Эўфарыён
Роджаны гэтай зямлёй —
Ведае бой,
Праліць у змаганні кроў
Заўсёды гатоў.
І не скарыць нічым
Чыстых душой,
Шчасце хай дасць усім
Пераможны бой!
Хор
Гляньце, ўгору ён імкнецца,
Прагне ўвысь ужо смяльчак,—
Не дзіця ён, не сагнецца
У баі герой-юнак.
Эўфарыён
Што мне хвалі, што муры мне,
Я ж упэўнены ў сабе!
Сіла, моц мая абрыне
Перашкоды ў барацьбе.
Меч скую са сталі звонкай,
Каб не сеў на горб тыран.
Будзь, жанчына, амазонкай,
А дзіця будзь, як тытан!
Хор
Слава паэзіі,
Дзіўнай кудзесіі!
Зоркай яна
Ззяе з цямна,
Грудзі лагодзіць,
Дух наш малодзіць —
Сэрцаў вясна!
Эўфарыён
Не, я не хлопчык кучаравы —
Юнак узброены ідзе.
На бой святы, на бой крывавы
Ён за сабой братоў вядзе.
На бой,
Герой!
Там слава і трыумф надзей!
Алена і Фаўст
Толькі да жыцця прызваны,
Толькі ўбачыў ты святло,
Як цябе на подзвіг бранны,
На пакуты павяло.
Ты наш адзін,
Адзіны сын!
Хіба саюз наш — сон і тло?
Эўфарыён
Вы з мора чуеце грымоты,
Вам з поля бітвы гром чуваць —
Там на апошнія аплоты
На сечу йдзе за раццю раць!
Я прызнаю
У баі смерць сваю,
Інакш навошта паміраць!
Алена, Фаўст, хор
Жудасць! Жах! Так прагнуць смерці?
Хіба ж ты для смерці ўзрос?
Эўфарыён
Не на тое ўзрос я, верце,
Каб такі спалохаў лёс!
Алена, Фаўст, хор
Там прорвішча жуды,
Пагібель там!
Эўфарыён
Няхай! Лячу туды!
Лячу к братам!
Лячу да іхняй раці
На крылах мар!
Кідаецца ў паветра, нейкі момант адзенне нясе юнака, яго галава ззяе, за ім цягнецца светлы след.
Хор
Канец! Канец дзіцяці!
Ікар! Ікар!
Прыгожы юнак падае да ног бацькоў; у ім нібы пазнаецца іншы знаёмы вобраз; аднак цялеснае адразу знікае, німб каметаю ўзносіцца ў неба, застаюцца толькі туніка, плашч і ліра.
Алена і Фаўст
Радасці нашай на змену —
Гора, адчай.
Эўфарыён (голас з глыбіні)
Мяне ў царстве тлену,
Маці, не пакідай!
Паўза.
Хор (жалобны спеў)
Не пакінем! — дзе б ні быў ты,
Не парушым нашай згоды;
Расстаёмся мы без крыўды,
Сэрцам бо з табой заўсёды.
Не патрэбен плач хаўтурны!
Нам бы гэткі слаўны лёс:
Ты ў жыцці быў светлы, бурны,
Песню з мужнасцю пранёс.
Слаўны родам, непагрэшны,
Шчасце ты ў жыцці любіў.
Толькі, мужны і мяцежны,
Рана ты жыццё згубіў.
Быў з людзьмі заўсёды шчыры,
Востры, ясны меў пагляд,
Ты спяваў, іграў на ліры
І кахаў красунь дзяўчат.
Ты памчаў, як утрапёны,
Прагнучы вялікіх спраў,
Нашы звычаі й законы
Ты міжволі занядбаў.
Сцвердзіў мужнасць і адвагу
Чыстым розумам юнак.
Найвышэйшага ты прагнуў,
Ды здабыць не змог ніяк.
Хто ж здабудзе? Хто закрые
Браму гора і пакут? —
Акрываўлены тут ные
Пад ярмом уціску люд.
Песня, ў сэрцы зноў ўваскрэсні! —
Годзе скрушліва рыдаць!
Як зямля раджала песні,
Так і будзе іх раджаць!
Доўгая паўза. Музыка заціхае.
Алена (Фаўсту)
На мне стары прысуд якраз збываецца:
Што не жыве з красою шчасце доўгае.
Кахання і жыцця слабеюць повязі.
Даруй мне, я кажу, свой лёс аплакаўшы,
І абдыму цябе яшчэ — на жаль! — апошні раз.
Прымі ж мяне, о Персефона, з дзіцеткам.
(Абдымае Фаўста, цялеснае знікае, а плацце і пакрывала застаюцца ў яго ў руках.)
Фаркіяда (Фаўсту)
Адну сукеначку ад шчасця маеш!
Не выпускай яе, мацней трымай,
Бо дэманы раптоўна вырвуць з рук
І панясуць у царства небыцця;
Няма тваёй багіні, не шукай!
Але хавай заўжды яе адзенне —
Царыцын дар цябе ўзнясе ў эфір
І над зямным узвысіць, там лунай —
Мы там пазней сустрэнемся з табой.
Адзенне Алены расплываецца ў воблака, акружае Фаўста, падымае яго і адплывае разам з ім. Фаркіяда падымае мантыю і ліру Эўфарыёна, і, патрасаючы імі, ідзе на авансцэну і гаворыць.
Нішто знаходачка для нас!
Святы агонь даўно пагас —
Не буду мучыцца са светам,
Пакіну вопратку паэтам,
Каб не звялася іх забава
І лірных песень гуд і слава.
Хай талентаў іх не ўваскрэшу,
Дык хоць пазычу ім адзежу.
Читать дальше
