Daniel Silva - Ostatni szpieg Hitlera

Feldmarszałek Gerd von Rundstedt wstał i znużonym krokiem podszedł do mapy, w prawej dłoni kurczowo ściskając ozdobioną cennymi kamieniami buławę marszałkowską, z którą nigdy się nie rozstawał. Znany jako „ostatni z niemieckich rycerzy", tyle razy był odwoływany i ponownie mianowany przez Hitlera, że i Canaris, i nawet podwładni stracili rachubę. Nienawidził nazistowskiego fanatyzmu i to właśnie on ochrzcił Hitlera mianem „małego cygańskiego kaprala". Na szczupłej arystokratycznej twarzy zaczynało się wreszcie odbijać napięcie ostatnich pięciu lat. Zniknęła służbistość i skupienie, które charakteryzowały oficerów sztabu głównego z czasów cesarstwa. Canaris wiedział, że Rundstedt nadużywał szampana, a wieczorem potrzebował wielu kolejek whisky, żeby zasnąć. Regularnie wstawał o zgoła niewojskowej porze, dziesiątej rano; jego współpracownicy w St Germainen- Laye rzadko ustalali z nim spotkania na wcześniej niż południe.

Mimo podeszłego wieku i moralnego upadku Rundstedt pozostał najlepszym żołnierzem Rzeszy – błyskotliwym taktykiem i strategiem, o czym w 1939 roku przekonali się Polacy, a w roku 1940 Francuzi i Brytyjczycy. Canaris nie zazdrościł Rundstedtowi. Na papierze dowodził olbrzymią i potężną armią na zachodzie: półtora miliona ludzi, w tym trzysta pięćdziesiąt tysięcy oddziałów Waffen- SS, dziesięć dywizji pancernych oraz dwie elitarne dywizje Fallschirmjäger. Szybko i we właściwy sposób wykorzystane jednostki te nadal mogłyby skutecznie stawić czoło druzgocącym siłom aliantów. Gdyby jednak stary germański rycerz popełnił błąd – niewłaściwie rzucił wojsko albo pozwolił sobie na taktyczną omyłkę w czasie bitwy – alianci zdobyliby bezcenny punkt oparcia na kontynencie i wojnę na zachodzie można by z góry uznać za przegraną.

– Moim zdaniem równanie jest proste – zaczął Rundstedt. – Na wschód od Sekwany, w Pas- de- Calais, albo na zachód od Sekwany, w Normandii. Oba rozwiązania mają swoje dobre i złe strony.

– Proszę kontynuować, panie feldmarszałku.

– Calais stanowi punkt strategiczny wybrzeża kanału La Manche – podjął Rundstedt monotonnym głosem. – Jeśli wróg zapewni sobie zaplecze w Calais, może skierować się na wschód, gdzie tylko parę dni marszu dzieli go od Zagłębia Ruhry, naszego ośrodka przemysłowego. Amerykanie chcą zakończyć wojnę przed

Bożym Narodzeniem. Jeśli uda im się wylądować w Calais, może im się też udać zrealizować to pragnienie. – Rundstedt zawiesił głos, by we wszystkich zapadło znaczenie tych słów, po czym podjął: – Jest jeszcze inny powód, dla którego z militarnego punktu widzenia Calais wydaje się wyborem logicznym: kanał jest tam najwęższy. Wróg będzie mógł dostarczyć do Calais ludzi oraz sprzęt cztery razy szybciej niż do Bretanii czy Normandii. Należy pamiętać, że wraz z rozpoczęciem inwazji zegar przeciwnika zaczyna tykać. Alianci muszą w błyskawicznym tempie zgromadzić w tym miejscu jednostki, broń oraz zaplecze. W okolicach Pas- de- Calais leżą trzy dogodne porty morskie – feldmarszałek wskazał je wszystkie końcem buławy, obrysowując linię wybrzeża – Boulogne, Calais i Dunkierka. Wrogowi będzie potrzebna broń. Moim zdaniem najeźdźcy przede wszystkim skoncentrują się na zdobyciu oraz otwarciu jakiegoś znaczącego portu, i to szybkim jego otwarciu, gdyż bez tego nie będą mogli wprowadzić na kontynent oddziałów. A brak oddziałów to dla nich śmierć.

– To robi wrażenie, panie feldmarszałku – przyznał Hitler. – Ale dlaczego nie Normandia?

– Normandia stawia przed przeciwnikiem mnóstwo problemów. Znacznie dalej stamtąd na Wyspę. W niektórych miejscach wysokie klify utrudniają dostęp z morza na stały ląd. Najbliższy port to Cherbourg, na końcu doskonale bronionego półwyspu. Odbicie go nam zajęłoby wiele dni. Zresztą, nawet gdyby wrogowi to się udało, zdaje sobie sprawę, że zniszczylibyśmy port, zanim- byśmy go oddali. Jednak moim zdaniem najbardziej logicznym argumentem przemawiającym przeciwko atakowi w Normandii jest jej położenie geograficzne. Za daleko na zachodzie. Nawet gdyby przeciwnikowi udało się wylądować w Normandii, nadal grozi mu niebezpieczeństwo przygniecenia i strategicznej izolacji. Zanim dotrze do Niemiec, będzie musiał przejść i zdobyć całą Francję.

– Pańskie zdanie, panie feldmarszałku? – warknął Hitler.

– Nie można wykluczyć, że alianci będą próbowali nas zmylić – powiedział ostrożnie Rundstedt, bawiąc się buławą. – Na przykład jakieś dywersyjne lądowanie, na przykład właśnie w Normandii, jak to pan podsunął, wodzu. Ale prawdziwy atak nastąpi tu. – Dźgnął mapę. – W Calais.

– Admirale Canaris? – spytał Hitler. – Jak się mają do tej teorii doniesienia naszego wywiadu?

Canaris, który nigdy nie lubił przedstawień przed mapą, nie ruszył się z miejsca. Sięgnął do kieszeni na piersi, gdzie trzymał papierosy. Esesmani drgnęli nerwowo. Kręcąc głową, Canaris wolno wyjął papierosy i pokazał wojskowym. Starannie zapalił jednego i dmuchnął dymem w stronę Himmlera, doskonale wiedząc, że pieszczoszek Hitlera nie znosi tytoniu. Himmler zmierzył go wzrokiem przez siwy dym; z jego oczu nie dało się niczego wyczytać, tylko policzek wykrzywił nerwowy grymas.

Canaris wyjaśnił, że Abwehra gromadzi i analizuje trzy rodzaje raportów związanych z przygotowaniami aliantów: fotografie lotnicze jednostek wroga z południowej Anglii, komunikaty radiowe przechwycone przez podsłuch oraz doniesienia agentów działających w Wielkiej Brytanii.

– I cóż wynika z tych przekazów, panie admirale? – warknął Hitler.

– Wstępne doniesienia na ogół potwierdzają tezę feldmarszałka: że alianci zamierzają uderzyć na Calais. Wedle naszych agentów zintensyfikowały się ruchy wroga w południowo- wschodniej Anglii, dokładnie naprzeciwko Pas- de- Calais. Przechwyciliśmy też transmisje radiowe mówiące o nowej formacji nazywanej Pierwszą Grupą Armii Stanów Zjednoczonych. Analizowaliśmy także działania lotnicze przeciwnika nad północno- zachodnią Francją. Znacznie bardziej koncentruje się on na bombardowaniu i rekonesansie okolic Calais niż Normandii czy Bretanii. Mam również do przekazania inną, świeżą wiadomość. Jeden z naszych agentów w Anglii ma źródło wśród najwyższych wojskowych aliantów. Wczoraj wieczorem agent ten przesłał raport. Generał Eisenhower przybył do Londynu. Na razie Amerykanie i Brytyjczycy starają się utrzymać ten fakt w tajemnicy.

Na Hitlerze informacja szpiega najwyraźniej zrobiła wrażenie.

Gdyby tylko Hitler znał prawdę – pomyślał Canaris. – Gdyby wiedział, że dziś, zaledwie na kilka miesięcy przed chyba najbardziej decydującym zwarciem tej wojny, siatka wywiadowców Abwehry w Anglii najprawdopodobniej jest w całkowitej rozsypce. Canaris winą obciążał Hitlera. W trakcie przygotowań do operacji Seelöwe - zarzuconej próby inwazji na Wielką Brytanię – Canaris i jego pracownicy zalali Wielką Brytanię strumieniem szpiegów. Nie myśleli wtedy o ostrożności, gdyż desperacko potrzebowali informacji o obronie wybrzeża oraz rozmieszczeniu angielskich wojsk. Agentów werbowano w pośpiechu, przygotowywano byle jak, a jeszcze gorzej wyposażano. Canaris podejrzewał, że większość tych ludzi wpadła prosto w ręce MI- 5, co doprowadziło do trwałego uszkodzenia siatki, którą przez tyle lat i z takim wysiłkiem budowali. Teraz się do tego nie przyzna; równałoby się to wydaniu wyroku śmierci na samego siebie.

Adolf Hitler podjął wędrówkę po pokoju. Canaris wiedział, że führer nie obawia się nadchodzącej inwazji. Przeciwnie, wygląda jej. Dysponował milionową armią i przemysłem zbrojeniowym, który mimo bezustannych bombardowań aliantów oraz braków siły roboczej i surowców, nadal produkował zdumiewające ilości broni oraz amunicji. Hitler nie wątpił, że zdoła odepchnąć atak i ostatecznie zdruzgotać przeciwnika. Podobnie jak Rundstedt uważał, że ze strategicznego punktu widzenia alianci powinni wybrać Pas- de- Calais i właśnie tam Wał Atlantycki najbardziej zbliżał się do jego ideału niezdobytej twierdzy. Dlatego, chcąc sprowokować przeciwników do ruszenia na Calais, rozkazał, by umieszczono tam wyrzutnie rakiet V- 1 i V- 2. Równocześnie jednak zdawał sobie sprawę, że Anglicy i Amerykanie obrali taktykę dezorientacji i że przy inwazji na Francję także będą próbowali go zwieść.