Εδώ σταματώ την παράθεση του κειμένου που γράφτηκε για τον Φερμέν Ρισάρ, πιστεύοντας πως τα παραπάνω αρκούν για να μας δείξουν ότι, αν ο κύριος Φερμέν Ρισάρ αγαπούσε περίπου όλη τη μουσική και όλους τους μουσικούς, ήταν σχεδόν καθήκον όλων των μουσικών, ν' αγαπούν τον κύριο Ρισάρ. Τελειώνοντας αυτό το σύντομο πορτρέτο του κυρίου Ρισάρ, θέλω να προσθέσω πως ο κύριος Ρισάρ ήταν αυτό που συνηθίζούμε να λέμε αυταρχικός τύπος. Μ' άλλα λόγια είχε έναν πολύ κακό χαραχτήρα.
Τις πρώτες μέρες που οι δυο συνεργάτες βρέθηκαν στην Όπερα δεν ένιωθαν άλλο απ' τη χαρά που νιώθει κανείς όταν η τύχη ενός τέτοιου οργανισμού βρίσκεται στα χέρια του. Είχαν ξεχάσει εντελώς αυτήν την περίεργη ιστορία του φαντάσματος, όταν συνέβη κάτι που τους έκανε να καταλάβουν πως — αν επρόκειτο για φάρσα — η φάρσα δεν είχε ακόμη τελειώσει.
Εκείνο το πρωί, ο κύριος Φερμέν Ρισάρ έφτασε στο γραφείο του κατά τις έντεκα. Ο γραμματέας του, ο κύριος Ρεμί, του έδειξε μισή δωδεκάδα γράμματα που δεν είχε ανοίξει, γιατί στο φάκελο έγραφαν «προσωπικό». Ένα απ' αυτά τα γράμματα τράβηξε αμέσως την προσοχή του κυρίου Ρισάρ· όχι μόνο γιατί το κείμενο στο φάκελο ήταν με κόκκινο μελάνι, αλλά και γιατί ο γραφικός χαραχτήρας τού φάνηκε γνώριμος. Η περιέργεια του δεν κράτησε πολύ: ήταν το ίδιο κόκκινο μελάνι του καταστατικού. Αναγνώρισε το παιδικό γράψιμο. Άνοιξε το φάκελο και διάβασε:
Αγαπητέ κύριε διευθυντά, σας ζητώ συγνώμη που σας ταράζω σε τόσο σημαντικές για σας στιγμές, όπου αποφασίζετε για τη συμμετοχή σπουδαίων καλλιτεχνών στην Όπερα και παίρνετε σημαντικές αποφάσεις για τον προγραμματισμό της. Κι όλ' αυτά με σιγουριά, με γνώση του θεάτρου και του κοινού, όντας εσείς μια αυθεντία που, ομολογώ, με εξέπληξε. Γνωρίζω τα όσα κάνετε για την Καρλότα, τη Σορέλι και τη μικρή Τζέημς καθώς και για μερικούς άλλους ακόμη, των οποίων είσαστε σε θέση να διακρίνετε τις ικανότητες, το ταλέντο ή την ιδιοφυία. (Φαντάζομαι, καταλαβαίνετε σε ποιον αναφέρομαι. Δεν αναφέρομαι στην Καρλότα που έχει μια φωνή ψαριού και δε θα 'πρεπε ποτέ να εγκαταλείψει το Ambassadeurs ούτε το καφέ Ζακέν. Δεν αναφέρομαι ούτε στη Σορέλι που οι μεγαλύτερες της επιτυχίες είναι μέσα στις άμαξες. Ούτε στη μικρή Τζέημς που χορεύει σαν μοσχάρι στο λιβάδι. Ούτε, πολύ περισσότερο, στην Κριστίν Ντααέ, που η ιδιοφυία της είναι ολοφάνερη, αλλά που εσείς φροντίζετε ζηλότυπα να την κρατάτε μακριά από κάθε σημαντική δημιουργία). Βέβαια, είσαστε ελεύθερος να διαχειρίζεστε την επιχειρησούλα σας όπως εσείς κρίνετε, έτσι δεν είναι; Παρ' όλ' αυτά, θα ήθελα να εκμεταλλευτώ το γεγονός πως δεν πετάξατε ακόμη την Κριστίν Ντααέ έξω απ' την πόρτα, για να την ακούσω απόψε το βρά8υ στο ρόλο της Σίμπελ, αφού ο ρόλος της Μαργαρίτας, μετά τον πρόσφατο θρίαμβό της, της έχει απαγορευτεί. Σας παρακαλώ λοιπόν, να μη διαθέσετε ούτε σήμερα αλλά ούτε και τις επόμενες μέρες το θεωρείο μου. Δεν είναι δυνατόν να τελειώσω αυτό το γράμμα δίχως να παραδεχτώ τη δυσάρεστη έκπληξη που μου προκάλεσε το γεγονός ότι το θεωρείο μου, έπειτα από δική σας εντολή, είχε διατεθεί σε άλλους.
Μέχρι τώρα δε διαμαρτυρήθηκα, όχι μόνο γιατί απεχθάνομαι τα σκάνδαλα, αλλά και γιατί σκέφτηκα πως ίσως οι προκάτοχοι σας, κύριοι Ντεμπιέν και Πολινιύ, που πάντα ήταν πολύ ευγενικοί μαζί μου, δεν είχαν φροντίσει, πριν την αναχώρησή τους, να σας ενημερώσουν για τις μικρές μου μανίες. Όμως, μόλις έλαβα την απάντηση των κυρίων Ντεμπιέν και Πολινιύ στο γράμμα που τους έγραψα για να τους ζητήσω εξηγήσεις. Η απάντηση τους λοιπόν, μου αποδεικνύει πως είσαστε ενημερωμένος πάνω στη συμφωνία και επομένως, πως με κοροϊδεύετε ασύστολα. Αν επιθυμείτε να έχουμε ειρήνη μεταξύ μας, το τελευταίο που θα 'πρεπε να κάνετε είναι να μου στερήσετε το θεωρείο μου!
Πέρα απ' αυτές τις μικρές παρατηρήσεις, ταπεινός και πιστός σας δούλος.
Υπογραφή: Φ. της Όπερας.
Το παραπάνω γράμμα συνοδευόταν από ένα απόκομμα της στήλης αλληλογραφίας, του περιοδικού Θεατρική Επιθεώρηση, που έγραφε: «Φ. τ. Ο.: Ο Ρ. και ο Μ. είναι αδικαιολόγητοι. Τους είχαμε προειδοποιήσει και τους παραδώσαμε το συμφωνητικό σας. Χαιρετισμούς!»
Ο κύριος Φερμέν Ρισάρ μόλις είχε τελειώσει την ανάγνωση του γράμματος, όταν άνοιξε η πόρτα του γραφείου του και μπήκε μέσα ο κύριος Αρμάν Μονσαρμέν, κρατώντας στο χέρι του ένα γράμμα ολόιδιο μ' αυτό που είχε λάβει ο συνεργάτης του. Κοιτάχτηκαν ξεσπώντας σε γέλια.
«Η φάρσα συνεχίζεται», είπε ο κύριος Ρισάρ. «Όμως δεν είναι πια αστεία!»
«Τι σημαίνει αυτό;» ρώτησε ο κύριος Μονσαρμέν. «Μήπως νομίζουν πως επειδή υπήρξαν διευθυντές της Όπερας θα έχουν εσαεί δικό τους θεωρείο;»
Читать дальше
