Albert Baantjer: De Cock en de dood in antiek

‘Waarom?’

Cornelis van der Graft keek hem ongelovig aan.

‘Dat… dat,’ stamelde hij, ‘dat is toch logisch. Van Wateringen was de enige die wist waar en bij wie hij de kostbare sarcofaag had gebracht.’

Toen Kees Cornelis van der Graft uit de recherchekamer was vertrokken, keken de rechercheurs elkaar verbouwereerd aan. Een tijdlang zwegen zij. Eenieder verdiept in zijn eigen gedachten. Het was Vledder die het zwijgen verbrak.

‘Ik vind het een prachtige theorie,’ sprak hij bedachtzaam. ‘Ik ben bang dat wij zelf niet op dat idee waren gekomen. Het is een knappe gedachte van de veilingman. Nu onze onbekende antiquair zijn collega Van Wateringen heeft vermoord, kan hij zich rustig in het bezit van de bronzen sarcofaag verheugen.’ De Cock trok denkrimpels in zijn voorhoofd.

‘Een motief voor moord?’

‘Hoe kostbaar is dat ding? Er zijn om geringere zaken moorden gepleegd. Ik kan het bezit van die sarcofaag echt wel als een motief zien. Vermoedelijk is dat ding heel exclusief.’ De Cock kauwde peinzend op zijn onderlip.

‘Laten we eens bezien,’ sprak hij nadenkend, ‘of de theorie van Cornelis van der Graft kan kloppen.’

‘Natuurlijk kan die kloppen.’

De Cock wuifde de opmerking weg.

‘Mevrouw Van Wateringen wist dat haar man een sarcofaag in consignatie had.’

‘In consignatie?’

De Cock knikte.

‘Zo noemde ze dat. Volgens haar zeggen verliet Arthur van Wateringen om kwart over negen, half tien, hun woning in Amstelveen voor een afspraak in zijn zaak met iemand die belangstelling voor de sarcofaag had. Een paar uur later werd ze gebeld door een man aan de overkant van de winkel, die haar zegt dat voor de winkel van haar man een ambulancewagen staat en…’ De oude rechercheur kwam plotseling met een ruk uit zijn stoel omhoog en beende naar de kapstok.

Vledder kwam hem geschrokken na.

‘Waar ga je heen?’

De Cock wuifde voor zich uit.

‘Naar de Oude Vensterstraat. Als die man gisteravond de ambulancewagen heeft zien komen, dan heeft hij wellicht ook gezien wie er bij Van Wateringen op bezoek kwam.’

Vledder keek hem met grote ogen aan.

‘Zijn moordenaar.’

De Cock wurmde zich in zijn oude regenjas en greep naar zijn hoedje.

De telefoon op zijn bureau rinkelde. Vledder liep terug en pakte de hoorn op. De oude rechercheur bleef staan en lette op het gezicht van zijn jonge collega.

Na enkele seconden legde Vledder de hoorn op het toestel terug.

De Cock liep op hem toe.

‘Wie was dat?’

‘De wachtcommandant.’

‘En?’

‘Beneden aan de balie staat Iwan Terborch. Hij wil met je spreken.’

Vledder keek zijn oude leermeester grinnikend aan.

‘Ik dacht dat jij een paar dagen met je vrouw op vakantie wilde… naar Barsingerhorn, naar dat watertje waar de mooiste snoeken voor je hengeltje in de rij staan?’

De Cock maakte een hulpeloos gebaar.

‘Ik wil je nu niet in de steek laten. Men weet nooit hoe een zaak zich ontwikkelt.’ Hij gebaarde naar het raam. ‘En misschien houdt het mooie weer nog even aan. Als we deze zaak hebben geklaard…’

Vledder onderbrak hem.

‘Wat doen we met Iwan Terborch?’

De Cock zuchtte.

‘Bel de wachtcommandant,’ sprak hij vermoeid, ‘en zeg dat hij hem naar boven kan sturen.’

‘De Oude Vensterstraat?’

De Cock staarde peinzend voor zich uit.

‘Hoe laat is de sectie?’

‘Om twee uur vanmiddag.’

De Cock keek naar de grote klok boven de toegangsdeur.

‘Voorlopig tijd genoeg. Ga jij maar alleen naar de Oude Vensterstraat, dan sta ik die Iwan Terborch te woord. Misschien bekent hij.’

Vledder lachte.

‘Dan kun je vanmiddag nog weg.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik ben niet zo optimistisch. In de regel vallen wij van het ene mysterie in het andere.’ Hij zweeg even. ‘Hou het ruim in de Oude Vensterstraat.’

Vledder keek hem niet-begrijpend aan.

‘Wat bedoel je?’

‘Mevrouw Van Wateringen zei dat ze was gebeld door een man aan de overkant van de straat. De overkant is een vaag begrip.’ Vledder glimlachte.

‘Een vaag begrip, waaraan ik een ruime interpretatie moet geven.’ De Cock grinnikte.

‘Heel goed. Je bent vandaag opmerkelijk vlug van begrip.’

‘Dank je.’

De Cock strekte zijn wijsvinger naar hem uit.

‘Noteer de adressen waar niemand thuis is, dan gaan we daar vanavond heen. Misschien hebben we eens een keer mazzel en vinden we een prima getuige.’

De jonge rechercheur keek hem schuins aan.

‘Waarom heb je mevrouw Van Wateringen gisteravond niet gevraagd wie die man was?’

‘Mevrouw Van Wateringen sprak van een man,’ antwoordde hij verontschuldigend. ‘Ik ging ervan uit dat hij voor haar een onbekende was, anders had ze gezegd: ik ben gebeld door die en die.’

‘Zou hij haar zijn naam niet hebben genoemd?’

De Cock maakte een schouderbeweging.

‘Dat kan. Maar bedenk dat mevrouw Van Wateringen door de mededeling mogelijk was geschokt en niet alert was op de naam van de man die haar belde.’

De oude rechercheur trok een denkrimpel in zijn voorhoofd.

‘Kijk straks in het telefoonboek of bij de antiekzaak van Van Wateringen ook zijn privé-telefoonnummer in Amstelveen staat.’

‘En als dat er niet bij staat?’

De Cock grijnsde.

‘Dan weet de man die belde meer dan ik oppervlakkig van mijn buren aan de overkant weet.’

De Cock leunde iets achterover. Hij keek de man, die wat onwennig op de stoel naast zijn bureau was gaan zitten, onbevangen aan. De oude rechercheur schatte hem op achter in de twintig. Iwan Terborch, zo constateerde hij, was inderdaad het type van een mooie man. Hij had een fraai atletisch figuur en een regelmatig ovaal gelaat met een iets geprononceerde kin. Zijn blonde haren krulden warrig tot in zijn nek en zijn ogen glansden hemelsblauw.

De man droeg een strakke lichtbruine pantalon, waarboven een iets lichter getint bruin getailleerd hemd, dat zijn machtige torso een extra accent gaf.

Iwan Terborch, zo overdacht De Cock cynisch, was te mooi om sympathiek te zijn.

De oude rechercheur keek hem toch glimlachend aan.

‘Wat voert u tot mij?’ opende hij.

Het klonk bijna spottend.

Iwan Terborch trok zijn mond strak.

‘Hij is dood.’

De Cock veinsde onbegrip.

‘Wie?’

‘Die vieze dikke oude prulletjesman.’

‘Prulletjesman?’ herhaalde De Cock vragend. ‘Noemde u hem zo?’

Iwan Terborch gebaarde heftig.

‘Dat klopt toch?’ riep hij geëmotioneerd. ‘Wat heeft die man zijn hele leven gedaan? Prullaria verkocht voor antiek. Met een stalen gezicht. Die man leefde puur van bedrog.’

‘U bedoelt antiquair Van Wateringen?’

Iwan Terborch grinnikte.

‘U weet best wie ik bedoel.’

De Cock negeerde de opmerking.

‘Wie heeft u van zijn overlijden bericht?’

‘Zij.’

‘Wie is zij ?’

Iwan Terborch draaide hem zijn rug toe en bromde.

‘Ook dat behoef ik u niet te zeggen.’

De Cock voelde de wrevel in zijn bloed kruipen. Zijn gezicht werd een strak masker. Het gedrag en de antwoorden van de man irriteerden hem bovenmatig.

‘Draai je om,’ siste hij, ‘en kijk mij aan.’

Iwan Terborch gehoorzaamde als een schooljongen. De Cock strekte zijn rechterarm naar hem uit.

‘Ik verzoek u dwingend om u ten opzichte van mij fatsoenlijk te gedragen en op een redelijke wijze op mijn vragen te reageren.’

Het gezicht van Iwan Terborch betrok. De felle uitval van de oude rechercheur had zijn uitwerking niet gemist. Zijn hautaine houding verdween.

‘Mijn ex-vrouw,’ sprak hij timide, ‘Helen van Haaksbergen. Zij belde mij vanmorgen op en beschuldigde mij ervan haar man te hebben vermoord.’