Віктар Шніп - Заўтра была адліга-1

У паштовай скрынцы рудая лістота, як попел.

З сястрой вырашылі, каб зямля не дзічэла, пасадзіць грады.

Зайшліся да бацькавага стрыечнага брата Шуры, які ўжо 21 год, як з жонкай Дзінай пераехаў з Маладзечна. Падарыў дзядзьку «Пугачоўскага цырульніка».

У горад вярталіся, як з планеты, на якой жылі бацькі.

***

23.04.2013. Сяджу дома. Нікуды не хачу ісці і нічога рабіць не хачу, і няма каму прымусіць мяне. Тэлефонныя званкі, як званкі для праверкі: «Ці яшчэ жывы ён там?»

Язэп Драздовіч і мы

24.04.2013. З Вячаславам Рагойшам, Яўгенам Лецкам, Ганнай Запартыка і Людмілай Рублеўскай ездзіў у Маладзечна на канферэнцыю, прысвечаную жыццю і творчасці Язэпа Драздовіча, якую арганізаваў Міхась Казлоўскі.

У вагоне электрычкі поўна старых. Едуць на лецішчы, як у іміграцыю.

Па вагоне прайшла цыганка з дзецьмі. Ніхто нічога не даў.

«Не паліце сухую траву!» — кожны год вясной усё гучыць і гучыць з дынамікаў у вагонах. А трава ўсё гарыць і гарыць.

Лапікі снегу абапал чыгункі, як шкура з вялікай белай змяі, якая прачнулася пасля зімы і цяпер мяняе свой колер.

Сонца, як шчасця, няма.

Чым далей ад Мінска, тым больш пусцеюць вагоны. Старыя выходзяць на сваіх станцыях, як паміраюць у свой час.

Мы гаворым пра літаратуру, нібыта больш няма пра што гаварыць.

У Маладзечне на вакзале вецер, нібыта п’яны дворнік, які нядаўна прачнуўся, мяце туды-сюды смецце і пыл.

Нас сустрэў Міхась Казлоўскі, як тутэйшы Ной.

Да бібліятэкі імя Максіма Багдановіча ідзём па вуліцы Прытыцкага. Вуліца пешаходная, як маскоўскі Арбат.

На канферэнцыю сабралася народу поўная зала. Запомніўся пытаннем мастак Кастусь Харашэвіч: «Да якога рэалізму можна аднесці творчасць Язэпа Драздовіча?», на якое тут жа сам і адказаў: «Да нацыянальнага рэалізму!».

Па-за планам канферэнцыі выступіла настаўніца Маладзечанскай СШ № 12 Алена Сымановіч. Дваццаць гадоў таму яна вучылася на філфаку ў Вячаслава Рагойшы. Пачала выступленне з віншавання Вячаслава Пятровіча з ордэнам Скарыны, а закончыла: «Мне, Вячаслаў Пятровіч, Ваш падручнік па літаратуры не падабаецца. Ён вельмі складаны. Не для нашых дзяцей!».

Ад’язджалі са станцыі «Фестывальная». Міхась Казлоўскі, паказваючы на могілкі, якія непадалёку, сказаў: «Там на ўзгорку пахаваны Мікола Ермаловіч.»

Пасля Ермаловіча ўзгадалі Міколу Капыловіча. «На вечарыну, якая была прысвечаная Міколу, з Мінска аніводзін ягоны таварыш-пісьменнік не прыехаў, хоць і абяцалі.» — уздыхнуў Міхась Казлоўскі і перавёў размову на весялейшае, на Язэпа Драздовіча.

Дамоў ехалі, гаворачы пра літаратурную крытыку. Людміла ўсё запісала на дыктафон, каб не прапалі цікавыя думкі Вячаслава Рагойшы, Яўгена Лецкі і Ганны Запартыкі.

Абапал дарогі высякаюцца кусты і выразаюцца вялікія дрэвы. Пні, мокрыя ад соку, свецяцца ў рудой траве, як патэльні, на якіх пячэцца наша будучыня.

Вярнуліся дамоў, нібыта пабываўшы ў гасцях у Язэпа Драздовіча. І радасна на душы, і сумнавата.

***

25.04.2013. З сябрам ездзілі на лецішча. Дапамог яму разгрэбці кратавінне ў агародзе.

Вецер выганяў сухое лісце з двара. Здавалася, што лісце само ўцякае, баючыся, што мы зараз раскладзём вогнішча і спалім яго.

Шпакі чорныя, а песні ў іх светлыя.

Муха праляцела па пакоі, радуючыся, што перазімавала.

Шкельцы ў траве, як ільдзінкі, што яшчэ не расталі.

Бусел стаіць у буслянцы, як чалавек пасля доўгай жыццёвай дарогі на споведзі.

Буслянка з буслом, як цэнтр вясны.

Вада ў азярыне, якая нядаўна вызвалілася з лёду, рудаватая, як гарбата з лясных і палявых зёлак.

Коцікі на вярбе, як чмялі, якія п’юць мёд з вясновага сонца і паветра.

Хвалі б’юцца аб бераг, нібыта будзяць траву.

Лапікі снегу, як белая шчыгрынавая шкура.

Ялінам няёмка, што яны зялёныя.

Дзот каля дарогі. Стаіць, нібыта зімой была вайна.

На раллі чорныя вораны. На могілках чорныя помнікі.

Вярталіся ў горад, як у клетку.

***

28.04.2013. Дождж. На дрэве пад маім акном мокне варона, як чорная ануча.

***

28.04.2013. За акном на вуліцы цішыня, нібыта спыніўся час.

***

28.04.2013. Цэлы дзень ішоў дробны дождж і каля майго акна цэлы дзень на дрэве сядзелі вароны, нібыта чакалі, калі я засну і яны змогуць выкляваць мне вочы.

***

29.04.2013. Пішучы вершы без рыфмаў і рытму, некаторыя адразу думаюць пра перакладчыкаў, якім будзе лягчэй рабіць сваю чорную справу.

***

29.04.2013. Праз расчынены балкон заляцела муха, думаючы, што нікога дома няма...

***

29.04.2013. Другі дзень дзве вароны сядзяць на дрэве, што каля майго акна. Не анёлы ж гэта.