Albert Baantjer - Een schot in de roos

Van Opperdoes liet het briefje aan Jacob zien. ‘Zand’ stond erop, met daaronder een 06-nummer.

Het was het nummer van de vermiste Michael Zand.

‘Daar is de kraai…’ mompelde Peter van Opperdoes, toen in de verte een grote zwarte auto met ondoorzichtige ramen langzaam de gracht op draaide. Iedereen om hen heen was inmiddels weg en de afzetting was teruggebracht tot een klein rood-wit lint rond de ingang van de fabriek.

De oude rechercheur en zijn jonge collega zaten nu samen op het trappetje van het grachtenpand waar Van Opperdoes al eerder had gezeten.

‘Daar zitten we dan. Alle camera’s van de pers zijn weg, en nu zijn we ineens niet interessant meer. Kunnen wij als laatste blijven wachten.’

Jacob keek hem bestraffend aan. ‘Je bent mopperig.’

Van Opperdoes schudde zijn hoofd. ‘Nee, hoor. Ik zit na te denken.’

‘Waarover?’

‘Over het belachelijke toeval dat we het telefoonnummer van een vermiste man aantreffen in de kleding van een vermoorde man.’

‘Toeval dat we het vinden, of toeval dat het in z’n kleding zit?’

De oude rechercheur trok een wenkbrauw op. ‘Beide, denk ik. Maar het is natuurlijk helemaal geen toeval. Het moest gewoon zo zijn.’

De wagen hield zachtjes halt. Twee sjofele mannen in slobberige kostuums stapten uit en slenterden ongeïnteresseerd op hen af. Degene in wiens mondhoek een sigaret bungelde, sprak hen aan.

‘Jullie zijn van de recherche? Er moet hier ergens een lijk liggen?’

Jacob knikte. ‘Klopt. Daar, in de kelder.’

‘Mooi. En waar moet-ie naar toe? Ziekenhuis of uitvaartcentrum?’

Jacob gaf hun een papiertje. ‘vu-ziekenhuis, mortuarium. Het is een niet-natuurlijke dood, het lichaam is in beslag genomen, dus wij rijden met jullie mee. Ik zal jullie laten zien waar het lichaam ligt.’

De mannen haalden een brancard uit de auto en rolden die achter Jacob aan.

Van Opperdoes zag het steeds donkerder worden boven de stad. Hij tuitte zijn lippen en plukte aan zijn neus.

‘Dat doe je altijd als je in je eentje zit na te denken, weet je dat?’

Betrapt liet hij snel zijn hand zakken.

Zijn vrouw glimlachte. ‘Goed zo, blijf van je neus af jij. Hij is al groot genoeg.’

De oude rechercheur grinnikte. ‘Ik zal eraan denken. Zeg, jij wist van dat briefje met het telefoonnummer, nietwaar?’

‘Er is vrij weinig wat hier voor ons verborgen blijft.’

Van Opperdoes knikte langzaam. Hij wist dat zijn vrouw hem, sinds haar overlijden, bij diverse onderzoeken toch een duwtje in de richting van de oplossing had gegeven. En ze had zelfs, daar was hij van overtuigd, het leven van Jacob gered toen een Russische crimineel, Boris Tarkovski genaamd, hem dreigde neer te schieten. Maar ook wist Van Opperdoes dat hij nooit om raad mocht… of kon vragen.

De stem van zijn vrouw klonk bestudeerd nonchalant. ‘Het is anders wel een interessante zaak, dit.’

De oude rechercheur legde zijn beide handen op zijn knieën. ‘Wat je zegt… een groot raadsel is het.’

‘Maar wel een mooi raadsel. Hoe triest het ook is dat er iemand is overleden.’

Van Opperdoes keek op met pretlichtjes in zijn ogen. ‘Kan ik daaruit opmaken dat onze vermiste man nog in leven is?’

Zijn vrouw glimlachte.

Het vreemde was dat hij voelde dat ze dat deed, al kon hij het niet zien.

‘Niet naar de bekende weg vragen, Peter…’ klonk het quasibestraffend. ‘Je weet dat ik daar geen antwoord op mag geven. Wat is dat trouwens met jouw gevoel voor de Jordaan?’

Van Opperdoes trok een wenkbrauw op. ‘Wat bedoel je?’

‘Ik herinner me nog dat jij de Jordaan maar niks vond. Niets speciaals, in ieder geval. Gewoon een stadsdeel, veel bezongen weliswaar, maar jij zag er de charme nooit zo van. En nu, vanochtend onderweg naar de vuilnisbak, liep je door de Jordaan en voelde je je goed, bijna lyrisch. Heb je de Jordaan omarmd? Ben je eindelijk de Warmoesstraat een beetje vergeten?’

De oude rechercheur haalde zijn schouders op. ‘Het zou kunnen. Misschien zie ik nu dingen die ik toen niet zag.’

‘We woonden er toch al heel lang, op de Brouwersgracht.’

Ze zweeg even, en stelde toen de vraag waar het eigenlijk om draaide. ‘Of komt het omdat je weer wat plezier in het leven krijgt?’

Van Opperdoes dacht er even over na. ‘Dat zou kunnen. Ergens wonen of ergens werken maakt toch een groot verschil.’

De Warmoesstraat, het beruchtste bureau van Nederland, waar hij meer dan dertig jaar had gewerkt, was alles voor hem geweest. Maar sinds zijn lieve vrouw was overleden, wist hij dat hij een andere plek nodig had. De herinneringen aan zijn vrouw — in combinatie met het bureau Warmoesstraat — waren te overweldigend.

Bijna automatisch werd het bureau Raampoort, in de wijk waar hij woonde. Bovendien vond hij de Raampoort een bureau met karakter, net als de Warmoesstraat. Een uniek gebouw, dat eruitzag als een per ongeluk in de stad verdwaald kasteeltje in een illustere wijk.

Zijn vrouw legde haar hand op zijn schouder. ‘Ik ben blij voor je. Maar nu moet je weer aan het werk. Jacob komt zo terug, met die twee rare mannetjes.’

Van Opperdoes moest lachen. ‘Rare mannetjes zijn het zeker.’

Zijn vrouw moest lachen. ‘Nou en of. Stel je voor dat ze op een verjaardag zitten, en iemand vraagt aan hen: “Wat doet u voor werk?” dan moeten ze zeggen dat ze lijken ophalen, op vreemde plekken. Net waar je maar zin in hebt…’

Van Opperdoes stond langzaam op en slenterde met waggelende tred naar de ingang van de fabriek. ‘Toch ben ik blij dat ze er zijn. Iemand moet het vuile werk toch opknappen.’

‘Dat is waar. Wat ga je nu verder doen?’

Hij dacht na, ging uit gewoonte met zijn hand naar zijn neus, maar kon de beweging net op tijd stoppen. ‘We moeten een paar dingen uitzoeken. Natuurlijk als eerste wie de moordenaar is.’

‘Dat klinkt logisch. En hoe ga je dat doen?’

Peter van Opperdoes knoopte langzaam het rood-witte lint los. ‘We moeten weten wie het slachtoffer is. Als je het slachtoffer kent…’

Zijn vrouw maakte de zin af die ze in al die jaren zo vaak van haar man gehoord had. ‘… dan ken je de dader. Ik weet het, een van jouw favoriete motto’s. Maar ja, dat zal nog lastig worden, zo zonder vingerafdrukken. Die moordenaar wist wat hij deed.’

‘Kennelijk. Maar we hebben wel dna, en misschien nog belangrijker: we hebben zijn gezicht. Daar kunnen we ook wat mee. En dan is er een connectie tussen de dode en de vermiste. Niet voor niets heeft hij het telefoonnummer van Michael Zand in zijn zak zitten.’

‘Genoeg te doen, lijkt me zo.’

Van Opperdoes knikte. ‘Ja… ik ga maar eens bedenken waar we mee gaan beginnen.’

Zijn vrouw klonk stellig. ‘O, dat weet je gauw genoeg.’

Achter Van Opperdoes klonken voetstappen, die snel dichterbij kwamen. De oude rechercheur draaide zich om, en staarde in het verbaasde gezicht van de wijkagent.

‘Zo, Van Opperdoes, wat kijk jij verbaasd? Heb je net een geest gezien of zo? Zou me niets verwonderen overigens, in deze macabere omgeving.’

‘Ik had je niet aan horen komen.’

De wijkagent keek grijnzend naar zijn voeten. ‘Nieuwe schoenen van de baas. Omdat ze willen dat we meer op straat lopen. Tja, dan moet je ook goeie schoenen hebben, nietwaar? Met zachte rubberzolen.’

Hij wees naar de donkere bus.

‘Ik zag die bus staan, dus toen leek het me logisch dat jullie hier ook nog waren.’

Van Opperdoes glimlachte. ‘Dat weet je, zoiets duurt altijd lang. Maar jij bent ook nog laat aan het werk.’

De wijkagent hield een velletje papier omhoog. ‘Ik dacht dat dit je misschien wel verder kon helpen.’

Van Opperdoes zag een kort lijstje namen staan, waarvan sommige hem bekend voorkwamen.