Albert Baantjer - De Cock en een strop voor Bobby

Ik zuchtte.

‘Ik verwijt je niet de dood van Mientje, althans niet meer dan dat ik mij dat zelf verwijt. Ik verwijt je ook niet dat je Bobby om het leven bracht. Ook ik heb de dood van Bobby gewild. Maar ik verwijt je alleen dat je, toen het erop aankwam, de consequenties van je daad niet durfde aanvaarden en Geert betrok in een zaak, waaraan hij geen schuld had.’

‘Je vergist je, Versteegh,’ zei Geert kalm. ‘Van der Kerk heeft my niet in de zaak-Bobby betrokken. Jouw verwit is ongegrond. Ik heb zelf niet gewild dat hij zou worden gestraft. Het was mijn idee.’

‘Jouw idee?’ riep ik verbaasd.

‘Ja, mijn idee. Van der Kerk wilde niet dat ik het zou doen. Hij wilde dat ik hem zou arresteren, maar dat kon ik niet. Mijn gevoel van rechtvaardigheid kwam daartegen in opstand.’

‘Goed Geert, hoe is het dan gegaan?’

‘Op die bewuste avond zwierf ik door de buurt. Ik was op zoek naar een getuige in een zaak die ik onderhanden had. Op de gracht zag ik de wagen van Bobby staan en plotseling kreeg ik het idee om eens een praatje met hem te gaan maken. Ik dacht aan Marjan en de bedekte bedreigingen die hij tegenover jou had uitgesproken. Ik had inmiddels Marjan hier in huis ontmoet en de gedachte dat hij… Enfin, je begrijpt mij wel.

Toen ik de deur van zijn woning openduwde, zag ik dat het licht in de gang brandde. Ik liep de gang door en klopte aan. Ik hoorde gestommel in de kamer. Toen er niet werd opengedaan, voelde ik of de deur op slot was. Ik pakte de kruk. De deur gaf mee en ik stapte naar binnen. Voor mij stond Van der Kerk. Hij zag er verwilderd uit. Er stond angst op zijn gezicht. Het haar hing voor zijn ogen en een van de revers van zijn jasje was gescheurd. Op de divan lag Bobby.

Ik was stomverbaasd. “Wat is er gebeurd?” vroeg ik. Van der Kerk scheen totaal ontredderd. Hij herhaalde steeds dezelfde woorden. “Hij kan niet dood zijn. Hij kan niet dood zijn.” Ik keek naar Bobby op de divan. Hij lag daar intens bleek en bewegingsloos. Ik bukte mij over hem heen. Hij ademde niet meer. Ik raakte een beetje in paniek. “Zeg op kerel,” zei ik, “wat is er gebeurd?” Van der Kerk gaf geen antwoord. Ik schudde hem woedend door elkaar en gaf hem een klap in zijn gezicht. Van der Kerk kwam weer tot zichzelf. “Ik hield hem bij zijn keel,” zei hij toonloos, “en plotseling zakte hij uit mijn handen.” Ik onderzocht de hals van Bobby en zag enkele striemen. “Je hebt hem gewurgd,” riep ik.’

Geert zweeg.

Ik keek naar die twee mensen voor mij. Van der Kerk staarde voor zich uit en Geert streek met zijn hand over zijn ogen.

‘Ga verder,’ drong ik aan.

‘Het was bloedheet in het kamertje. Zo leek het mij tenminste. Ik begon kunstmatige ademhaling op Bobby toe te passen. Ik werkte mij in het zweet. Van der Kerk stond er verdwaasd bij. Na ongeveer een kwartier voelde ik dat het geen zin meer had. Bobby was dood. Maar ik bleef stug doorgaan.

Ik weet niet meer hoe lang ik met hem bezig ben geweest. Plotseling zei Van der Kerk: “Houd maar op. Het helpt niet.”

Ik liet de armen van Bobby los. Ik kon ook niet meer. Ik had geen kracht meer om verder te gaan. “Kom,” zei Van der Kerk toen, “breng me maar naar het bureau.”

Ik kan je niet vertellen wat een schok die woorden voor mij betekenden. Al die tijd dat ik met Bobby was bezig geweest, had ik mij niet gerealiseerd dat ik ook nog rechercheur was. Plotseling besefte ik de situatie waarin ik mij bevond.

Begrijp je, Versteegh, ik bezit niet jouw koelbloedigheid. Ik ben er nog niet op getraind om in alle situaties rechercheur te zijn. Ik was helemaal in de war. Voor mij stond Van der Kerk en op die divan lag Bobby. Dood.

Door mijn hoofd gingen allerlei gedachten. Ik kom uit een dorp in Groningen, eigenlijk een gehucht. Ik ben streng opgevoed met vaste ideeën over goed en kwaad. Vanuit dat gehucht ben ik zo in de stad geplaatst. Over prostitutie en souteneurschap werd thuis nooit gesproken. Ik kende de woorden niet eens. Toen ik nog jong was had iemand in ons dorp zelfmoord gepleegd. Ik herinner het mij nog goed. Het was iets verschrikkelijks en had te maken met zielennood. Het was sterk af te keuren werd er gezegd, maar iemand die het toch deed, moest wel heel erg in nood hebben verkeerd. Ik dacht aan Mientje, aan het verdriet van Van der Kerk, toen wij hem het bericht van haar dood brachten en ik dacht aan die afschuwelijke snijtafel. Ik dacht aan hetgeen jij mij over Bobby had verteld.

In die paar maanden Versteegh, dat ik nu bij de recherche ben, heb ik te veel meegemaakt. Ik bedoel, te veel om te verwerken. Ik wist het niet meer. Ik wist niet meer wat goed was of slecht. Ik hield het niet meer uit elkaar. Ik kon niet meer denken. Ik had alleen mijn gevoel en dat gevoel zei mij dat Van der Kerk niet gestraft mocht worden. Ik heb dat niet beredeneerd. Ik heb slechts gedaan.’

Ik knikte.

‘En toen kwam je dus op het idee om er een zelfmoord van te maken.’

‘Ja,’ zuchtte hij, ‘het moest op een zelfmoord lijken. Ik had eens iets gelezen over een wurging die met een zelfmoord door middel van ophanging was gecamoufleerd. Ik wist op welke manier dat toen was uitgekomen en die fout zou ik dus kunnen vermijden. Zonder Van der Kerk iets te vragen trok ik een koord van het gordijn en begon een strop te maken. Van der Kerk wilde mij eerst niet helpen, maar ik wist hem om te praten. Ik zei hem dat het op een zelfmoord zou lijken en dat dan niemand erachter zou komen wat hij gedaan had.

We legden de strop om Bobby’s nek en sleepten hem naar de deur van de wc. Ik sloeg het koord over de bovenkant van de halfgeopende deur en terwijl Van der Kerk het lichaam van Bobby aan de ene kant van de deur opduwde en steunde, hees ik hem aan de andere kant aan het koord omhoog. Toen ik meende dat hij hoog genoeg hing, maakte ik het koord aan de kleerhaak vast. In de kamer vond ik een houten krukje. Ik duwde het om en schoof het onder de voeten van Bobby.’ ‘De fout,’ onderbrak ik hem.

Geert knikte.

‘Ik heb ook niet zoveel ervaring,’ zei hij verontschuldigend. ‘Beter van niet,’ antwoordde ik. ‘Maar ga verder.’

‘Ik herinnerde mij, dat jij bij het onderzoek naar de zelfmoord van Mientje naar de sleutel van haar kamer had gezocht. Ik begreep dat de situatie uiterst duidelijk moest zijn, wilde men aan zelfmoord geloven. Daarom kwam ik op het idee van het afsluiten van de kamer door middel van het trucje.’

‘Het was je ook bijna gelukt,’ zei ik. ‘De Wilde gelooft nog steeds dat het een zelfmoord is.’

Geert glimlachte flauwtjes.

‘Ik wist toch niet dat jij je ermee zou gaan bemoeien.’

‘Dat was toeval. Dat weet je.’

Geert knikte peinzend.

‘Bobby had die avond over belangstelling niet te klagen,’ zei hij. ‘Als Van der Kerk hem niet van kant had gemaakt, dan had jij het gedaan.’

‘Ja Geert, ik was het echt van plan.’

Hij nam het potlood weer in zijn handen en speelde er mee. ‘Eén ding is mij nog niet duidelijk,’ zei hij. ‘Hoe kwam je ertoe om mij te verdenken?’

‘De schakelaar,’ zei ik.

Geert keek mij niet-begrijpend aan.

‘De schakelaar?’ zei hij. ‘Wat heeft een schakelaar ermee te maken?’

‘Je was ook nog niet uitverteld. Wat hebben jullie gedaan, nadat jij die deur op zo’n ingenieuze wijze had gesloten?’

Geert haalde zijn schouders op.

‘We hebben niets meer gedaan. We zijn gewoon weggegaan.’ ‘Nee Geert, na het sluiten van de deur heb je nog iets gedaan, waardoor ik op het idee kwam dat jij er iets mee te maken had. Als je het vergeten bent, dan zal ik het je vertellen. Toen je de deur achter je dicht had, bemerkte je dat het licht in de gang nog brandde.’

‘Je hebt gelijk,’ antwoordde Geert. ‘Ik vroeg aan Van der Kerk hoe de situatie was toen hij kwam, dus voordat hij Bobby had gedood. In de kamer hadden wij alles al teruggebracht in de oorspronkelijke toestand. De sporen van de worsteling tussen Bobby en Van der Kerk hadden wij verwijderd. Toen wij in de gang waren en de deur al dicht was, zei Van der Kerk, dat bij zijn komst het licht in de gang niet brandde.’