Артур Конан Дойл - Прыгоды Шэрлака Холмса (зборнік)

«Вы што, ніколі не чулі пра Саюз рудых?» – кажа мне ён з вырачанымі вачыма.

«Ніколі».

«Дзіўна, што так, бо вы цалкам падыходзіце на адну з іх вакансіяў».

«А колькі там плацяць?»

«О, усяго пару сотняў на год, але абавязкі лёгкія і асноўнай працы не замінаюць».

Няцяжка здагадацца, што тут я натапырыў вушы. Мае справы ўжо некалькі гадоў ішлі не найлепшым чынам, і дадатковая пара сотняў была б мне вельмі дарэчы.

«Раскажыце пра гэта падрабязней», – прашу я яго. Ён мне паказвае абвестку і кажа: «Самі можаце бачыць, што ў Саюзе ёсць вакансія. Вось адрас, куды звяртацца па інфармацыю. Як я разумею, Саюз заснаваў амерыканскі мільянер Езекія Хопкінс, які быў трохі дзівакаватым. Ён сам быў рудым і цёпла ставіўся да ўсіх рудавалосых, а калі памёр, высветлілася, што ўсю сваю немалую маёмасць ён пакінуў апекунам, наказаўшы ім забяспечваць лёгкай падпрацоўкай людзей з такім колерам валасоў. Я чуў, што плацяць там добра, а рабіць трэба мала».

«Але ж, – кажу, – тады б мільёны рудых адпраўлялі туды заявы».

«Не так шмат, як можа падацца, – ён мне адказвае. – Бяруць толькі лонданцаў і толькі поўнагадовых мужчын. Той амерыканец у маладосці пачынаў кар’еру ў Лондане і хацеў аддзячыць старому гораду. Да таго ж я чуў, што не мае сэнсу падаваць на вакансію, калі ты рудаваты бландын ці шатэн з рудым адлівам, карацей, нікому, апроч сапраўды яркіх, відавочных, вогненна-рудых, нічога не свеціць. І калі б вам захацелася падаць заяву, містэр Ўілсан, вас бы акурат узялі. Але, мабыць, вам не захочацца асабліва варушыцца дзеля нейкай пары сотняў фунтаў на год».

Валасы ў мяне, джэнтльмены, як вы самі можаце пераканацца, вельмі насычанага і багатага колеру, таму мне падалося, што калі рэч менавіта ў гэтым, то я магу скласці канкурэнцыю каму заўгодна. Вінсэнт Сполдынг выказаў вялікую абазнанасць у тэме, таму я падумаў, што ён можа быць мне карысны, загадаў яму зачыніць жалюзі і ўзяў з сабой. Ён вельмі ўзрадаваўся выходнаму, мы замкнулі ламбард і выправіліся на адрас, пазначаны ў абвестцы.

Наўрад ці мне давядзецца яшчэ калі-небудзь убачыць такое відовішча, містэр Холмс. З поўначы, поўдня, усходу і захаду цягнуліся ў Сіці ўсе, хто прачытаў абвестку і меў хаця б якую рудзізну. Фліт-стрыт была проста забітая рудымі, а Поўпс-корт нагадваў вулічны латок з апельсінамі. Я і не думаў, што ў краіне набярэцца столькі рудых, колькі прыйшло па адной-адзінай аб’яве. Там былі ўсе адценні: саламянае, лімоннае, апельсінавае, адценні цэглы, ірландскага сэтэра, пячонкі, гліны, але, як Сполдынг і казаў, сапраўднага вогненна-рудога колеру было не так і шмат. Калі я ўбачыў, як шмат ахвочых, то хацеў быў кінуць дурное і пайсці, але Сполдынг не жадаў і чуць пра гэта. Не знаю, як яму гэта ўдалося, але ён уплішчыўся між людзей, пацягнуў мяне за сабой, прасоўваў наперад і неўзабаве правёў скрозь натоўп проста да сходаў. Там было дзве плыні: адны з надзеяй рухаліся ўверх, а іншыя з сумнымі тварамі спускаліся, але мы, як і раней, праслізнулі міма і хутка зайшлі ў кантору.

– Ваш расказ здаецца мне ў найвышэйшай ступені займальным, – зазначыў Холмс, калі кліент спыніўся, каб асвяжыць успаміны ладнай панюшкай тытуню. – Майце ж ласку, працягвайце свой надзвычай цікавы аповед.

– У канторы не было нічога, апроч пары драўляных крэслаў і простага стала, за якім сядзеў невысокі чалавек, яшчэ рудзейшы за мяне. Ён казаў некалькі словаў кожнаму кандыдату, які да яго падыходзіў, і штораз патрапляў знайсці нейкую хібу, якая рабіла таго непрыдатным. У такім святле атрымаць пасаду здавалася справай зусім нялёгкай. Тым не менш, калі падышла нашая чарга, той карантыш паставіўся да мяне з нашмат большай прыхільнасцю, чым да ўсіх астатніх, і прычыніў дзверы, каб пагаварыць з намі прыватна.

«Гэта містэр Явіс Ўілсан, – сказаў мой памочнік, – ён жадае заняць вакансію ў Саюзе».

«І ён найлепшым чынам нам пасуе, – адказаў той. – Адпавядае ўсім патрабаванням. Не прыгадаю, каб я бачыў штосьці настолькі цудоўнае».

Ён адышоў на крок, задзёр галаву, нахіліўшы яе набок, і пачаў так захоплена разглядаць мае валасы, што я ажно засаромеўся. Потым нечакана рвануўся наперад, сціснуў мне руку і цёпла павіншаваў з поспехам.

«Сумнявацца тут не даводзіцца, – сказаў ён. – І ўсё ж я спадзяюся, што вы прабачыце мне неабходныя меры перасцярогі».

З гэтымі словамі ён абедзвюма рукамі ўхапіў мяне за валоссе і цягнуў, пакуль я не ўскрыкнуў ад болю.

«Вашыя вочы ўвільгатніліся, – сказаў ён, калі адпусціў мяне. – Мяркую, усё так, як і мусіць быць. Але мы вымушаныя быць асцярожнымі, бо двойчы нас падманвалі з дапамогай парыкоў і аднойчы – з дапамогай фарбы. Я мог бы расказаць вам гісторыі пра шавецкі воск, якія пазбавілі б вас веры ў чалавечую дабрадзейнасць».