Уільям Шэкспір - Антоній і Клеапатра

Калі ёсць справядлівасць у багоў,
Яны памогуць нам, бо мы за праўду.

Багі марудзяць, доблесны Пампей,
Але не адвярнуліся ад нас.

Мінуе час, і траціць вартасць тое,
Што нам патрэбна зараз жа, цяпер.

Як часта просім мы ў багоў таго,
Што можа нам пашкодзіць, і яны
Малітвы нашы адхіляюць мудра
Для нашага ж дабра.

Я веру ў поспех.
Народ прыхільны да мяне, і мара
Ў маіх руках. Расце мая магутнасць
I наліваецца, як поўня ў небе.
Антоній абжыраецца ў Егіпце,
Ён свой трыбух для бітвы не падыме.
Актавій Цэзар выціскае грошы,
Збірае скарбы там, дзе траціць сэрцы,
Ну, а Лепід — ліса, хвастом віляе,
Стараецца абодвум дагадзіць.
Яго па шэрсці гладзяць, але з ім
Ніхто не лічыцца.

Лепід і Цэзар
З вялікім войскам рушылі ў паход.

Няпраўда гэта! Ад каго ты чуў?

Ад Сільвія.

Прыснілася яму.
Яны абодва ў Рыме і чакаюць
Антонія.— Блудніца Клеапатра!
Няхай нальюцца свежаю любоўю
Твае крыху пабляклыя ўжо вусны!
Хай чары дапамогуць хараству,
А юр прыродны — хараству і чарам!
Распусніка не выпускай з застолля,
Ласункамі эпікурэйскай кухні
Кармі, частуй, каб ачмурэў ад страў.
I, гонар у абжорстве утапіўшы,
Спаў непрабудным сном.

Што скажаш, Варый?

Скажу, дазнаўся цвёрда і дакладна:
Антоній раптам выехаў з Егіпта,
Плыве даўно і хутка будзе ў Рыме.

Параніла мне вушы гэта вестка.—
Не думаў я, Менас, што прагны бабнік
Надзене зноў свой шлем. А на вайне
Ён сіла большая, чым тыя два.
Ну, што ж,— мы можам толькі ганарыцца,
Што наш мяцеж падняў яго з пасцелі
I вырваў ненасытнага гуляку
З абдымкаў фараоншы-удавы.

Не веру я, што Цэзар і Антоній
Паладзяць між сабою. Фульвія
Нямала шкоды Цэзару зрабіла,
А брат Антонія вёў з ім вайну.
Антоній, праўда, іх не падбухторваў,
Аднак... хто ведае, як ён паверне?

Прадбачыць цяжка. Меншая варожасць
Часамі адступае перад большай.
Каб не было нас тут, яны б, напэўна,
Адзін другому горла перагрызлі,
Прычын для гэтага хоць адбаўляй.
Але цяпер з'яднаць іх можа страх —
Забыўшы сваркі, ўсе збяруцца ў кучу.
Хай нас багі бароняць ад няўдачы!
Я прадчуваю, бой будзе гарачы.
Хадзем, Менас.

Шаноўны Энабарб, як было б добра,
Каб ты схіліў Антонія да згоды.

Ён можа быць самім сабой, і толькі.
Калі яго чым-небудзь раззлуе
Актавій Цэзар, ён яму не спусціць,
А грымне словам, як з нябёсаў Марс.
Юпітэрам клянуся, каб я меў.
Такі ж ваяцкі выгляд, як Антоній,
Я б не галіў свайго шчаціння век.

Цяпер не час, каб нам разводзіць спрэчкі.

Але пара зірнуць і ў сутнасць спраў.

Нязначнае павінна даць дарогу
Больш важнаму.

Яно-то так, але
Нязначнае заўжды наперад лезе.

Лягчэй, лягчэй. Не трэба гарачыцца.
Не дзьмі на вугаль, бо агнём успыхне.—
Вось ён, Антоній доблесны.

I Цэзар.

Як скончым тут, адразу на парфян.

Не ведаю, спытайся у Агрыпы.

Высакародныя сябры, саюз наш
Для спраў высокіх намі заснаваны.
I дробныя нязгоды не павінны
Яго парушваць. Дык праявім сёння ж
Спагадлівасць адзін да аднаго,
Бо калі вельмі гучна абмяркоўваць,
Забойствам будуць спрэчкі, не лячэннем.
Таму прашу, дзяржаўныя браты,
Пытанні вострыя кранаць мякчэй,
Каб гневу слуп не вырас паміж намі.

Прамова слушная. Я б выступіў з такою ж,
Праціўніка сустрэўшы перад боем.