Albert Baantjer - De Cock en het lijk op drift

‘Een setje pompslotsleutels?’

De Cock knikte. ‘Iedere rechtgeaarde inbreker had vroeger zo’n setje.’

Vledder stond van zijn stoel op. ‘Zou hij al thuis zijn?’ De Cock keek op zijn horloge en knikte. ‘Voordat jij er bent.’ Vledder slenterde naar de kapstok.

De Cock kwam hem na. ‘Ik heb nog niet van jou gehoord of je tocht naar het bevolkingsregister nog iets heeft opgeleverd.’ Vledder sloeg met zijn rechterhand voor zijn mond. ‘Dat was ik vergeten. Ik heb, dacht ik, toch iets belangrijks gevonden.’‘Wat?’

‘Eduard van Wezep.’

‘Wat is er met Eduard van Wezep?’

‘Hij heeft aan de Singel een woonboot.’

De Cock keek zijn jonge collega verbijsterd aan. ‘Een woonboot?’

Vledder knikte. ‘Niet ver van de Jeroenensteeg. Hij houdt daar kantoor.’

Ze slenterden langs het Korenmetershuisje op de Nieuwezijds Kolk op weg naar de Hartenstraat. De late avondlucht was kil. De Cock huiverde in zijn regenjas.

Hij miste de eigengebreide pull-over, die zijn vrouw hem dwong te dragen als er een r in de maand was.

Hij blikte opzij.

‘Maakte Handige Henkie nog problemen?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Hij moest wel even zoeken… wist niet meer precies waar hij dat setje sleutels had gelaten. Volgens Handige Henkie waren er in zijn tijd al bijna geen kasten met een pompslot meer te vinden.’‘Dat weet ik.’

De jonge rechercheur grinnikte.

‘Handige Henkie vroeg of jij je nu ook al aan brandkasten waagde. Volgens hem had jij beter inbreker kunnen worden dan rechercheur.’

De Cock gromde.

‘Ik doe het niet om er beter van te worden.’

Vledder nam het setje pompslotsleutels uit zijn zak en gaf het aan De Cock.

‘Jij weet hoe je ermee om moet gaan.’

De grijze speurder glimlachte.

‘Lang geleden op de rechercheschool kregen we onderricht op het gebied van sloten. Volgens onze oude instructeur waren er vroeger inbrekers die zo’n pompslot met een potlood openmaakten.’ Vledder grinnikte.

‘Met een potlood?’

De Cock knikte.

‘Men kauwde net zo lang op de achterkant van een gewoon potlood tot het hout zacht was geworden. Dan drukte men het potlood stevig in het pompslot. Het zachte hout nam dan de contragroeven uit het inwendige van het slot over.’

Vledder lachte.

‘Indianenverhalen.’

De Cock schudde zijn hoofd. Hij tastte in de binnenzak van zijn colbert en hield een potlood omhoog.

‘Ik heb er voor alle zekerheid een meegenomen. Voor het geval dat geen enkele sleutel van het pompslotsetje van Handige Henkie past, kan ik altijd nog die oude truc toepassen en mag jij kauwen.’

Vledder vroeg niet meer.

De smalle Hartenstraat was uitgestorven. Alleen in de pizzeria zaten nog een paar klanten. Voor nummer 312 bleef De Cock staan en pakte het oude apparaatje van Handige Henkie. In luttele seconden had hij de voordeur geopend en ging naar binnen.

Vledder volgde.

Voorzichtig drukte de oude rechercheur zich over de smalle houten trap omhoog. Op het portaal van de eerste etage pakte hij zijn zaklantaarn uit de steekzak van zijn regenjas en bescheen het slot van de toegangsdeur.

Met kennersblik koos hij uit het koperen houdertje de juiste stalen sleutelbaard. De deur piepte toen hij die openduwde. Na enig zoeken vonden ze de ruime kamer waarin de oude heer Van Nederveld zijn indrukwekkende verzameling bewaarde. Het was aan de achterzijde van de woning. De Cock liet in stille bewondering het ovaal van zijn zaklantaarn door het vertrek dwalen. De verzameling die de oude heer Van Nederveld bijeen had gebracht, was inderdaad overweldigend.

Vledder hijgde in zijn nek.

‘Het lijkt wel een uitdragerij.’ De jonge rechercheur keek verbijsterd rond. ‘Zou die oude rommel nog wat waard zijn?’ De Cock reageerde niet. Zijn aandacht gold een oude donkergroene brandkast, die in de ruimte tussen twee ramen stond. Hij liep er langzaam heen en hurkte erbij neer.

Vledder tikte op zijn schouder.

‘Een pompslot?’

De Cock knikte.

‘De kast is nog ouder dan ik had gedacht. Volgens mij stamt hij nog uit de vorige eeuw.’

De oude rechercheur nam het setje sleutels van Handige Henkie en probeerde ze een voor een. Pas bij de achtste sleutel had hij het gevoel dat de groeven in het slot geen weerstand meer boden, maar zich gewillig voegden bij de groeven van de sleutel. Met ingehouden adem draaide hij het slot terug en pakte de handgreep. De zware deur zoefde toen De Cock hem opentrok.

De oude rechercheur voelde hoe naast hem het rechterbovenbeen van Vledder van spanning trilde.

‘Zit er wat in?’

De Cock tastte in het inwendige van de brandkast. Zijn hand vond een tableau en trok dat naar zich toe. Vledder scheen bij. Op zwart fluweel lagen tientallen schitterende gouden en zilveren munten.

De grijze speurder legde het tableau naast zich neer. Daarna liet hij zijn duim langzaam langs de in de brandkast opeengestapelde tableaus glijden en telde hardop. Hij kwam tot dertien. Vervolgens pakte hij het tableau met de gouden en zilveren munten en legde dat terug in de brandkast.

Zijn oude knieën kraakten toen hij uit zijn gehurkte houding omhoogkwam.

‘Als al die veertien tableaus,’ sprak hij hoofdknikkend, ‘oude munten van dezelfde kwaliteit bevatten, dan ligt hier voor een vermogen.’

Vledder stootte hem met zijn elleboog aan.

‘Wat doen we?’

‘Wat bedoel je?’

De jonge rechercheur snoof.

‘Als de serie moorden omwille van deze muntenverzameling werd gepleegd, dan zal de moordenaar eens komen om zijn buit op te halen.’

De Cock knikte.

‘Wil je daarop wachten?’

‘Ja.’

De Cock trok een grijns.

‘Hoe lang… een paar uur… een paar dagen… een week… een maand?’

Vledder reageerde wat timide.

‘Het lijkt mij de enige mogelijkheid om de moordenaar te ontmaskeren.’

De Cock ademde diep.

‘Als Gerard van Nederveld,’ sprak hij met enige nadruk, ‘straks, morgen of na een week hier opgewekt binnen komt stappen en zegt dat hij toch de brandkastsleutel van zijn oude moeder heeft gevonden… is dat dan een bewijs dat hij de moorden heeft gepleegd?’

Vledder liet zijn hoofd iets zakken.

‘Wat wil je dan?’

De Cock antwoordde niet. Zijn scherp gehoor had een geluid opgevangen… het kraken van de treden van de houten trap. Hij pakte Vledder bij zijn arm en beduidde hem stil te zijn. Het kraken hield op. Het geluid van voetstappen kwam dichterbij. Langzaam ging de deur van het vertrek open. In de deuropening stond een man. De Cock scheen hem vol in zijn gezicht. De mond van Vledder zakte open.

‘Luigi Bonardi.’

De jonge pizzabakker hield zijn rechterhand beschermend voor zijn ogen. De Cock draaide zijn zaklantaarn en scheen op zijn eigen gezicht.

Luigi Bonardi zuchtte hoorbaar.

‘Bent u het?’

Het klonk bevrijdend.

De Cock liep op hem toe en drukte naast hem op het lichtknopje aan de stijl van de deur. Het vertrek baadde in het volle licht. Daarna richtte hij zijn aandacht op de jongeman. In zijn smetteloos witte kokspak zag hij er aandoenlijk uit.

‘Wat komt u hier doen?’ vroeg hij streng.

Luigi Bonardi slikte.

‘Kijken.’

‘Zomaar… kijken?’

Luigi Bonardi gebaarde achter zich.

‘Ik was aan het opruimen. Als de laatste klant uit mijn pizzeria is vertrokken, zet ik altijd de stoelen recht en leeg de asbakken. Die stinken. Achter mijn keuken heb ik een kleine tuin. Daar staan mijn vuilnisemmers. Toen ik de asbakken daarin leeggooide, zag ik in dit huis het dansende licht van zaklantaarns.’ De Cock kon een glimlach niet onderdrukken.

‘Toen bent u gaan kijken?’

Luigi Bonardi knikte.

‘Ik dacht aan inbrekers.’