Albert Baantjer - Een schot in de roos

De wijkagent wees naar de bovenste naam.

‘Ik ben, zoals ik zei, wel een paar keer in die kelder geweest om de overlast voor de buurt te beperken. Zodoende heb ik wat namen genoteerd van figuren die daar regelmatig komen. De bovenste, Menno Post, is er bijna elke dag. Misschien… misschien dat zij jou iets kunnen vertellen. Bovendien is het denk ik handig in verband met de dna-sporen die ze aantreffen.’

Van Opperdoes nam de lijst met namen dankbaar aan.

‘We hebben drankflessen gevonden, en spullen voor drugs. Wat gebeurde er allemaal, daarbinnen?’

De wijkagent trok een bedenkelijk gezicht. ‘Als je me zou vragen wat er allemaal niet gebeurde, was ik sneller klaar. Er werd gedronken, geblowd, gesnoven, gespoten, gedeald… Op een gegeven moment was er een soort bezorgservice voor drugs, jochies die op brommertjes heen en weer reden om coke en xtc af te leveren bij de yuppen in de Jordaan. Met een paar invallen hebben we een einde aan de overlast gemaakt. Sinds die tijd is het rustiger in de kelder, maar helemaal afgelopen is het nooit.’

‘En het slachtoffer?’

‘Ik heb zijn gezicht niet gezien, hij hing te ver voorover.’

Van Opperdoes rommelde in de binnenzak van zijn montycoat, en haalde een foto van Michael Zand tevoorschijn. ‘Heb je hem hier weleens gezien?’

Een diepe denkrimpel verscheen op het voorhoofd van de wijkagent. ‘Het gezicht komt me bekend voor. Nou moet ik eens diep nadenken…’

Het bleef enkele seconden stil.

Van Opperdoes kon het bijna horen kraken in het hoofd van de wijkagent.

Maar toen schudde deze langzaam zijn hoofd. ‘Ik kom er niet op. Het gezicht… het komt me heel bekend voor. Maar ik kan het niet plaatsen.’

Van Opperdoes gaf hem de foto. ‘Neem deze en leg hem onder je kussen vannacht. Misschien kom je er dan op. En die Menno? Vertel daar eens wat meer over?’

‘Hij noemde zich de kelderkeizer. Niets gebeurde er zonder dat hij ervanaf wist.’

‘Dus als er in die kelder een moord gepleegd is?’

De wijkagent knikte. ‘Dan zijn er twee mogelijkheden. Of hij heeft het gedaan. Of hij wist ervan.’

‘Zie je hem als een mogelijke moordenaar?’

‘Menno Post heeft maar één liefde, en dat is zichzelf. Als iemand zijn macht betwistte, of ervoor zorgde dat een bron van inkomsten opdroogde… jazeker… dan is hij onvoorspelbaar, maar vooral gewetenloos.’

Van Opperdoes grijnsde. Nu wist hij waar hij kon beginnen.

De brancard met daarop het lichaam van de vermoorde man schommelde vervaarlijk heen en weer toen de sjofele kraaien moeizaam de trap op liepen.

Jacob liep er hoofdschuddend achteraan. Zelden had hij een groter stel klunzen aan het werk gezien. Terwijl de afzakkende broek van de man voor hem op de trap bijna onder zijn colbertjasje uit kwam, steunde de voorste man als een oude stoomlocomotief.

‘Hou je hem nog?’ vroeg de achterste drager.

Een moeizame kreun was het antwoord.

‘Leg hem anders effe neer…’

‘Kannie. Dan glijdt-ie naar beneden.’

‘Ik duw wel door, dan zijn we sneller boven.’

De achterste man zette kracht, waardoor de voorste drager al vallend de bovenste treden moest nemen.

Jacob was blijven staan, en deinsde voorzichtig een paar treden terug, bang om onder een naar beneden stortende brancard bedolven te worden.

Wonder boven wonder haalde de eerste man de begane grond, waar hij de brancard op een drager met wieltjes kon laten zakken. Het zweet gutste in stralen van zijn voorhoofd.

‘Gaat het?’ vroeg Peter van Opperdoes droog.

De beide mannen lieten de brancard staan en verdwenen zuchtend en steunend naar hun auto om wat papieren in te vullen.

Van Opperdoes bekeek het slordig ingepakte en vastgesnoerde lichaam. ‘Was het weer eens zo laat?’

Jacob klopte morrend zijn kleding af.

‘Laat de politie eens een behoorlijke dienst inhuren. Eentje die de overledene met het nodige respect behandelt en niet als een vrachtje dat verplaatst moet worden.’

Van Opperdoes keek misprijzend naar het busje. ‘Het zal de goedkoopste oplossing wel weer zijn…’

Hij maakte de riem los die het lichaam op de brancard vastgesnoerd hield. Het lichaam was in een plastic zak geplaatst, waarvan hij de bovenzijde openritste. De wijkagent kwam naderbij maar deinsde meteen weer achteruit.

‘Hij stinkt… veel erger dan beneden nog,’ zei de wijkagent.

‘Adem door je neus,’ adviseerde Van Opperdoes. ‘Dat helpt. Die smerige lucht komt vooral vrij als een lichaam wordt opgetild en verplaatst, zoals nu.’

Ook Jacob deed een stap terug. Hij kon nog steeds niet wennen aan die lucht, die alles penetreerde en urenlang in je neus bleef hangen.

Van Opperdoes had er minder last van, domweg omdat hij al zoveel dode mensen had meegemaakt dat hij er min of meer immuun voor was geworden.

‘Ken je hem?’ wilde hij van de wijkagent weten.

De wijkagent bestudeerde vanaf gepaste afstand het gezicht en schudde langzaam zijn hoofd.

‘Ik denk niet dat ik hem hier ooit heb gezien. Maar ik ben uiteraard niet elke dag binnen. Ik denk dat ik hier een paar weken geleden voor het laatst ben geweest. Het verloop is natuurlijk groot, daarbeneden. En die andere man… ik weet nog steeds niet waar ik die nou van ken.’

Van Opperdoes knikte vriendelijk.

‘Komt wel. Laat het ons maar weten als je je iets herinnert.’

Hij begon de zak dicht te ritsen, maar stokte halverwege. Met een vragende blik bekeek hij het lichaam.

‘Die kelder is behoorlijk koud, zo’n lichaam blijft redelijk lang goed. Ik besef ineens dat ik de schouwarts iets ben vergeten te vragen… Jacob, heb jij haar nummer?’

Jacob had zijn telefoon al in zijn hand, drukte het nummer van de schouwarts in en gaf de telefoon aan zijn collega.

‘ggd, Cathelijne…’ klonk het vrolijk.

‘Dag Cathelijne, met Van Opperdoes. Ik weet dat je het in je verslag gaat zetten, maar het is vrij belangrijk dat ik het nu alvast weet…’

‘Nou, vraag maar.’

‘Heb jij bij benadering vast kunnen stellen hoe lang het slachtoffer al dood was?’

Hij hoorde haar rommelen met papieren. ‘Je hebt geluk, ik ben net bezig met het verslag en het invullen van het Hensgge Nomogram.’

‘Het wie?’

Cathelijne lachte kort. ‘Het Hensgge nomogram. Een soort statistiek die we gebruiken om het tijdstip van overlijden vast te stellen. Omgevingstemperatuur, temperatuur van het lichaam, hoeveelheid kleding, of het tocht op de plek waar het lichaam gevonden wordt… dat soort dingen. In ieder geval; rigor mortis, de lijkstijfheid, was al volledig verdwenen. Dus zeker meer dan dertig uur. Pin me er niet op vast, maar gezien de temperatuur en de staat van de verwondingen, zou ik zeggen dat hij ongeveer drie dagen geleden is vermoord.’

‘Dank je wel.’

Nadenkend gaf Van Opperdoes de telefoon terug aan Jacob.

‘En? Hoe lang is hij dood?’ vroeg deze.

‘Ongeveer drie dagen. Bijna net zo lang als Michael Zand vermist is…’

Peter van Opperdoes schoof achteruit in zijn stoel, met een frons op zijn gezicht. Hij trok rechts van hem de onderste lade van zijn bureau open, hield zijn knieën iets omhoog en plaatste zijn beide voeten op een stapeltje papieren, oude zaken die hij nog in behandeling had.

Hij keek naar een foto van zijn vrouw, in een goudkleurig lijstje, die hij links van hem op zijn bureau had staan, op een ereplaatsje.

Ze keek hem met een warme glimlach aan. Nog steeds wist Van Opperdoes niet of zijn overleden vrouw nu daadwerkelijk gesprekken met hem voerde, of dat hij sinds haar overlijden een beetje gek was geworden. Hij wist dat sommige collega’s die gedachte waren toegedaan, als ze hem ’s nachts weer eens in zichzelf mompelend door het stille bureau zagen sjokken. Zelfs commissaris van Straaten was het opgevallen.