— Nie zależy nam na ogonie! — wołali wysłannicy z zagrożonych wiosek. — Obetnijcie mu tylko łeb, niech nam przestanie szkodzić.
Tymczasem jednak nadeszły święta i tak się nieszczęśliwie składało, że w dniu świętego Jana miał odbyć się wielki turniej. Rycerze zaproszeni z różnych krajów zjeżdżali do Średniego Królestwa, żeby współzawodniczyć z sobą o cenne nagrody. Gdyby przed zakończeniem turnieju najdzielniejsi miejscowi rycerze wyruszyli na wyprawę przeciw smokowi, drużyna królewska straciłaby szansę zwycięstwa. Rozsądek nakazywał odwlec ich wyjazd.
Potem świętowano Nowy Rok.
A smok tymczasem co noc posuwał się dalej w głąb kraju i co noc przybliżał się do Ham. W dzień Sylwestrowy mieszkańcy wioski już zobaczyli na widnokręgu łunę. Żywe płomienie buchały z lasu, na który opadł smok, o jakieś dziesięć mil od Ham. Chrysophylax był bardzo ognistym smokiem, gdy mu humor dopisywał.
Od tego wieczora ludzie zaczęli znacząco zerkać na Dżiła i szeptać za jego plecami. Mocno go to denerwowało, lecz udawał, że nic nie spostrzega. Następnej nocy smok znowu się przybliżył o milę czy dwie. Teraz już Dżil także oburzał się głośno na zachowanie królewskich rycerzy.
— Chciałbym wiedzieć, za co im właściwie płacą — mówił.
— My byśmy też chcieli to wiedzieć — odrzekli sąsiedzi. A młynarz dodał:
— Podobno niektórzy ludzie otrzymują godność rycerską za zasługi. Bądź co bądź nasz Aegidius jest prawie rycerzem. Czyż król nie przysłał mu listu z czerwoną pieczęcią i miecza?
— Miecz to jeszcze nie wszystko — odparł Dżil. — O ile mi wiadomo, na rycerza trzeba być uroczyście pasowanym. Zresztą ja mam i bez tego pełne ręce roboty.
— Król z pewnością chętnie by cię na rycerza pasował — rzekł młynarz — gdyby go o to poprosić. Toteż poprosimy, i to zaraz, póki jeszcze nie za późno.
— Dziękuję — odparł Dżil. — Nie dla takich jak ja rycerskie ostrogi. Jestem chłopem i tym się szczycę; prostym, uczciwym człowiekiem, a na dworze, jak powiadają, uczciwym ludziom wcale się nie szczęści. Bardziej byś ty się nadał, sąsiedzie młynarzu.
Proboszcz uśmiechnął się — ale nie z odpowiedzi Dżila, bo Dżil i młynarz przy każdej sposobności przypinali sobie nawzajem łatki i byli, jak to mówiono w Ham, “nieprzyjaciółmi od serca". Proboszcz uśmiechnął się, ponieważ ucieszyła go pewna myśl, która, właśnie w tym momencie zaświtała mu nagle w głowie.! Na razie jednak nic nie powiedział. Młynarz natomiast mniej był uradowany i skrzywił się kwaśno.
— Że z ciebie człowiek prosty, to pewne, a że uczciwy... możliwe — rzekł. — Ale czy koniecznie trzeba udawać się na dwór i przyjmować rycerskie ostrogi żeby ubić smoka? Nie dawniej jak wczoraj słyszałem z własnych ust naszego zacnego Aegidiusa, że wystarczy odwaga. A odwagi na pewno naszemu Aegidiusowi nie brak, ma jej więcej niż niejeden pasowany rycerz.
Na to zaraz podniósł się ogólny krzyk:
— Pewnie że tak! Prawda! Niech żyje bohater z Ham!
Dżil wrócił do domu bardzo markotny. Przekonał się, że sława nakłada na człowieka ciężkie obowiązki i naraża na wielkie kłopoty. Kopnął psa i schował miecz do kredensu. Dotychczas oręż wisiał dumnie nad kominkiem.
Nazajutrz smok był już w sąsiedniej wsi, zwanej po łacinie Quercetum, co w pospolitym języku znaczy Dąbrowa. Pożarł tam nie tylko kilka krów i owiec, lecz również parę dziatek, a ponadto miejscowego proboszcza. Ksiądz bowiem nieopatrznie usiłował go nawrócić ze złej drogi. Teraz już wszyscy mieszkańcy Ham z proboszczem na czele gromadnie przybyli na pagórek i stanęli przed Dżilem.
— Wszystkie oczy na ciebie są zwrócone — powie-dzieli i otoczyli go w krąg, wpatrując się w niego dopóty, dopóki mu twarz nie poczerwieniała jak burak nad rudą broda.
— Kiedy wyruszasz? — pytali.
— Dzisiaj nie mogę, słowo daję — odparł. — Mam pilną robotę w oborze, a pastuch leży chory. Zastanowię się jednak nad tą sprawą, przyrzekam wam.
Ludzie rozeszli się, lecz gdy wieczorem gruchnęła wiadomość, że smok znowu posunął się bliżej, wrócili.
- Wszystkie oczy na ciebie są zwrócone, zacny Aegidiusie — powiedzieli.
— Doprawdy — rzekł Dżil — w tej chwili strasznie mi to nie na rękę. Kobyła okulała, owce zaczęły się kocić. Zajmę się tą sprawą, jak tylko będę mógł.
Ludzie znowu się rozeszli, ale już trochę szemrząc! i mrucząc. Młynarz śmiał się szyderczo. Proboszcz tylko został, nie dał się niczym zniechęcić. Sam wprosił się na kolację i przy stole pozwalał sobie na wyraźne przytyki. Spytał nawet, gdzie podział się miecz, i koniecznie chciał go obejrzeć.
Miecz leżał w kredensie na półce, a tak był długi, że ledwie się na niej mieścił. Kiedy Dżil go wyjął, w okamgnieniu wyskoczył z pochwy, którą gospodarz jak oparzony wypuścił z rąk. Proboszcz zerwał się z miejsca przewracając kufel piwem. Ostrożnie chwycił miecz i usiłował go z powrotem wsunąć do pochwy, miecz jednak stawiał opór, a kiedy ksiądz cofnął dłoń z rękojeści — wyskoczył znowu.
— Patrzcie państwo co za cuda! — powiedział proboszcz i zaczął oglądaj uważnie zarówno pochwę jak klingę. Ksiądz był uczonym człowiekiem, ale Dżil ledwie sylabizował, i i tylko duże litery. Nawet własne nazwisko odczytywał z trudem. Dlatego też nie zwrócił nigdy uwagi na dziwaczne znaki niewyraźnie rysujące się na pochwie i ostrzu. Co do królewskiego zbrojmistrza, ten był tak oswojony z różnymi napisami runicznymi, imionami i wszelkimi godłami czy zaklęciami na mieczach i sztyletach, że nie łamał sobie nad nimi głowy. Uważał zresztą, że są to sprawy przedawnione.
Proboszcz przyglądał się mieczowi długo i marszczył brew. Spodziewał się znaleźć na pochwie lub ostrzu jakieś napisy, ta właśnie myśl tak go poprzedniego dnia ucieszyła, teraz jednak był zaskoczony, bo wprawdzie widział litery, ale nic z nich nie rozumiał.
— Na pochwie jest napis, a na ostrzu także dostrzegam jakieś... powiedzmy: znaki — rzekł.
— Doprawdy? — zdziwił się Dżil. — A co też one mówią?
— Użyto starożytnego alfabetu i barbarzyńskiego języka — odparł ksiądz, żeby zyskać na czasie. — Trzeba się temu dokładniej przyjrzeć.
Poprosił o użyczenie mu miecza na noc, a Dżil zgodził się z niekłamaną przyjemnością.
Wróciwszy na plebanię proboszcz ściągnął z półek mnóstwo mądrych ksiąg i ślęczał nad nimi do późnej nocy. Nazajutrz rozeszła się wiadomość, że smok znowu przybliżył się do wioski. Mieszkańcy Ham ryglowali drzwi i zamykali okiennice, a kto miał głęboką piwniczkę, krył się w niej dygocąc przy łojówce.
Proboszcz jednak wyszedł z plebanii i przemykając od domu do domu szeptał przez dziurkę od klucza lut przez szparę w drzwiach słowa pociechy, dzieląc z każdym, kto go chciał słuchać, swoim odkryciem.
— Nasz zacny Aegidius — mówił — jest z łaski króla właścicielem sławnego miecza, który po łacinie zwie się Caudimordax, a w naszych pieśniach ludowych — Gryzi-ogon.
Na dźwięk tego imienia wiele drzwi odemknęło z powrotem. Ludzie znali sławę Gryzi-ogona, bo ten należał ongi do Bellomariusa, najznakomitszego pogromcy smoków w dziejach Średniego Królestwa. Niektórzy historycy dowodzili nawet, że jest on prapradziadem po kądzieli obecnego władcy. Krążyło o nim mnóstwo legend i pieśni, zapomnianych wprawdzie na królewskim dworze, lecz żywych wśród ludu.
Читать дальше