Albert Baantjer - De Cock en danse macabre

De Cock reageerde niet op de opmerking.

Nabor van Noordeinde frommelde in een binnenzak van zijn colbert. ‘Ik heb voor u wel een lijst met een omschrijving van de antieke klokken, die oom Nicolaas in zijn bezit had. Die lijst hebben we vorige week samen opgemaakt.’

De Cock nam de lijst van hem aan en borg die in een lade van zijn bureau. Daarna keek hij naar de jongeman op. ‘Heeft uw oom wel eens het plan geopperd om zijn klokkenverzameling te verkopen?’

Nabor van Noordeinde schudde resoluut zijn hoofd.

‘Nooit. Hij zou er nooit afstand van hebben kunnen doen. Die klokken waren zijn lust en zijn leven. Ik heb ooit lachend tegen hem gezegd: “Oom, je hebt geen hersenen in je hoofd, maar een uurwerk.”’

De Cock glimlachte.

‘Genoot uw oom een goede gezondheid?’

Nabor van Noordeinde trok een bedenkelijk gezicht.

‘Hij had een zwak hart… was al jaren onder behandeling van een specialist… Sietse Schuringa.’

Nadat Nabor van Noordeinde in zijn groene trenchcoat uit de recherchekamer was vertrokken, viel er een diepe stilte. De geluiden van de straat drongen slechts flauw door, gedempt door de regen kwamen ze van heel ver.

De Cock steunde met zijn ellebogen op het blad van zijn bureau en liet zijn kin in het kommetje van zijn handen rusten. Hij keek naar de beregende ruiten en op zijn gezicht lag een sombere trek.

De oude rechercheur maakte zich zorgen. Het derde maillot-slachtoffer had zijn geestelijke weerstand aangetast. Hij voelde zich minder gespannen, minder strijdbaar dan bij vorige zaken, die hij in zijn lange carrière als speurder had behandeld. Zijn gevoel vertelde hem, dat noch Zadok van Zoelen, noch Christiaan Cornelissen, noch Nicolaas van Noordeinde een natuurlijke dood was gestorven. Maar dat gevoel werd gesmoord in de kille, feitelijke constateringen van doodschouwer Den Koninghe en de patholoog-anatoom dokter Rusteloos. Dat verlamde zijn spirit, zijn denken. De Cock vroeg zich af hoe hij zich kon opkrikken… welke middelen hij nog had om te klauteren uit een diep dal van onvermogen.

Het leek alsof Vledder zijn gedachten raadde. De jonge rechercheur zwaaide in zijn richting.

‘Je hebt het lijk van deze Nicolaas van Noordeinde niet naar Westgaarde laten afvoeren,’ constateerde hij nadenkend. ‘Ik bedoel: je hebt het niet in beslag genomen voor het doen van een gerechtelijke sectie.’

De Cock trok zijn hoofd tussen zijn schouders.

‘Ik heb er nog wel even over gedacht. Maar het heeft geen enkele zin. Ik weet bij voorbaat de uitslag: hartverlamming.’ Hij grijnsde. ‘Bovendien zou commissaris Buitendam zich dan terecht afvragen of ik gek was geworden om opnieuw een gerechtelijke sectie te laten verrichten op iemand die een natuurlijke dood is gestorven.’

Vledder keek hem onderzoekend aan.

‘Zijn ze dat?’

‘Wat bedoel je?’

‘Zijn die drie mannen in hun maillot een natuurlijke dood gestorven?’

De Cock reageerde wrevelig.

‘Je weet wat dokter Den Koninghe zegt… je weet wat dokter Rusteloos zegt… wat moet ik dan nog?’

Vledder boog zich iets naar hem toe.

‘Daar leg je je toch niet bij neer? Jij denkt er toch zelf anders over?’

De Cock ademde diep.

‘Ik weet zo langzamerhand niet meer wat ik ervan denken moet,’ sprak hij traag, moedeloos. ‘Het verbaast mij werkelijk, dat ik nog steeds geen moeie voeten heb… dat de pijn nog niet in mijn kuiten kruipt. Naar mijn idee hebben wij er nog nooit zo hulpeloos en hopeloos voorgestaan als nu.’

Vledder spreidde zijn handen.

‘Er moet toch iets zijn?’ riep hij geëmotioneerd uit. ‘Men kan toch niet meer van toeval spreken, dat telkens wanneer zo’n man een natuurlijke dood sterft, zijn kostbare kunstverzameling is verdwenen?’

De Cock schonk zijn jonge collega een vermoeide glimlach.

‘Wat is het dan? Moord?’ reageerde hij gelaten. ‘Een geraffineerde… niet te bewijzen… moord? Zo geraffineerd, dat uiterst bekwame en ervaren mensen als dokter Den Koninghe en dokter Rusteloos tot geen andere conclusie kunnen komen, dan dat de slachtoffers aan een hartverlamming… dus een volkomen natuurlijke dood zijn gestorven?’

Vledder sloeg met zijn vuist op het blad van zijn bureau. ‘We moeten zien te bewijzen,’ sprak hij krachtig, ‘dat zowel dokter Den Koninghe als dokter Rusteloos ongelijk had.’

De Cock grinnikte vreugdeloos.

‘Hoe?’

Vledder maakte een hulpeloos gebaar.

‘Dat weet ik niet. Jij bent altijd de man van de invallen… de ideeën. En als jij…’ De jonge rechercheur maakte zijn zin niet af. Er werd op de deur van de recherchekamer geklopt. Vledder maakte een korzelig gebaar en riep: ‘Binnen!’

De deur ging langzaam open en in de deuropening verscheen een heer in een lange groene loden jas en met een jagershoedje op met een pluim. In zijn rechterhand hield hij een wandelstok, waarop hij niet steunde. Kaarsrecht, met lange passen, zwaaiend met zijn wandelstok, liep hij op De Cock toe en ging statig, onuitgenodigd op de stoel naast diens bureau zitten.

De grijze speurder glimlachte. De sombere trek op zijn gezicht was verdwenen. ‘Meneer Franciscus Froombosch,’ riep hij opgetogen, ‘wat verschaft ons het genoegen van uw komst?’

De heer keek hem strak aan.

‘De dood.’

De Cock, niet in het minst geschokt, wees naar de degenstok in zijn rechterhand. ‘En daartegen biedt uw geheime wapen onvoldoende bescherming?’

Het klonk spottend.

Franciscus Froombosch klopte driftig met zijn wandelstok op de vloer. ‘Ik bedoel,’ riep hij kwaad, ‘de dood van mijn goede vriend Nicolaas van Noordeinde. Ik wilde hem vanmiddag bezoeken. Ik belde aan en er werd tot mijn verrassing opengedaan door een jonge vrouw in een bespottelijk lederen pakje, die mij ijzig mededeelde dat haar oom Nicolaas van Noordeinde was overleden en dus geen bezoek meer kon ontvangen.’

De Cock tuitte zijn lippen.

‘Onheus!’

Franciscus Froombosch snoof. Zijn neusvleugels trilden van boosheid. ‘Ik was zo verbouwereerd, zo verrast door haar houding, dat het mij niet lukte om haar adequaat van repliek te dienen. Als een stotterende schooljongen heb ik woorden van condoléance gesproken en ben weggegaan.’

De Cock keek hem verwonderd aan.

‘U kende haar toch… Nanette van Noordeinde, de nicht van uw vriend?’

Franciscus Froombosch knikte heftig.

‘Zeker ken ik haar. Een eigenwijs nest, die haar oom betuttelde als een onmondig kind. Ik heb in verband met haar wel eens tegen Nicolaas gezegd: “Jouw broer, de vader van dat kind, was beslist van alle pedagogische gaven gespeend.”’

De Cock lachte.

‘Ik heb van Nanette van Noordeinde ook niet de indruk gekregen dat zij erg op u is gesteld.’

Franciscus Froombosch zwaaide met zijn degenstok.

‘Dat is dan wederkerig.’

De Cock negeerde de opmerking.

‘Ze was van mening dat u een… eh, een meer dan gebruikelijke belangstelling voor de kostbare klokkenverzameling van haar oom had.’

Franciscus Froombosch kneep zijn ogen half dicht.

‘Wat bedoelde die bliksemse meid daarmee?’ riep hij achterdochtig uit.

De Cock trok zijn schouders op.

‘U zou gezegd hebben, dat het eeuwig zonde was dat Nicolaas van Noordeinde die fraaie klokkenverzameling bezat. Volgens u toonde uw vriend daar veel te weinig respect voor.’

Franciscus Froombosch knikte nadrukkelijk.

‘Dat was ook zo,’ reageerde hij opgewonden. ‘Ik aanschouw mijn mooie verzameling netsukes met stille bewondering… aanbidding. Maar Nicolaas was heel anders. Hij beschouwde zijn klokken als speeltjes. Soms zette hij op een dag alle uurwerken in gang en ging bij elk heel uur vol plezier naar al dat getingel, getangel, geklok en gebeier luisteren. Begrijpt u… dat bedoel ik… geen respect.’