. Я з усіх ног кінуўся ў закусачную, але там быў нейкі чалавек у белым, накшталт повара, і ён таксама пагнаўся за мной. Я зрабіў апошні адчайны паварот і апынуўся ў аддзяленні лямпаў і скабяных тавараў. Я забег за прылавак і стаў чакаць повара. Як толькі ён з'явіўся — першы з усіх маіх праследавацеляў, - я запусціў у яго лямпай. Ён упаў, а я, скорчыўшыся за прылаўкам, пачаў паспешна скідваць з сябе вопратку. Куртка, штаны, башмакі — усё гэта ўдалося скінуць даволі хутка; але гэтыя праклятыя фуфайкі прыстаюць да цела, як асабістая скура. Повар ляжаў нерухома на другім баку прылаўка, аглушаны ўдарам ці перапалоханы да страты прытомнасці, але я чуў тупат ног, пагоня прыбліжалася, — і я павінен быў зноў ратавацца ўцёкамі, быццам трус, якога выгналі з кучы хворасту.

«Сюды, палісмен!» — крыкнуў хтосьці. Я зноў апынуўся ў аддзяленні ложкаў, у канцы якога стаяў цэлы лес адзежных шафаў. Я забраўся ў самую гушчу, лёг на падлогу і, звіваючыся як вугар, вызваліўся нарэшце ад фуфайкі. Калі з-за вугла з'явіўся палісмен і трое служачых, я стаяў ужо голы, задыхаючыся і дрыжучы ад страху. Яны накінуліся на камізэльку і кальсоны і ўчапіліся за штаны. «Ён кідае сваю здабычу, — сказаў адзін з прыказчыкаў. — Ён, напэўна, дзе-небудзь тут».