Імператар
Навошта нам пустая казань —
Хутчэй паказвай месца, хітры блазан!
Вядзі да скарбаў, мудры мой дарадца!
Я за рыдлёўкі ўсіх прымушу ўзяцца.
Калі ж зманіў, дурны няздара,
Цябе чакае ў пекле кара.
Мефістофель
Дарогу ў пекла знае кожны.
Аднак не варта біць у лоб,
Бо губіць крок неасцярожны.
Вось доказ: баразну халоп
Вядзе і раптам з чорных нетраў
Сахою выверне гаршчок. Загляне,
Спачатку думае — з салетрай,
Пасля памацае — а мой ты пане! —
Ды гэта ж золата, манеты!
А ў той зямлі гаршчок ці ж толькі гэты?
А колькі, колькі ёсць скляпоў,
Пячор, праходаў, паграбоў,
Дзе многа скарбу залатога,—
Туды ж таксама ёсць дарога.
У глыбіні падземных нор
Стаяць дагэтуль з даўніх пор
Талеркі, з чашамі паліца
Алмазамі, рубінамі іскрыцца,
У камянях каштоўных збруя, зброя,
А ў бочках ля сцяны віно старое.
Даўно ўжо клёпкі пагнілі,
Ды камень вінны лепш трывае.
Ці мала золата і перлаў у зямлі
Ашчадны час дасюль яшчэ хавае.
Чакаюць скарбы нас, каб мы ўзялі.
Мы кпім удзень з таго, што ўночы
Чаруе нас і лашчыць вочы.
Імператар
Пакінь містэрыі. У змроку
І рэч каштоўная без толку,
Бо не адрозніш скарбаў ад хімеры,—
І белы кот уночы — шэры.
Ты ж мне падай на божы свет
Алмазаў бляск і звон манет.
Мефістофель
Э не! Ты сам бярыся за лапату! —
Бо іншага не знаю сродку.
І ўмомант будзеш ты багаты,
Як залатых цяльцоў чародку
Здабудзеш. Справіш сам сабе абноўку.
Аздобіш з галавы да ног сяброўку.
Метал каштоўны ж уласцівасць мае:
Ён і высокіх узвышае.
Імператар
Хутчэй! Канчай свае пустыя ўрокі!
Астролаг (як раней)
Таймуй, манарх, паспешлівыя крокі!
Навошта нам карысць уцех і страсці
У маскараднае забавы красці?
Здабудзь спярша богаславанне бога
На атрыманне золата зямнога:
Дабра ты хочаш — добры будзь,
Уцехі хочаш — гнеў забудзь,
Віна — умей вырошчваць лозы,
Чакаеш цудаў — вер і будзь цвярозы.
Імператар
Каб не наклікаць нам бяды,
Лепш пачакаць да серады, {135} 135 Лепш пачакаць да серады. — Маецца на ўвазе «пакаянная серада», серада першага тыдня вялікага посту, калі канчаецца масленіца.
А каб не страціўся запал,
Наладзім пышны карнавал.
Трубы. Exeunt {136} 136 Exeunt ( лац .) — усе выходзяць.
.
Мефістофель
Калі ўжо ўдаўся асталоп,
Яму і доўбняй не ўваб’еш,
Хоць на кавалачкі парэж,
Хоць камень мудрасці — у лоб.
Шырокая зала з прыбудовамі, убраная да маскараду
Герольд
Не думайце, што мы, германцы,
Шануем толькі д’ябальскія танцы,—
Мы любім смех, забавы, карнавалы.
Калісь руплівец наш за перавалы
Альпійскіх гор паходамі хадзіў,
Там на карысць сабе, — і нам з ім рай —
Ён добра папе дагадзіў, {137} 137 Ён добра папе дагадзіў. — Маецца на ўвазе абрад цалавання папскай пантофлі на знак прызнання верхавенства царквы над свецкаю ўладаю.
Здабыў карону і вясёлы край,
А нам жа блазенскі каўпак прыпас.
І мы пасля такой узнагароды
Вяльможы ўсе, як дурні напаказ,
Фарсім у каўпаках апошняй моды.
Калі ж па шчырасці, дык, можа,
Не гэтакі ён дурань, наш вяльможа.
Ужо збіраюцца ў палац памалу —
Хто парамі, хто так адзін ідзе,
Альбо плывуць гуртамі ў залу,
І зала ўжо хвалюецца, гудзе —
Снуюць, таўкуцца, гоман, смех…
Ну што ж, палац — заўжды палац
І свет з мільёнамі пацех —
Як той пакеплівы паяц!
Садоўніцы (спяваюць пад мандаліны)
Лепшая акраса свята —
Фларэнцінак юных хор.
Упрыгожыць ён багата
Велічны германскі двор.
Перавіты чорны локан
Кветкамі палёў, лясоў,
Зіхацім каштоўным шоўкам,
Кутасамі паясоў.
Толькі з нашай дбайнай працай
Выспявае штучны плод.
Тут у барвах красавацца
Кветкі могуць цэлы год.
Кветкі ззяюць на абновах,
Кожны лісцік трапяткі,
Са шматочкаў каляровых
І пялёсткі і лісткі.
Шык і моду не адкіне
Маладая прыгажосць;
І ў мастацтве, і ў жанчыне
Артыстызм прыродны ёсць.
Герольд
Ну, паказвайце кашы,—
Што захочуць, купяць госці
На ўзвясельванне душы
Бляскам штучнай прыгажосці.
Зала ўся і пераходы
Зацвілі, як райскі сад,
Кветкі — тут не дар прыроды,
Тут квятняркам кожны рад.
Читать дальше
