Boris Akunin - Nefrytowy Różaniec

– A śmierć starego księcia? – zapytał Siergiej Iljicz. – Bardzo dogodna dla zbrodniarki.

– Tak, wielce podejrzana śmierć – zgodził się Fandorin. – Całkiem możliwe, że użyto trucizny. – Autopsji, oczywiście, nie przeprowadzono, uznano nagły zgon za skutek ojcowskiej rozpaczy i skłonności do apopleksji, a tymczasem całkiem prawdopodobne, że po takiej nocy otrucie ojca było już dla Polińki drobnostką. Zresztą nawet dziś nie jest za późno na ekshumację. Trucizna długo się zachowuje w tkance kostnej.

– Założę się, że książę został otruty – powiedziała szybko Lidia Nikołajewna, odwracając się do Archipa Hiacyntowicza.

Ten udał, że nie słyszy.

– Pomysłowa hipoteza. I sprytna – powiedział powoli. – Wszelako trzeba niezwykłej imaginacji, by wyobrazić sobie księżniczkę Karakiną w stroju Ewy, ćwiartującą nożem do chleba zwłoki własnej siostry.

Znów zaczęli mówić wszyscy naraz, z jednakowym zapałem broniąc obu punktów widzenia, przy czym damy skłaniały się głównie ku hipotezie Fandorina, a panowie ją kwestionowali, uważając za niewiarygodną. Sam winowajca sporu nie brał udziału w dyskusji, chociaż słuchał argumentów stron z dużym zainteresowaniem.

– Ach, no i dlaczego pan milczy! – zaapelowała doń Lidia Nikołajewna. – Przecież ten człowiek (wskazała na Mustafina) Baprzecza rzeczom oczywistym, byle tylko nie oddać zakładu! Niechże pan mu powie. Niech pan poda jakieś uzasadnienie, które każe mu zamilknąć!

– Czekam, aż wróci pani lokaj Matwiej – odparł krótko Erast I ‘ietrowicz.

– A dokąd pan go posłał?

– Do kancelariii generała-gubernatora, do punktu telegraficznego, czynnego przez c-całą dobę.

– Ale to przecież na Twerskiej, pięć minut drogi pieszo, a minęła już przeszło godzina – zdziwił się ktoś.

– Kazałem Matwiejowi zaczekać na odpowiedź – wyjaśnił Urzędnik do specjalnych poruczeń i znów umilkł, a uwagę obecnych ściągnął na siebie Archip Hiacyntowicz, który wygłosił obszerną mowę, dowodzącą całkowitego nieprawdopodobieństwa hipotezy Fandorina z punktu widzenia kobiecej psychologii.

W najefektowniejszym momencie, kiedy Mustafin przekonująco prawił o odwiecznych właściwościach kobiecej natury, która wstydzi się nagości i nie znosi widoku krwi, cicho otworzyły się drzwi i wszedł długo wyczekiwany Matwiej. Stąpając bezszelestnie, podszedł do asesora kolegialnego i z ukłonem podał mu złożoną kartkę.

Erast Pietrowicz rozwinął ją, przeczytał, kiwnął głową. Gospodyni, pilnie śledząca wyraz twarzy młodego człowieka, nie wytrzymała i razem z krzesłem przysunęła się do niego.

– No i co? – szepnęła.

– Miałem rację – również szeptem odrzekł Fandorin.

W tym momencie Odincowa triumfalnie przerwała mówcy:

– Dość tych bzdur, Archipie Hiacyntowiczu! Co pan może wiedzieć o kobiecej naturze, skoro nigdy pan nie był nawet żonaty! Erast Pietrowicz ma ostateczny dowód!

Wzięła od asesora kolegialnego blankiet telegraficzny i puściła go z rąk do rąk.

Goście ze zdumieniem przeczytali depeszę, składającą się zaledwie z trzech słów: „Tak. Tak. Nie.”.

„I to wszystko? Co to ma znaczyć? I skąd?” – taki był ogólny ton pytań.

– Telegram został wysłany z rosyjskiej misji w B-Brazylii – zaczął wyjaśniać Fandorin. – Widzicie państwo dyplomatyczną pieczęć? U nas w Moskwie jest noc, a w Rio de Janeiro akurat godziny urzędowania. Właśnie na to liczyłem, każąc Matwiejowi czekać na odpowiedź. Co się zaś tyczy depeszy, to poznaję lakoniczny styl Karła Iwanowicza. Mój liścik brzmiał tak. Matwieju, zwróćcie mi kartkę, którą wam dałem. – Erast Pietrowicz wziął od lokaja papier i przeczytał: – „Karłusza, przekaż szybko, co następuje. Czy przebywająca w Brazylii poddana rosyjska, urodzona księżniczka Karakina, jest zamężna? Jeśli tak, to czy jej mąż jest kulawy? I jeszcze jedno: czy księżniczka ma na prawym policzku znamię? Wszystko to jest mi potrzebne do zakładu. Fandorin”. Z odpowiedzi posła wynika wyraźnie, że k-księżniczka wyszła za mąż za chromego mężczyznę i nie ma żadnego pieprzyka na policzku. Po co jej teraz pieprzyk? W dalekiej Brazylii nie potrzeba się uciekać do takich wybiegów. Jak zatem widzicie, panie i panowie, Polińka żyje i szczęśliwie wyszła za swojego Renarda. Straszliwa bajka ma prawdziwie idylliczne zakończenie. A propos, brak znamienia potwierdza dodatkowo, że Renard był współuczestnikiem zabójstwa i świetnie wie, że poślubił właśnie Polińkę, a nie Aniutę.

– No to każę posłać po Caravaggia – powiedziała ze zwycięskim uśmiechem Lidia Nikołajewna Odincowa do Archipa Hiacyntowicza.

Ktoś miał pecha

Pięć osób? Chyba trochę za dużo, jak na „ściśle poufną rozmowę” – była to pierwsza myśl, jaka przyszła do głowy Erastowi Pietrowiczowi, kiedy wszedł do gabinetu prezesa kompanii kolejowej „Von Mack i Synowie”.

Asesor kolegialny powitał obecnych ukłonem i zatrzymał wzrok na mężczyźnie zasiadającym u szczytu stołu. Był to bez wątpienia baron Siergiej Leonardowicz von Mack, do którego skierowali Fandorina przełożeni w celu odbycia wspomnianej rozmowy. Należało oczekiwać, że baron przedstawi urzędnika do specjalnych poruczeń pozostałym: łysemu jegomościowi o ponurej fizjonomii, zapłakanej niemłodej kobiecie i dwóm młodym ludziom o jednakowych, nieco rybich oczach (Siergiej Leonardowicz miał takie same – więc chyba bracia). Wszyscy poza łysym byli w czerni, a trzej bracia von Mack mieli jeszcze żałobne opaski na rękawach.

O dziwo, żadne prezentacje nie nastąpiły. W odpowiedzi na ukłon szef przedsiębiorstwa jedynie lekko skinął głową i wyjaśnił, zwracając się do ponurego jegomościa:

– Może pan kontynuować. To… Przyjaciel rodziny. Bez znaczenia – i machnął lekceważąco ręką. – Proszę, panie Waniuchin. Zaczął pan mówić o Sternie.

Erast Pietrowicz nie przywykł, by machano na niego ręką jak na muchę czy komara, i lekko uniósł brew, usłyszawszy wszelako nazwisko ponurego jegomościa, cofnął brew na miejsce.

Ach, więc to on. Sam Zosim Prokofjewicz Waniuchin.

Fandorin wiele słyszał o tym człowieku, ale widział go po raz pierwszy i szczerze mówiąc, nieco się rozczarował. Waniuchin, żywa legenda policji wywiadowczej, przypominał lokaja z bogatego, ale niezbyt dystyngowanego domu: naga czaszka z obu stron obramowana niedorzecznymi bokobrodami, kołnierzyk co prawda lśniąco biały, ale przesadnie okazały halsztuk, a do tego perłowa szpilka, kompletnie niepasująca do malinowej kamizelki. Ale jakże oceniać człowieka, a przy tym mężczyznę, po ubraniu? W swoim czasie Waniuchin rozwiązał wiele zagmatwanych spraw. Pomyśleć tylko: zwykły policjant, a dosłużył się generała, naczelnika petersburskiej policji kryminalnej – wszystko zaś dzięki wrodzonemu sprytowi i zaciętości buldoga.

Spojrzenie miał Waniuchin przenikliwe. Kłujące oczka wręcz wpiły się w Fandorina.

– Za pańskim pozwoleniem, gdzie „przyjaciel rodziny” przebywał szóstego tego miesiąca? – zapytał petersburżanin, zwracając się do najstarszego von Macka. \

Sposób mówienia Zosima Prokofjewicza był wyjątkowo nieprzyjemny – złośliwy, jakby z góry niedający wiary temu, co powie rozmówca. Waniuchin niejako dawał do zrozumienia prezesowi: możesz sobie być magnatem i stokrotnym milionerem, a ja to mam gdzieś, dla mnie wszyscy są jednakowi.

Fandorin był wprawdzie wrogiem wszelkiej niegrzeczności, ale ta maniera raczej mu się spodobała. Widać nie bez kozery powiadają o Waniuchinie, że jest człowiekiem niezależnym i wykonuje swoją pracę, nie bacząc na rangi.